Ung thư đại tràng sống được bao lâu? Những nội dung trong bài viết này sẽ giải đáp các thắc mắc cũng như cung cấp một số thông tin hữu ích cho bệnh nhân ung thư đại tràng.
Theo TS.BS Vũ Hữu Khiêm – Trưởng khoa Ung bướu, BVĐK Tâm Anh Hà Nội, việc biết được người bệnh ung thư đại tràng sống được bao lâu sẽ giúp ích nhiều cho bệnh nhân, người thân của họ trong việc chủ động lập kế hoạch cho tương lai như điều trị bệnh, tài chính,…
Đại tràng (hay còn gọi là ruột già, ruột kết) là một ống dài hình chữ U lộn ngược về phía cuối đường tiêu hóa để loại bỏ chất thải trong cơ thể. Ung thư ruột kết có thể bắt đầu từ niêm mạc của ruột hoặc ở trực tràng.
Mặc dù ung thư đại tràng không được nhắc đến nhiều như các bệnh ung thư gan, ung thư phổi, ung thư dạ dày và ung thư vú nhưng đây thực sự là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư ở cả hai giới. Ước tính năm 2020 có khoảng 576.858 người bị ung thư đại tràng tử vong trên thế giới. (1)
Tỷ lệ sống sót cho biết tỷ lệ phần trăm những người mắc cùng loại ung thư và giai đoạn ung thư có thể sống trong một khoảng thời gian bao lâu. Thông thường, nó được tính là 5 năm sau khi được chẩn đoán ung thư. Tỷ lệ sống sót không thể cho biết một cá nhân mắc bệnh ung thư sống được chính xác là bao lâu nhưng có thể giúp họ ước chừng được khả năng điều trị thành công được bao nhiêu.
Chẳng hạn như, tỷ lệ sống sót tương đối trong 5 năm đối với một giai đoạn ung thư đại tràng là 80% thì điều này có nghĩa những người mắc bệnh ung thư đại tràng giai đoạn đó có khả sống sau 5 năm trung bình khoảng 80% so với những người không mắc bệnh đó.
Tỷ lệ sống sót sau 5 năm được Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ dựa vào thông tin từ cơ sở dữ liệu SEER *, do Viện Ung thư Quốc gia (NCI) duy trì.
Dựa trên mức độ di căn của các bệnh ung thư, cơ sở dữ liệu SEER đã theo dõi tỷ lệ sống sót tương đối trong 5 năm đối với bệnh ung thư đại tràng ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, SEER không phân nhóm các bệnh ung thư theo các giai đoạn của AJCC TNM mà chia chúng thành các giai đoạn khu trú, khu vực và xa:
Bệnh ung thư đại tràng sống được bao lâu? Tỷ lệ sống sót sau 5 năm của ung thư đại tràng ước tính trung bình khoảng 64%. (2)
Bị ung thư đại tràng sống được bao lâu? Tỷ lệ sống sót sau 5 năm theo từng giai đoạn ung thư đại tràng được ước tính như sau:
Có rất nhiều thông số tiên lượng ảnh hưởng đến khả năng sống sót trong ung thư đại tràng. Theo một nghiên cứu trên nhóm bệnh nhân ung thư đại trực tràng ở Đài Loan năm 2018 của Trung tâm Công nghệ sinh học Hoa Kỳ (NCBI), các yếu tố sau được xác định có ảnh hưởng chủ yếu đến tỷ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư đại tràng và trực tràng. (3)
Dấu hiệu xâm lấn thần kinh đáy chậu, di căn xa, tuổi tác, mức độ biệt hóa bệnh lý, tắc nghẽn và di căn hạch vùng là những yếu tố tiên lượng độc lập về thời gian sống và tiên lượng của bệnh nhân ung thư đại tràng.
Tình trạng xâm lấn dây thần kinh tầng sinh môn và di căn xa dường như là những yếu tố tiên lượng quan trọng ảnh hưởng đến tỷ lệ sống sót của người bệnh.
Do đó, việc phát hiện ung thư đại tràng sớm sẽ giúp cải thiện đáng kể về hiệu quả điều trị cũng như khả năng sống sót của bệnh nhân ung thư đại tràng.
Theo bác sĩ Khiêm, người bệnh ung thư đại tràng cũng cần một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, đầy đủ với đa dạng các loại thực phẩm tương tự như các bệnh ung thư khác.
Ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống nhiều nước đặc biệt được khuyến khích cho các bệnh nhân mắc bệnh về tiêu hóa để giúp quá trình tiêu hóa thuận lợi, chống táo bón. Tuy nhiên, các nhóm thịt, cá, trứng cũng rất cần thiết trong chế độ ăn uống để bổ sung protein, giúp mau lành vết thương, bù đắp các khối cơ bị mất do sụt cân vì ung thư và các phương pháp điều trị.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, chế độ ăn nhiều thịt đỏ là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư đặc biệt là ung thư đường ruột, nhưng thịt đỏ không được chứng minh làm tăng mức độ ung thư ở các bệnh nhân ung thư. Do vậy, thịt đỏ vẫn cần thiết cho việc cung cấp protein, sắt và một số dưỡng chất cần thiết khác để giúp tăng cường sức đề kháng cho người bệnh. Tất nhiên, bạn chỉ ăn thịt đỏ ở mức độ vừa phải, không nên ăn quá nhiều và hạn chế thịt nướng, chiên, ướp muối, tái sống hoặc thịt đóng hộp.
Ngoài ra, các nhóm tinh bột, đạm, đường vẫn cần phải duy trì đầy đủ. Muốn biết bổ sung các chất dinh dưỡng với hàm lượng bao nhiêu là đủ, bạn cần được bác sĩ dinh dưỡng hỗ trợ tư vấn.
