Trẻ bị viêm tiểu phế quản ho nhiều về đêm nguy hiểm không? Chú ý gì?

Trẻ bị viêm tiểu phế quản ho nhiều về đêm là vấn đề khiến bố mẹ lo lắng. Vậy tình trạng này có nguy hiểm không, làm sao để giảm ho đúng cách cho trẻ? BS.CKI Dương Minh Hùng – Bác sĩ Khoa Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ giúp bố mẹ giải đáp các thông tin này, cũng như hướng dẫn các cách giúp trẻ giảm ho hiệu quả tại nhà.

Trẻ bị viêm tiểu phế quản ho nhiều về đêm là như thế nào?

Viêm tiểu phế quản là bệnh lý hô hấp phổ biến ở trẻ, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Viêm tiểu phế quản thường bắt đầu với triệu chứng sổ mũi và ho, xảy ra khi virus (thường là virus hợp bào hô hấp) xâm nhập vào các tiểu phế quản, gây viêm, sưng nề và tiết dịch.

Trẻ bị viêm tiểu phế quản có thể bị ho khan hoặc ho có đờm. Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể nhằm giúp đường thở thông thoáng, loại bỏ đờm và dịch mũi. Ban đầu cơn ho thường nhẹ, sau đó trở nên tệ hơn vào khoảng ngày thứ 3 đến ngày thứ 5, với biểu hiện ho dai dẳng, ho thành từng cơn và ho nhiều hơn khi về đêm. Thông thường, cơn ho có thể tự khỏi nhưng tình trạng ho nhiều về đêm khiến trẻ khó chịu, ngủ không ngon giấc, mệt mỏi và hay quấy khóc.

Kèm với triệu chứng ho, trẻ thường gặp các dấu hiệu thở khò khè, sổ mũi, sốt nhẹ. Cần cảnh giác bệnh diễn biến nặng khi trẻ thở nhanh, cánh mũi phập phồng, quấy khóc liên tục, ăn uống kém, da nhợt nhạt, môi xanh xao, tiểu ít,… (1)

Tại sao trẻ ho nhiều về đêm khi bị viêm tiểu phế quản?

Những nguyên nhân khiến trẻ thường ho nhiều về đêm khi bị viêm tiểu phế quản như:

• Nhiệt độ giảm và không khí khô vào ban đêm khiến niêm mạc họng dễ bị kích thích, dẫn đến tình trạng trẻ bị ho nhiều hơn và nặng hơn;
• Khi trẻ nằm ngủ, chất nhầy ứ đọng từ mũi có thể chảy xuống cổ họng và gây kích ứng, khi đó ho là phản ứng tự nhiên để đẩy dịch ra ngoài, làm sạch đường thở. (2)

Bị viêm tiểu phế quản ho nhiều về đêm ở trẻ nhỏ có nguy hiểm không?

Trẻ bị viêm tiểu phế quản ho nhiều về đêm nguy hiểm, tuy nhiên mức độ nguy hiểm ở trẻ nhỏ có sự khác nhau, tùy theo độ tuổi và thể trạng sức khỏe của trẻ.

Ho nhiều khiến trẻ khó chịu, mệt mỏi, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Thường trẻ ho nhiều trong vòng 1 tuần, sau đó triệu chứng giảm dần và có thể tự khỏi sau khoảng 3 tuần.

Tuy nhiên, một số trường hợp trẻ ho nhiều về đêm là dấu hiệu cảnh báo đường hô hấp đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều này có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm và đáng lo ngại hơn khi xảy ra ở nhóm trẻ có nguy cơ cao như:

• Trẻ dưới 6 tháng tuổi;
• Trẻ sinh non (dưới 35 tuần tuổi);
• Trẻ mắc các bệnh lý nền như tim bẩm sinh, loạn sản phế quản phổi hoặc suy giảm miễn dịch.

