Sau khi chiếu đèn bé vẫn bị vàng da phải làm sao? [Mẹ cần lưu tâm]

Thanh Sang
Thưa bác sĩ, con em đã được điều trị vàng da tại bệnh viện bằng phương pháp chiếu đèn. Nhưng khi xuất viện, tình trạng vàng da vẫn chưa hết hoàn toàn. Bác sĩ cho em hỏi tình trạng này là thế nào ạ? Em cần làm gì ạ?
THS.BSNT.CKI LÂM MỸ HUYỀN
THS.BSNT.CKI LÂM MỸ HUYỀN
Bác sĩ
Trung tâm Sơ sinh
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM

Nhiều phụ huynh thắc mắc: chiếu đèn hiện đang là phương pháp điều trị vàng da được đánh giá cao bởi tính an toàn, hiệu quả, đơn giản và kinh tế. Nhưng nếu sau khi chiếu đèn bé vẫn bị vàng da phải làm sao?

Sau khi chiếu đèn bé vẫn bị vàng da phải làm sao

Đặc điểm vàng da ở trẻ sơ sinh

Vàng da ở trẻ ở trẻ sơ sinh xảy ra do sự gia tăng quá mức của bilirubin bên trong cơ thể. Biểu hiện của vàng da thường được phát hiện sớm ở vùng mặt, sau đó lan ra ngực, bụng, cánh tay chân và cuối cùng là bàn tay bàn chân.

Tình trạng vàng da thường diễn ra trong 2 tuần đầu đời và là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ nhập viện lại sau sinh. Tỷ lệ mắc vàng da sơ sinh lên đến 60% ở trẻ sinh đủ tháng và 80% ở trẻ sinh non.

Các trường hợp vàng da sơ sinh diễn ra ở mức độ nhẹ, thoáng qua, có thể tự giới hạn và khỏi hoàn toàn mà không cần điều trị được gọi là vàng da sinh lý. Nhưng nếu vàng da xuất hiện sớm sau sinh kèm triệu chứng bệnh lý hoặc vàng da có diễn tiến ngày càng nặng hơn thì đó là vàng da bệnh lý. Vàng da bệnh lý có thể gây biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan trên cơ thể, não bộ và thần kinh nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, kịp thời.

  • Các đặc điểm của vàng da sinh lý: Xuất hiện sau 24 giờ đầu sau sinh; vàng da chỉ ở mặt, cổ, ngực và bụng; không có các triệu chứng đi kèm như thiếu máu, gan lách to, sốt, bỏ bú, li bì, co giật, gồng,… Vàng da tự khỏi sau khoảng 1 – 2 tuần ở trẻ sinh đủ tháng và sau 2 – 3 tuần ở trẻ sinh non tháng.
  • Đặc điểm vàng da bệnh lý: Vàng da xuất hiện trong vòng 24 giờ đầu sau sinh; vàng da sậm, lan nhanh; vàng da xuống phần dưới cơ thể đến bàn bàn tay chân; trẻ sốt, bú kém, bỏ bú, nôn trớ, khóc liên tục, phân bạc màu, co giật…

Điều trị và chăm sóc trẻ bị vàng da sơ sinh

Tùy vào yếu tố nguy cơ, mức độ vàng da, nguyên nhân gây vàng da, bác sĩ sẽ cân nhắc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp:

  • Vàng da sinh lý nhẹ: Tình trạng này đa số sẽ tự hết khi gan của trẻ bắt đầu trưởng thành, kéo dài khoảng 1 – 2 tuần sau sinh. Trẻ sẽ được chăm sóc và theo dõi chặt chẽ tại nhà. Mẹ cho trẻ bú thường xuyên theo nhu cầu. Cho trẻ nghỉ ngơi trong phòng có ánh sáng đầy đủ để dễ dàng theo dõi diễn tiến vàng da của trẻ.
  • Vàng da nặng, vàng da bệnh lý: Trẻ cần nhập viện điều trị vàng da và điều trị nguyên nhân gây vàng da. Các phương pháp điều trị vàng da tại bệnh viện bao gồm:
    • Chiếu đèn: Là phương pháp điều trị vàng da sơ sinh hiệu quả nhất, khá an toàn, đơn giản và kinh tế.
    • Thay máu: được chỉ định khi trẻ có triệu chứng đe dọa nhiễm độc thần kinh do bilirubin trong máu tăng cao.
    • Thuốc: Globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch (IVIg), Phenobarbital,…
    • Khác: truyền máu nếu trẻ có thiếu máu, sử dụng kháng sinh nếu trẻ có nhiễm trùng,…
Chiếu đèn điều trị vàng da cho trẻ sơ sinh
Chiếu đèn điều trị vàng da cho trẻ sơ sinh.

Khi nào trẻ được ngừng chiếu đèn?

Trẻ được ngừng chiếu đèn khi nồng độ bilirubin máu đã giảm ít nhất 2 mg/dL dưới ngưỡng điều trị cụ thể và theo giờ tuổi khi bắt đầu chiếu đèn. Thời gian chiếu đèn sẽ dài hơn nếu trẻ có các yếu tố nguy cơ gây tăng bilirubin máu tái phát (ví dụ: tuổi thai <38 tuần, tuổi <48 giờ khi bắt đầu chiếu đèn, tán huyết).