Một số loại thực phẩm, đồ uống bệnh nhân ung thư đại tràng không nên sử dụng bao gồm thuốc lá; rượu bia, nước ngọt đóng chai, thức uống chứa cồn và caffein; đồ ăn chua, cay, chát; các loại gia vị như ớt, tiêu, chanh; thực phẩm lên men như dưa và muối; tôm, cá ngâm chua; các loại mắm; các loại thịt chế biến sẵn như thịt hộp, xúc xích, thịt nguội, thịt hun khói; các đồ ăn sống như rau sống, sushi, các loại gỏi sống; sữa chưa tiệt trùng,…
Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bác sĩ ung bướu sẽ phối hợp cùng bác sĩ dinh dưỡng xây dựng chế độ dinh dưỡng cá thể hóa, tức là chế độ dinh dưỡng phù hợp với nhu cầu, thể trạng, giai đoạn bệnh, các triệu chứng người bệnh gặp phải và sở thích của mỗi cá nhân để tối ưu hóa việc hấp thu dinh dưỡng, tăng cường sức chống chọi với bệnh tật.
Đối với các bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn bị suy kiệt, các bác sĩ hai khoa sẽ xây dựng phác đồ đặc biệt, cung cấp dinh dưỡng qua đường miệng, tĩnh mạch hoặc ống thông dạ dày cho bệnh nhân. Điều trị dinh dưỡng tích cực có thể giúp bệnh nhân nâng cao thể trạng để đáp ứng các phương pháp điều trị. Điều này cũng góp phần quyết định tới tuổi thọ của bệnh nhân.
Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến nghị, người lớn 45 đến 75 tuổi nên được tầm soát ung thư đại trực tràng (bao gồm ung thư đại tràng và ung thư trực tràng). Những người có các yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình mắc ung thư đại trực tràng, bệnh viêm ruột; cá nhân có tiền sử viêm loét đại trực tràng, béo phì, đái tháo đường, hút thuốc lá, uống rượu bia có thể xem xét thực hiện tầm soát ở độ tuổi trước 45.
Một số xét nghiệm sàng lọc có thể được sử dụng để tìm polyp hoặc ung thư đại trực tràng. Điều quan trọng cần biết, nếu kết quả xét nghiệm là dương tính hoặc bất thường trong một số xét nghiệm sàng lọc (xét nghiệm phân, soi đại tràng sigma ống mềm và chụp CT đại tràng), thì cần phải thực hiện nội soi để hoàn tất quá trình sàng lọc.
Các kiểm tra cận lâm sàng tầm soát ung thư đại trực tràng bao gồm:
Xét nghiệm máu ẩn trong phân dựa trên guaiac (gFOBT) sử dụng chất hóa học guaiac để phát hiện máu trong phân, được thực hiện mỗi năm một lần. Đối với xét nghiệm này, bạn sẽ nhận được một bộ xét nghiệm từ bác sĩ và tự lấy mẫu phân tại nhà hoặc bệnh viện.
Các xét nghiệm phân bao gồm:
Đối với xét nghiệm này, bác sĩ đặt một ống ngắn, mỏng, linh hoạt, có ánh sáng vào trực tràng của bạn. Bác sĩ kiểm tra polyp hoặc ung thư bên trong trực tràng và 1/3 dưới của đại tràng.
Tần suất: 5 năm một lần hoặc 10 năm một lần với FIT hàng năm.
Điều này tương tự như nội soi đại tràng sigma, ngoại trừ bác sĩ sử dụng một ống dài hơn, mỏng, linh hoạt, có ánh sáng để kiểm tra polyp hoặc ung thư bên trong trực tràng và toàn bộ đại tràng. Trong quá trình kiểm tra, bác sĩ có thể tìm và loại bỏ hầu hết các polyp và một số bệnh ung thư.
Nội soi đại tràng cũng được sử dụng như một xét nghiệm theo dõi nếu phát hiện bất kỳ điều gì bất thường trong một trong các xét nghiệm sàng lọc khác.
Tần suất: 10 năm một lần (đối với những người không bị tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng).
Chụp cắt lớp vi tính (CT) đại tràng, còn được gọi là nội soi đại tràng ảo, sử dụng tia X và máy tính để tạo ra hình ảnh của toàn bộ đại tràng, hiển thị trên màn hình máy tính để bác sĩ phân tích.
Tần suất: 5 năm một lần.
Ung thư đại tràng có xu hướng xảy ra từ độ tuổi trên 60 tuổi, đặc biệt nếu có tiền sử gia đình mắc ung thư ruột kết, bệnh viêm ruột, đái tháo đường hoặc béo phì. Hút thuốc lá và uống rượu cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư ruột kết. Mặc dù dữ liệu không nhất quán, nhưng ăn thịt đỏ hoặc thịt chế biến sẵn cũng được cho là có thể làm tăng nguy cơ mắc loại ung thư này. Một số trường hợp có biểu hiện triệu chứng như: đau bụng, có máu trong phân, giảm cân hoặc tiêu chảy,…
Để đặt lịch khám với các bác sĩ khoa Ung bướu BVĐK Tâm Anh, quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bác sĩ Khiêm khuyến nghị, người dân nên thực hành thói quen thăm khám sức khỏe định kỳ hằng năm và chủ động thực hiện tầm soát ung thư đại trực tràng khi bước vào độ tuổi từ 45, hoặc có các yếu tố nguy cơ. Ung thư đại tràng sống được bao lâu? Cần biết rằng phát hiện ung thư đại tràng từ giai đoạn sớm có triển vọng chữa khỏi đến 91%. Bệnh được phát hiện càng muộn thì tiên lượng sống sót sau 5 năm càng thấp.
