Tiểu ra máu liên tục, người đàn ông đi khám nhiều lần mới phát hiện ung thư bàng quang giai đoạn 1.
Ông L.V. (65 tuổi, ở Long An) đi tiểu ra máu lượng nhỏ hơn 2 tháng. Ông đi khám tại một số bệnh viện, được chẩn đoán viêm đường tiết niệu. Dù uống thuốc theo đơn nhưng tình trạng tiểu máu không giảm.
Sau đó, người bệnh đăng ký khám tại khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM. Cầm kết quả xét nghiệm nước tiểu các tháng trước đó để phân tích, bác sĩ CKI Phan Huỳnh Tiến Đạt, khoa Tiết niệu, nhận thấy hồng cầu luôn hiện diện trong nước tiểu.
Đồng thời, lúc khám, bác sĩ Đạt nhận thấy người bệnh tiểu máu kéo dài nhưng không có triệu chứng viêm, nhiễm trùng đường tiểu. Ngay lập tức, bác sĩ nghĩ nhiều đến khả năng có bướu trong bàng quang, bởi nhiễm trùng tiểu và bướu niệu mạc đường tiết niệu (phổ biến nhất là bướu bàng quang) là hai nguyên nhân chính gây tiểu máu. Đúng như dự đoán của bác sĩ Đạt, khi thực hiện nội soi bàng quang để chẩn đoán người bệnh được phát hiện có khối u nghi ác tính khoảng 2cm, sần sùi như bông súp lơ trong lòng bàng quang.
Ông V. được chỉ định nhập viện, phẫu thuật cắt trọn khối u, giữ lại bàng quang. Nhờ thực hiện phẫu thuật nội soi qua niệu đạo nên người bệnh ít đau, hồi phục nhanh, không có sẹo, xuất viện 2 ngày sau mổ.
Để diệt tế bào ung thư còn sót lại tại vị trí cũ và ngăn tái phát ở vị trí khác, ông V. được hoá trị tại chỗ, bằng cách bơm hóa chất trực tiếp vào bàng quang. Người bệnh cần tái khám theo hẹn, nội soi bàng quang định kỳ. Nếu phát hiện có u sẽ tiếp tục cắt trọn bướu.
Đưa chồng tới bơm hoá chất lần thứ 2, bà P.H.N. chia sẻ, khi nhận tin ông V. mắc ung thư, cả gia đình “như đứng trên đống lửa” vì sức khoẻ ông vốn không tốt, từng bị lồng ruột, phải cắt đại tràng, đang điều trị Parkinson bằng thuốc. Sợ ông suy sụp, cả nhà luôn động viên, khích lệ tinh thần.
“Đi khám nhiều lần không ra bệnh, tới Tâm Anh mới tìm thấy nguyên nhân. Dù sao chúng tôi vẫn may mắn vì được chẩn đoán đúng, nhờ thế ông ấy được điều trị sớm và tốt nhất”, bà N. nói. Thêm nữa, bệnh ở giai đoạn sớm, không phải cắt bàng quang, ông V. tránh được nguy cơ phải đặt ống thông tiểu suốt đời. Theo bác sĩ Đạt, với người bệnh, nhất là người mắc thêm bệnh Parkinson thì điều này giúp nâng cao chất lượng sống của họ rất nhiều.
Thư viện Y học quốc gia Mỹ cho biết ung thư bàng quang là bệnh ác tính phổ biến thứ 10 thế giới và gây tử vong thứ 13, cướp đi sinh mạng của khoảng 212.500 người vào năm 2020. Tỷ lệ nam giới mắc bệnh này cao gấp 4 lần so với nữ. Ở nam giới, ung thư bàng quang phổ biến thứ 6 sau các ung thư khác.