Tăng bilirubin máu tái phát (Rebound Hyperbilirubinemia) được định nghĩa là nồng độ bilirubin máu tăng lại đến ngưỡng chiếu đèn trong vòng 72 đến 96 giờ sau khi ngừng chiếu đèn. Các nghiên cứu cho thấy, trẻ sơ sinh vàng da phải chiếu đèn trong viện sau sinh có nhiều khả năng bị tăng bilirubin máu tái phát hơn so với những trẻ được chiếu đèn lần đầu tiên vào lúc tái khám. Các yếu tố nguy cơ gây tăng bilirubin máu tái phát bao gồm:

  • Vàng da sớm phải chiếu đèn khi <48 giờ tuổi;
  • Tán huyết;
  • Tuổi thai <38 tuần;
  • Bilirubin máu tại thời điểm ngừng chiếu đèn còn gần ngưỡng chiếu đèn.

Nguy cơ vàng da tái phát là từ 4,6% – 24%.

Theo dõi sau ngừng chiếu đèn

Sau khi ngừng chiếu đèn, trẻ vẫn sẽ được theo dõi và kiểm tra nồng độ bilirubin máu chặt chẽ. Thời điểm thực hiện xét nghiệm bilirubin tiếp theo sẽ dựa trên nguy cơ tăng bilirubin máu tái phát:

  • Đo lại bilirubin máu một lần từ 6 – 12 giờ và thêm một lần nữa vào 24 giờ sau khi ngừng chiếu đèn cho các trường hợp trẻ sơ sinh vàng da có nồng độ bilirubin vượt ngưỡng chiếu đèn khi còn nằm viện sau sinh, có kèm theo một trong ba yếu tố: phải chiếu đèn trước 48 giờ tuổi; kết quả xét nghiệm Coombs dương tính hoặc đã biết hoặc nghi ngờ tán huyết.
  • Đo lại bilirubin từ 1 – 2 ngày sau khi ngừng chiếu đèn ở trẻ sơ sinh nhập viện lại vì tăng bilirubin tới ngưỡng chiếu đèn sau khi xuất viện mà chưa từng chiếu đèn trước đó.
  • Đo lại bilirubin ít nhất 12 giờ, tốt nhất là 24 giờ sau ngừng chiếu đèn ở các trường hợp còn lại để kiểm tra liệu có tình trạng tăng bilirubin máu tái phát hay không. Nếu trẻ tăng bilirubin máu tái phát sẽ được chiếu đèn lại khi có chỉ định.

Sau khi chiếu đèn bé vẫn bị vàng da phải làm sao?

Sau khi chiếu đèn điều trị vàng da, da của trẻ vẫn sẽ còn có màu vàng nhẹ, đặc biệt ở các vùng che khuất dù nồng độ bilirubin đã giảm xuống ngưỡng an toàn. Tuy nhiên, tình trạng này đa số sẽ cải thiện sau đó. Đồng thời, phụ huynh cũng nên quan tâm đến tình trạng tăng bilirubin tái phát sau ngưng chiếu đèn như đã đề cập ở trên. Vì vậy, trẻ nên được tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ.

Trẻ cần được tái khám ngay nếu có các triệu chứng khác sốt, bú kém, bỏ bú, xanh xao, phân nhạt màu, nước tiểu sậm màu,… hoặc vàng da hơn 2 tuần, hoặc vàng da tái phát sau chiếu đèn. Thông qua tái khám định kỳ, bác sĩ sẽ theo dõi và đánh giá tình trạng vàng da tái phát đặc biệt ở những trẻ có yếu tố nguy cơ, cũng như sức khỏe của trẻ, từ đó có hướng xử trí kịp thời nếu trẻ tiềm ẩn vấn đề sức khỏe nào đó.

Hiện nay, Trung tâm Sơ sinh thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những địa chỉ thăm khám, sức khỏe cho các “thiên thần nhỏ” được nhiều gia đình lựa chọn. Theo các chuyên gia, trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non, rất dễ bị nhiễm bệnh và diễn tiến bệnh thường rất nhanh chóng bởi chúng có sức khỏe, sức đề kháng và miễn dịch non yếu.

Do vậy, trẻ cần được bảo vệ, chăm sóc cẩn thận ngay từ những ngày đầu đời nhằm giảm nguy cơ mắc phải các biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe và tương lai về sau. Với trang thiết bị hiện đại, máy móc tân tiến, đội ngũ chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiêm, bố mẹ có thể hoàn toàn an tâm khi lựa chọn Trung tâm Sơ sinh – BVĐK Tâm Anh là nơi gửi gắm, chăm sóc sức khỏe của trẻ.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ tới bệnh viện theo địa chỉ:

Hy vọng với những thông tin trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về vàng da sơ sinh cũng nhưng các xử lý phù hợp khi “Sau khi chiếu đèn bé vẫn bị vàng da”. Mặc dù phần lớn các trường hợp vàng da sơ sinh là sinh lý, ở mức độ nhẹ nhưng trẻ vẫn nên được đưa đến bệnh viện thăm khám để được hướng dẫn điều trị phù hợp nhất.

Đánh giá bài viết:

ĐẶT CÂU HỎI VỚI CHUYÊN GIA NGAY




ĐĂNG KÝ NHẬN TIN

ĐỐI TÁC BẢO HIỂM