Đối với nhóm trẻ này, tình trạng ho nhiều về đêm khiến trẻ dễ mất sức, nguy cơ nhập viện, nhập ICU và thở máy cao. Nếu trẻ không được điều trị kịp thời, dễ dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp cấp tính, xẹp phổi, bội nhiễm vi khuẩn, tràn khí màng phổi, mất nước, rối loạn nhịp tim, ngừng thở và thậm chí nguy cơ tử vong cao.

Xem thêm: Bé bị viêm tiểu phế quản ho nhiều có sao không?

Dấu hiệu nguy hiểm khi trẻ bị viêm tiểu phế quản ho nhiều về đêm cần lưu ý

Trẻ ho nhiều về đêm do viêm tiểu phế quản có nguy cơ dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, bố mẹ cần theo dõi sát sao các triệu chứng ở trẻ, đưa trẻ đến bệnh viện ngay trong những trường hợp:

• Trẻ dưới 3 tháng tuổi sốt trên 38 độ C, hoặc sốt trên 39 độ C ở những trẻ lớn hơn;
• Trẻ thở nhanh, thở gấp;
• Da trở nên nhợt nhạt hoặc xanh xao;
• Trẻ có dấu hiệu mất nước, nôn ói, không đi tiểu trong 6 giờ hoặc lâu hơn;
• Trẻ mệt mỏi nhiều, lừ đừ, ngủ nhiều hơn bình thường, ăn uống kém. (1)

Cách giúp trẻ giảm ho nhiều vào ban đêm khi bị viêm tiểu phế quản

Khi trẻ bị ho nhiều về đêm, bố mẹ có thể giúp trẻ giảm ho bằng những biện pháp dưới đây.

1. Thay đổi tư thế ngủ cho trẻ

Nên nâng cao đầu giường cho trẻ khi ngủ để giảm ứ đọng dịch nhầy trong đường thở. Bố mẹ không nên dùng gối để kê đầu cho trẻ dưới 1 tuổi mà nên nghiêng nhẹ đầu giường hoặc nôi để giúp trẻ dễ chịu hơn.

2. Làm sạch mũi, đường thở trước khi bắt đầu ngủ

Làm sạch mũi giúp đường thở thông thoáng, hạn chế dịch chảy xuống họng gây ho khi trẻ ngủ. Bố mẹ có thể sử dụng nước muối sinh lý hoặc dụng cụ hút để làm sạch dịch nhầy theo hướng dẫn của bác sĩ. Nên làm sạch mũi cho trẻ trước trẻ đi ngủ hoặc khi trẻ thức dậy lúc nửa đêm vì ho.

3. Duy trì độ ẩm trong không khí

Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ và duy trì nhiệt độ phòng thích hợp giúp trẻ giữ ẩm niêm mạc mũi, giảm tắc nghẽn đường họng, hạn chế tình trạng ho do kích ứng.

4. Các biện pháp làm dịu họng

Phụ huynh có thể cho trẻ uống nước hoặc sữa ấm để làm loãng đờm và giảm ho. Đồng thời vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, tránh để trẻ tiếp xúc với bụi bẩn, khói thuốc vì có thể làm tình trạng ho trầm trọng hơn.

Thuốc dùng cho trẻ bị viêm tiểu phế quản ho nhiều về đêm

Việc điều trị bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ tùy thuộc vào các triệu chứng, độ tuổi và sức khỏe tổng quát của trẻ. Điều trị bằng thuốc phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Một số lưu ý trong việc sử dụng thuốc cho trẻ bị viêm tiểu phế quản như:

• Có thể hạ sốt cho trẻ trên 6 tháng tuổi bằng acetaminophen (Efferalgan) hoặc ibuprofen (Brufen);
• Không sử dụng thuốc kháng sinh cho trẻ. Thuốc kháng sinh chỉ được phép sử dụng trong trường hợp nhiễm trùng hoặc viêm phổi do vi khuẩn và do bác sĩ chỉ định;
• Không cho trẻ dùng thuốc kháng histamin vì có thể khiến cơn ho nặng hơn; (3)
• Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu cần sử dụng thuốc giảm ho, thuốc thông mũi cho trẻ.