Theo bác sĩ Đạt, giống các loại ung thư khác, ung thư bàng quang khó nhận biết vì những dấu hiệu đầu tiên thường dễ nhầm lẫn với các bệnh thông thường. Tuy nhiên, đặc trưng nhất của bệnh là triệu chứng tiểu ra máu và khoảng 80% – 90% bệnh nhân ung thư bàng quang có triệu chứng này. Tình trạng chảy máu xảy ra khi các mạch máu tăng sinh nuôi u bị va chạm, tác động nhẹ như nước tiểu chảy qua, khiến các mạch máu này xuất huyết, làm rò rỉ máu vào nước tiểu.
Người bệnh có thể tiểu máu từng đợt, nước tiểu có màu đỏ sẫm, hồng, màu coca, thậm chí lẫn máu cục (tiểu máu đại thể). Một số trường hợp, nước tiểu không có màu đặc biệt nhưng xét nghiệm vẫn thấy hồng cầu (tiểu máu vi thể). Ngoài ra, người bệnh có thể bị tiểu rắt, tiểu khó, tiểu không tự chủ… do bàng quang bị kích thích hoặc bị giảm thể tích. Các triệu chứng này thường xuất hiện đầu tiên, trước khi có triệu chứng tiểu máu.
Khi bệnh ở giai đoạn muộn, tế bào ung thư đã ăn sâu xuống lớp cơ bàng quang, hoặc di căn xa, các triệu chứng thường rõ ràng hơn, như mệt mỏi, gầy sút, chán ăn, suy sụp nhanh, đau hông, đau trên xương mu, đau vùng hạ vị, đau tầng sinh môn, đau xương, đau đầu…
Bác sĩ Đạt cảnh tỉnh ung thư bàng quang có đặc tính nổi bật là diễn tiến âm thầm và khả năng tái phát cao. Có thể các tế bào ung thư đã tồn tại ở nhiều vị trí trong bàng quang, nhưng chưa phát triển mạnh tạo thành u, nên các phương tiện chẩn đoán hiện nay chưa thể nhận diện được. Do đó, người có nguy cơ mắc ung thư bàng quang hoặc tái phát được khuyến cáo tái khám thường xuyên.
Phát hiện ung thư sớm rất quan trọng vì lúc này chỉ cần cắt bướu, bảo tồn được bàng quang. Nếu bướu đã di căn, tùy vào vị trí, độ xâm lấn và khối lượng u, người bệnh có thể phải cắt bán phần hoặc toàn bộ bàng quang và các cơ quan có di căn như hạch, tuyến tiền liệt, túi tinh, ống dẫn tinh, thậm chí cả dương vật ở nam giới; tử cung và buồng trứng ở nữ giới.
Bàng quang là cơ quan không thể thay thế chức năng bằng cơ quan khác. Nếu không thể tái tạo được bàng quang, người bệnh phải phụ thuộc tiểu tiện vào ống thông tiểu qua da suốt đời. Đặc biệt, với nam bệnh nhân trẻ, nếu cắt bỏ các các bộ phận sinh sản sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh lý, có con.
Hiện vẫn chưa có câu trả lời chính xác cho nguyên nhân gây ung thư bàng quang. Theo bác sĩ Đạt, các yếu tố nguy cơ gây bệnh thường gặp là người tiếp xúc nhiều với hóa chất (asen, thuốc nhuộm, cao su, các loại sơn…), người hút thuốc lá chủ động và thụ động. Người 40 tuổi trở lên có nguy cơ mắc ung thư bàng quang cao hơn.
Bác sĩ khuyến cáo, để phòng tránh ung thư bàng quang, người dân cần bỏ hút thuốc lá, hạn chế tiếp xúc với hóa chất, uống nước đầy đủ, có chế độ ăn uống và sinh hoạt điều độ. Khi có các dấu hiệu như tiểu khó, tiểu nhiều lần, tiểu không tự chủ, nhiễm trùng đường tiết niệu, đặc biệt tiểu ra máu… người bệnh cần đến bệnh viện khám sớm để phát hiện nguyên nhân và điều trị kịp thời.
