Viêm khớp gối ở trẻ em không chỉ gây đau đớn mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và tinh thần của trẻ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Đây là một tình trạng cần sự quan tâm đặc biệt từ phụ huynh và bác sĩ để đảm bảo trẻ có thể vui chơi, học tập và phát triển toàn diện. Vậy bệnh viêm khớp gối ở trẻ em là gì?
Viêm khớp gối ở trẻ em là tình trạng bị viêm, tổn thương khớp gối ở trẻ. Bệnh viêm khớp gối ở trẻ có thể khiến sụn khớp bị bào mòn, gây đau khi cử động do tăng tính ma sát giữa các khớp.
Theo thống kê, có khoảng 40% trẻ em mắc bệnh xương khớp, trong số đó, bệnh viêm khớp gối thường phổ biến ở trẻ 3-5 tuổi và 8-12 tuổi. Tuy nhiên, khá ít phụ huynh hiểu rõ và có quan tâm đúng mức về tình trạng này. (1)
Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, viêm khớp gối có thể ảnh hưởng quá trình phát triển của trẻ. Trẻ có thể đối diện với những biến chứng nghiêm trọng như biến dạng khớp, tiến triển thành bệnh mạn tính, thậm chí mất khả năng đi lại.
Viêm khớp thiếu niên tự phát thường xảy ra ở trẻ dưới 16 tuổi, là một loại viêm khớp vô căn. Ngoài ảnh hưởng khớp gối của trẻ, bệnh JIA còn có thể gây đau, sưng khớp mắt cá chân, cổ tay, khuỷu tay… Bệnh JIA là dạng viêm khớp thường gặp nhất ở trẻ em và có nhiều dạng khác nhau cùng những triệu chứng đặc trưng. (2)
Trong một vài trường hợp, viêm khớp gối ở trẻ em có thể là do vi khuẩn xâm nhập nội khớp gây ra. Tình trạng này được gọi là viêm khớp nhiễm khuẩn hoặc viêm khớp nhiễm trùng, nhiễm trùng khớp. Viêm khớp nhiễm trùng rất ít khi xuất hiện ở nhiều vị trí khớp cùng lúc. Các khớp dễ bị nhiễm trùng nhất ở trẻ là khớp gối, khớp khuỷu tay, khớp mắt cá chân…
Chấn thương khớp gối ở trẻ có thể xảy ra do tai nạn, té ngã khi vui chơi, gây đứt dây chằng hoặc rách sụn chêm đầu gối. Trẻ từng bị chấn thương ở đầu gối có nhiều nguy cơ bị viêm khớp gối hơn so với trẻ khỏe mạnh, nhất là trong các trường hợp xử lý chấn thương chậm trễ hoặc xử lý sai cách.
Lupus ban đỏ hệ thống cũng có thể là nguyên nhân gây viêm khớp gối ở trẻ em, bệnh thường xảy ra ở trẻ đủ 15 tuổi trở lên. Không chỉ ảnh hưởng chức năng xương khớp, lupus ban đỏ hệ thống còn có thể tổn hại đến nội tạng và da. Nếu trẻ mắc bệnh nặng, thậm chí có thể tử vong.
Bệnh Lyme là một dạng bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Borrelia burgdorferi sống trên cơ thể hươu, nai, chuột, chim… gây ra. Bệnh lây truyền qua người thông qua vết cắn của ve chân đen hoặc ve hươu bị nhiễm vi khuẩn sau khi ăn thịt con vật bị nhiễm bệnh.
Trẻ em, kể cả người lớn có thể bỏ qua vết cắn của ve. Trong thời gian đầu, ở vết cắn chỉ xuất hiện dát đỏ, nhưng nếu không điều trị, bệnh có thể tiến triển nhanh trong vài tuần gây viêm khớp gối hoặc các triệu chứng thần kinh, thay đổi nhịp tim bất thường.
Bệnh cơ xương khớp nói chung và viêm khớp gối nói riêng chịu ảnh hưởng một phần bởi yếu tố di truyền. Nếu có cha mẹ hoặc anh chị em ruột có tiền sử bị viêm khớp gối thì trẻ cũng có nguy cơ mắc bệnh tương tự.
Các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm khớp gối ở trẻ em là:
Nên đưa trẻ nhỏ đến gặp bác sĩ ngay khi phát hiện những dấu hiệu bất thường đầu tiên ở khớp gối, điển hình là cơn đau khớp gối kéo dài 2-3 ngày nhưng không có dấu hiệu thuyên giảm. Không nên đợi đến khi các triệu chứng trở nặng mới thăm khám. Vì lúc đó bệnh có thể đã chuyển sang giai đoạn nghiêm trọng, khó điều trị và dễ gây biến chứng.
