Thanh quản được ví như “hộp thoại” giúp chúng ta thực hiện các trạng thái trong giao tiếp nói, hát, thì thầm hay la hét. Viêm thanh quản xảy ra khi “hộp thoại” và dây thanh âm bị viêm, gây ra những vấn đề như khàn tiếng, đau họng, thậm chí rơi vào tình trạng “có hình nhưng mất tiếng”. Vậy nguyên nhân, dấu hiệu, cách chữa trị và biến chứng của tình trạng này là gì?
Viêm thanh quản là tình trạng viêm của thanh quản do hoạt động quá mức, bị kích ứng hoặc nhiễm trùng.
Bên trong thanh quản là các dây thanh – hai nếp gấp của màng nhầy – bao phủ cơ và sụn. Thông thường, dây thanh đóng mở nhịp nhàng, tạo thành âm thanh thông qua chuyển động và rung động của chúng.
“Khi thanh quản bị viêm, dây thanh âm dễ rơi vào trạng thái bị kích thích. Gây tình trạng sưng ở dây thanh âm, làm biến dạng âm thanh khi không khí đi qua. Kết quả là giọng nói trở nên thay đổi, suy yếu. Trong một số trường hợp, người bị viêm thanh quản có thể rơi vào tình trạng mất giọng” BS.CKII Trần Thị Thúy Hằng, Trưởng khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết.
Viêm thanh quản có thể diễn ra trong thời gian ngắn (cấp tính) hoặc kéo dài (mãn tính). Hầu hết các trường hợp viêm thanh quản là do nhiễm virus tạm thời và không nghiêm trọng. Tuy nhiên, tình trạng khàn tiếng kéo dài đôi khi được xem là báo hiệu một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn nghiêm trọng hơn. (1)
Viêm thanh quản cấp tính là một vấn đề sức khỏe tạm thời. Nguyên nhân có thể do lạm dụng dây thanh quản hay do bị nhiễm trùng. Điều trị căn nguyên sẽ giúp thanh quản hết viêm. Theo đó viêm thanh quản cấp tính có thể do:
Viêm thanh quản mạn tính xảy ra do thanh quản tiếp xúc thời gian dài với các chất gây kích ứng. Tình trạng này thường ảnh hưởng diễn ra lâu hơn so với viêm thanh quản cấp tính.
Viêm thanh quản mạn tính có thể do những nguyên nhân sau:
Viêm thanh quản thường đến đột ngột và diễn biến nặng trong 5-7 ngày đầu. Các dấu hiệu thông thường là:
Ngoài ra, tình trạng viêm nắp thanh quản (viêm thanh thiệt) là tình trạng viêm sưng mô ở dưới đáy lưỡi cũng có thể xảy ra. Nắp thanh quản là phần mô bao phủ thanh quản và khí quản (ống thở), nằm ở dưới đáy lưỡi có nhiệm vụ bảo vệ đường thở khi nuốt. Khi bị viêm nắp thanh quản, mô sưng lên, gây hẹp đường thở, nguy cơ tử vong nếu không được điều trị.
Do đó, hãy đi khám ngay nếu thấy trẻ em xuất hiện các biểu hiện:
Viêm thanh quản cũng có thể liên quan đến nhiễm cúm. Do đó, các triệu chứng nhiễm siêu vi cũng có thể xuất hiện. (3)
Người lớn và trẻ nhỏ đều có nguy cơ bị viêm thanh quản. Ở mỗi độ tuổi khác nhau, yếu tố nguy cơ sẽ khác nhau. Cụ thể:
Với người lớn:
Với trẻ nhỏ:
Viêm thanh quản do virus thường biến mất trong vòng vài tuần, bạn có thể không cần đi khám. Tuy nhiên, nếu tình trạng diễn ra lâu hơn, nguy cơ ảnh hưởng đến dây thanh âm và thanh quản, bạn cần phải đi khám bác sĩ. (4)
Bác sĩ có thể chỉ định chẩn đoán hình ảnh hoặc thực hiện phương pháp nội soi thanh quản bằng cách đưa một ống mềm, đường kính nhỏ có gắn camera siêu nhỏ đi vào miệng hoặc mũi để xem xét có hay không các dấu hiệu của viêm thanh quản:
Nếu xuất hiện một tổn thương hoặc khối u đáng ngờ, bác sĩ có thể yêu cầu sinh thiết để loại trừ ung thư vòm họng. Trong quá trình sinh thiết, bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ để kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Bác sĩ cũng có thể làm xét nghiệm dị ứng da hoặc chụp X-quang để loại trừ các vấn đề khác.
Viêm thanh quản ở người lớn không nghiêm trọng nhưng bạn nên đi khám nếu bị khàn tiếng kéo dài hơn 2 tuần, sốt, ho hoặc khó thở.
Đối với trẻ em, viêm thanh quản có thể gây ra vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Dó đó, bạn cần theo dõi tình trạng sốt và đưa trẻ đi khám nếu nằm trong các trường hợp sau:
Lưu ý, biến chứng viêm thanh quản ở trẻ có thể gây hẹp đường thở, viêm phế quản phổi… nguy hại hơn có thể đe dọa đến tính mạng. Do đó, hãy điều trị cấp cứu nếu trẻ bị viêm thanh quản và xuất hiện dấu hiệu thở hổn hển hoặc khó thở. (5)
Cách chữa viêm thanh quản tốt nhất là để bộ phận này được “nghỉ ngơi”, giảm bớt hoạt động dây thanh, nhờ đó bệnh dần thuyên giảm. Trường hợp bệnh không có dấu hiệu suy giảm, bạn có thể áp dụng các cách sau:
Việc sử dụng thuốc cũng cần được sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa. Những loại thuốc thường được sử dụng trong chữa viêm thanh quản bao gồm:
Một số phương pháp điều trị tại nhà giúp hỗ trợ điều trị bệnh bạn có thể áp dụng:
Liệu pháp giọng nói: Bác sĩ trị liệu sẽ hướng dẫn bạn cách chăm sóc và giảm bớt những hoạt động quá mức gây tổn thương dây thanh.
Để ngăn ngừa tình trạng viêm thanh quản, bạn cần tuân theo những quy tắc phòng bệnh sau:
Ngoài các cách phòng tránh viêm thanh quản, để cải thiện bệnh người bệnh cần biết bệnh viêm thanh quản ăn gì và kiêng ăn gì? Thực hiện chế độ ăn uống khoa học giúp cải thiện bệnh và phòng ngừa bệnh tái phát hiệu quả hơn.
Hiện nay, BVĐK Tâm Anh là một trong những cơ sở y tế hàng đầu trong việc thăm khám và điều trị các bệnh về Tai-Mũi-Họng. Không chỉ là nơi hội tụ các chuyên gia, bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, BVĐK Tâm Anh còn được trang bị hệ thống thiết bị máy móc hiện đại, sẵn sàng đáp ứng mọi nhu cầu khám chữa bệnh kỹ thuật cao cho người dân, nhất là các bệnh cần điều trị chuyên sâu chưa phổ biến ở các bệnh viện hiện nay như thanh học, thính học và Tiền đình.
Để tìm hiểu nguyên nhân cũng như cách điều trị viêm thanh quản, bạn có thể liên hệ Hệ thống BVĐK Tâm Anh: