Chị Kim 31 tuổi, siêu âm thai ở tuần 29 ghi nhận phổi thai nhi có khối u nang 10x13x20 mm, bác sĩ theo dõi đến khi em bé chào đời khỏe mạnh.

ThS.BS.CKI Nguyễn Phương Thảo, chuyên khoa Y học bào thai, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM (Cơ sở P.Tân Hưng – Quận 7 cũ), cho biết thai nhi bị tăng sinh tuyến dạng nang ở phổi (dị tật nang tuyến phổi bẩm sinh). Đây là tổn thương phổi lành tính đặc trưng bởi dạng nang hoặc khối đặc, hình thành từ mô phổi bất thường trong giai đoạn phôi thai, chủ yếu nằm ở một thùy của phổi. Mô phổi bất thường này không có chức năng như mô phổi bình thường.

Phần lớn u nang phổi đều nhỏ và không ảnh hưởng trong thai kỳ. Nếu khối u phát triển quá lớn có thể hạn chế sự phát triển của phổi, dẫn đến thiểu sản phổi hoặc phổi nhỏ. Khối u chèn ép thực quản cản trở thai nhi nuốt nước ối gây đa ối. Trường hợp chèn ép mạch máu hoặc tim khiến tim phải bơm máu nhiều hơn, có thể gây tràn dịch màng phổi, suy tim thai, phù thai, nguy cơ dẫn đến hội chứng gương – tình trạng phù nề và tăng huyết áp ở mẹ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến mẹ và thai nhi.

Do đó, chị Kim được bác sĩ theo dõi sát, siêu âm thai các tuần sau ghi nhận kích thước u nang không phát triển, không diễn tiến tràn dịch màng phổi, phù thai. Đến tuần thai 38, thai phụ vỡ ối, êkíp mổ khẩn lấy thai, bé gái chào đời nặng 3,3 kg, thở tốt.

Bác sĩ Hồi sức Sơ sinh khám cho bé ngay tại phòng mổ, đánh giá chức năng hô hấp ổn, bé được da kề da với mẹ. Sau sinh, bác sĩ Ngoại Nhi cũng khám cho bé, chụp X-quang xác định kích thước, vị trí của u nang và đánh giá khối u chưa cần can thiệp ngay. Bé tiếp tục tái khám định kỳ để bác sĩ lên kế hoạch phẫu thuật cắt u phổi ở thời điểm phù hợp, phòng ngừa nhiễm trùng phổi tái phát, suy hô hấp.

Dị tật nang tuyến phổi bẩm sinh thường được chẩn đoán trước sinh bằng siêu âm. Kích thước u nang có thể thay đổi trong suốt thai kỳ, bao gồm phát triển cùng thai, giữ nguyên kích thước, nhỏ lại hoặc biến mất trong ba tháng cuối thai kỳ.

Theo bác sĩ Thảo, thai nhi được phát hiện dị tật nang tuyến phổi cần được theo dõi sát tình trạng khối tổn thương bằng siêu âm tiền sản nhằm xác định loại, kích thước, vị trí, nguồn cung cấp máu cho khối u, đánh giá các bất thường cơ quan khác đi kèm. Những trường hợp khó cần sự kết hợp của MRI (cộng hưởng từ) thai nhi. Tùy tình trạng của thai phụ, thai nhi và u phổi, bác sĩ có thể can thiệp trong thai kỳ bằng cách rút dịch trong nang khi nang quá to, chích thuốc để khối u không to quá nhanh. Nếu khối u nhỏ, không gây suy tim hay phù thai, được theo dõi đến sau sinh. Các khối này thường không gây vấn đề hô hấp cho trẻ. Trẻ được phẫu thuật cắt nang bằng nội soi trong 6-9 tháng sau sinh.

Bác sĩ Thảo khuyên mẹ bầu khám thai định kỳ tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hay các trung tâm y tế chuyên sâu nhằm phát hiện sớm dị tật nang tuyến phổi, theo dõi và điều trị trước sinh kịp thời. Khi sinh, sản phụ nên chọn các trung tâm có đầy đủ hệ thống hồi sức sơ sinh và bác sĩ Nhi chuyên khoa để có thể khám hồi sức kịp thời cho bé ngay sau sinh đối với những bất thường phổi.