Trẻ em bị viêm khớp gối cần được chẩn đoán từ sớm để có thể xây dựng phác đồ điều trị thích hợp. Chẩn đoán bệnh viêm khớp gối ở trẻ em, bác sĩ có thể kết hợp giữa thăm khám lâm sàng và các xét nghiệm chuyên sâu:
Không thể tự điều trị bệnh viêm khớp gối ở trẻ em tại nhà. Trẻ bị viêm khớp gối cần đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám, xây dựng phác đồ điều trị chuyên sâu dựa vào mức độ bệnh, thể trạng, độ tuổi… (3)
Xác định và tập trung điều trị nguyên nhân gây viêm khớp gối ở trẻ em là cách loại bỏ bệnh tận gốc. Ví dụ, nếu trẻ bị nhiễm khuẩn ở khớp gối gây viêm thì cách điều trị là loại bỏ sự tồn tại của vi khuẩn ở nội khớp bằng phương pháp chọc hút dịch khớp. Hoặc nếu trẻ bị viêm khớp gối do bệnh Lyme thì có thể dùng thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.
Dựa vào nguyên nhân gây bệnh, cách điều trị viêm khớp gối ở mỗi trẻ có thể khác nhau, điều này sẽ do bác sĩ quyết định.
Trẻ em bị viêm khớp gối cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ trong thời gian điều trị. Bác sĩ có thể kê thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm hoặc thuốc kháng sinh để giúp trẻ đẩy lùi triệu chứng của bệnh. Khi trẻ dùng thuốc cần có phụ huynh giám sát. Tuyệt đối không tự ý điều chỉnh lượng thuốc hoặc thay đổi loại thuốc khác đi so với chỉ định của bác sĩ.
Trong trường hợp trẻ bị hạn chế hoặc mất đi khả năng vận động do viêm khớp gối, các bài tập vật lý trị liệu có thể giúp trẻ khôi phục chức năng vận động ở mức tốt nhất. Bài tập sẽ được thiết kế dựa trên thể trạng và mức độ tổn thương khớp gối ở trẻ. Khi tập luyện, trẻ cần duy trì tần suất, cường độ và thời gian theo hướng dẫn.
Nếu không thể tiếp tục điều trị bằng phương pháp bảo tồn do bị viêm khớp gối nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật. Can thiệp ngoại khoa để điều trị viêm khớp gối ở trẻ em là một quyết định quan trọng, bác sĩ cần cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên nhiều yếu tố. Và để có thể phẫu thuật, sức khỏe của trẻ cũng cần đáp ứng được các yêu cầu liên quan.
Bài liên quan: Viêm khớp gối ở người trẻ tuổi
Khi bị viêm khớp gối, trẻ cần được nghỉ ngơi, hạn chế cử động mạnh ở các khớp, đặc biệt là khớp gối. Phụ huynh có thể hỗ trợ trẻ trong sinh hoạt thường ngày. Tuy nhiên, nghỉ ngơi không đồng nghĩa với việc không cho trẻ vận động khớp gối.
Được gọi chung là liệu pháp nhiệt, chườm nóng hoặc chườm lạnh ở khớp gối bị viêm có thể giúp trẻ giảm đau tạm thời. Phương pháp này cũng có thể hỗ trợ giảm sưng, cải thiện tình trạng nóng đỏ quanh khớp.
Nhẹ nhàng massage, xoa bóp quanh khớp gối bị viêm cũng là cách giúp trẻ giảm đau sưng. Nên dùng lực tay nhẹ nhàng và tham khảo hướng dẫn của chuyên gia để có thể thực hiện thao tác massage đúng.
Trẻ bị viêm khớp gối có thể giảm đau bằng cách dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Không nên cho trẻ dùng thuốc nếu chưa được bác sĩ tư vấn, kể cả thuốc không cần kê đơn.
Để hạn chế đau nhức ở vùng khớp gối bị viêm, trẻ cần phải hoạt động nhẹ nhàng, bước đi chậm rãi. Trong thời gian này, trẻ cần hạn chế các hoạt động mạnh như đá bóng, nhảy dây, đá cầu…
Kiểm soát và duy trì cân nặng hợp lý cũng là cách có thể giúp trẻ giảm đau khi bị viêm khớp gối. Bởi vì cân nặng vượt ngưỡng an toàn có thể tạo áp lực về mặt trọng lượng lên khớp gối, dễ gây đau khớp. Trẻ cần có chế độ ăn uống khoa học và tập luyện đều đặn để kiểm soát cân nặng hiệu quả.
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị viêm khớp gối ở trẻ em. Trẻ cần được bổ sung các loại thực phẩm có lợi cho xương khớp như sữa, rau xanh, trái cây… Ăn uống khoa học cũng là cách thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ.
Để thăm khám và điều trị bệnh cơ xương khớp cho trẻ em và người lớn, bạn hãy liên hệ Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 thông qua thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Viêm khớp gối ở trẻ em là vấn đề cần nhận được nhiều sự quan tâm hơn từ phía phụ huynh. Bởi nếu không điều trị kịp thời, quá trình phát triển của trẻ có thể bị ảnh hưởng. Nếu sức khỏe cơ xương khớp của trẻ có biểu hiện bất thường, hãy nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để thăm khám và điều trị (nếu cần).