Trẻ bị viêm tiểu phế quản ho nhiều về đêm bao lâu sẽ khỏi?

Viêm tiểu phế quản ở trẻ thường có thể tự khỏi sau khoảng 1-2 tuần. Tuy nhiên một số triệu chứng như ho có thể kéo dài đến vài tuần sau đó. Bố mẹ cần theo dõi sát sao tình trạng bệnh, nếu phát hiện trẻ có các triệu chứng bất thường hoặc triệu chứng ho kéo dài hơn 3 tuần, cần nhanh chóng đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám.

Xem thêm: Bé bị viêm tiểu phế quản bao lâu thì khỏi?

Khi nào cần đưa trẻ đi khám ngay trong đêm?

Viêm tiểu phế quản có thể trở nặng nếu trẻ không được chăm sóc, điều trị đúng cách hoặc bố mẹ bỏ qua các dấu hiệu nguy hiểm của bệnh. Vì vậy, khi trẻ có dấu hiệu viêm tiểu phế quản, cần theo dõi sát sao các triệu chứng để xử trí kịp thời, đề phòng biến chứng nguy hiểm của bệnh. Cần đưa trẻ cấp cứu ngay trong đêm nếu xuất hiện các biểu hiện:

• Có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng: nôn ói, tiểu ít, trẻ không đi tiểu trong 6 giờ hoặc lâu hơn;
• Trẻ sốt kéo dài trên 2 ngày, sốt trên 38 độ C ở trẻ trên 3 tháng tuổi, và trên 39 độ C ở những trẻ lớn hơn;
• Trẻ khó thở, thở nhanh, thở gấp, có dấu hiệu rút lõm ngực;
• Đổ mồ hôi nhiều, da nhợt nhạt, môi xanh tím;
• Trẻ ngủ li bì, lừ đừ, mệt mỏi nhiều;
• Trẻ biếng ăn, không chịu uống nước, trẻ bú kém hoặc bỏ bú.

Cách phòng tái phát bệnh viêm tiểu phế quản ở trẻ nhỏ

Trẻ bị viêm tiểu phế quản đã khỏi bệnh vẫn có khả năng tái nhiễm, nhất là khi cơ thể không có đủ kháng sinh miễn dịch với bệnh. Để phòng ngừa nguy cơ tái phát viêm tiểu phế quản cũng như bảo vệ toàn diện sức khỏe cho bé, hãy:

• Tiêm kháng thể kháng RSV phòng ngừa bệnh viêm tiểu phế quản nặng gây ra do RSV cho nhóm trẻ có nguy cơ cao như trẻ sinh non, mắc bệnh tim bẩm sinh hoặc loạn sản phế quản phổi;
• Tránh cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, khói bụi;
• Bổ sung đa dạng các nhóm chất, xây dựng thực đơn dinh dưỡng khoa học và hợp lý;
• Đảm bảo vệ sinh không gian sống sạch sẽ, rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi chăm sóc trẻ;
• Thường xuyên sát khuẩn đồ chơi và những khu vực, đồ dùng mà trẻ hay chạm vào;
• Hạn chế cho trẻ đến nơi đông người hoặc đeo khẩu trang cho trẻ khi cần phải ra ngoài.

Xem thêm: Cách phòng tránh viêm tiểu phế quản ở trẻ em hiệu quả.

Trẻ bị viêm tiểu phế quản ho nhiều về đêm gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, khiến trẻ mệt mỏi, khó chịu và hay quấy khóc. Để giúp trẻ dễ chịu hơn, bố mẹ có thể áp dụng một số cách hỗ trợ làm dịu cơn ho tại nhà. Bên cạnh đó, việc giữ gìn vệ sinh không gian sống, xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học và chủ động phòng ngừa bệnh bằng kháng thể kháng RSV (cho những trẻ có nguy cơ cao mắc bệnh nặng) là những biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ sức khỏe toàn diện cho trẻ.