Phòng mổ luôn rực sáng của loại đèn không hắt bóng. Ở đó, có những người không cầm dao mổ, nhưng lại góp phần quyết định bệnh nhân có thể đi qua ca phẫu thuật an toàn hay không. Trong không gian tĩnh lặng đầy căng thẳng, luôn có một người lặng lẽ dõi theo từng nhịp tim, từng hơi thở, từng biến thiên nhỏ nhất trên màn hình – người giữ giấc ngủ an toàn cho bệnh nhân.Đó là cử nhân Huỳnh Ngọc Lịch, Trưởng nhóm gây mê của khoa Gây mê Hồi sức, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Anh Lịch nói nhẹ nhàng, nhưng đằng sau là cả một áp lực khủng khiếp mà chỉ những người làm trong phòng mổ mới hiểu: “Có nhiều phương pháp vô cảm như gây mê toàn thân, gây tê tủy sống, gây tê thần kinh ngoại biên… Mục đích duy nhất là giúp người bệnh không còn cảm giác đau đớn khi dao mổ chạm đến. Nếu không vô cảm thành công, đó là sự cố y khoa nghiêm trọng, hậu quả có thể khôn lường” anh nói.
Người kỹ thuật viên gây mê như anh là mắt xích mở đầu cho mọi ca phẫu thuật. Anh và đồng đội phải chuẩn bị môi trường mổ, thiết bị, thuốc men, đảm bảo từng thông số an toàn trước khi bác sĩ tiến hành gây mê và phẫu thuật bước vào phòng mổ.
“Nếu không thực hiện được phương pháp vô cảm cho người bệnh, ca mổ không thể bắt đầu,” anh nhấn mạnh.
So với ngày xưa, khi y học còn dùng ether, chloroform hay thuốc phiện để gây mê thì y học hôm nay đã bước sang một kỷ nguyên mới. Tại Tâm Anh với các loại thuốc mê thế hệ mới, bơm tiêm điện, bình bốc hơi thuốc mê (Vaporizer), hệ thống máy mê GE aisys CS2 với công nghệ EtControl (tính năng gây mê tự động) hiện đại bậc nhất, hệ thống phân phối thuốc chính xác cùng ứng dụng AI, telemedicine và remote monitoring đã giúp phương pháp vô cảm (gây tê, gây mê) đạt độ an toàn cao hơn bao giờ hết.
Nhưng dù công nghệ có tiên tiến đến đâu, trái tim và sự tập trung của con người vẫn là “bộ vi xử lý” quyết định.
“Thuốc mê nào cũng có thể gây độc nếu không dùng đúng liều, đúng người bệnh. Kỹ thuật viên gây mê phải vừa chính xác như một nhà toán học, vừa linh hoạt như một người nhạc trưởng để phối hợp cùng bác sĩ gây mê, điều chỉnh mọi y lệnh kịp thời” anh chia sẻ.
Suốt gần 10 năm làm nghề, anh Lịch đã giúp hàng trăm người bệnh có những giấc ngủ an toàn trong những ca phẫu thuật. Cũng có vài lần, anh chứng kiến người bệnh được hồi sinh ngoạn mục nhờ ekip phòng mổ nhanh trí xử lý, bởi chỉ cần chậm vài giây sẽ nguy hiểm tính mạng.
Anh vẫn nhớ như in ca cứu sống một bé gái gặp biến chứng tăng thân nhiệt ác tính trong lúc gây mê hô hấp, một tình huống cực kỳ hiếm gặp trong y khoa.
“Bé bị sốt cao ác tính, thân nhiệt tăng vọt. Chúng tôi lập tức kích hoạt quy trình ứng phó khẩn, đồng thời liên hệ gấp với các đơn vị bạn để có thuốc Dantrolene – loại thuốc đặc trị duy nhất cho tình huống này. May mắn, sự phối hợp giữa các bệnh viện diễn ra rất nhanh, nguồn thuốc đã được chuyển tới đúng lúc. Khi thân nhiệt và nhịp tim của bé dần ổn định, cả ê kíp như vỡ òa. Với chúng tôi, đó là khoảnh khắc chứng minh sức mạnh của chuyên môn, sự bình tĩnh và tinh thần đoàn kết giữa các đồng nghiệp trong ngành”.
Một lần khác, trong ca mổ thay khớp háng cho bệnh nhân nam, anh vừa hoàn tất gây tê thì bệnh nhân rung thất – biến cố tim mạch nguy hiểm có thể cướp đi mạng sống trong tích tắc.
“Lúc đó bác sĩ hô to: ‘sốc tim!’ và tôi bắt đầu thao tác. Cả ê kíp vào vị trí, máy sốc điện được mang tới. 150J! – cú sốc đầu tiên, tim vẫn im. Lần hai, cả phòng như nín thở. Rồi đường đồ thị chuyển về nhịp xoang. Nghĩa là đường điện tim đã trở lại dạng bình thường. Lúc đó, chúng tôi thở phào. Có những phút giây, niềm vui chỉ đơn giản là nhìn thấy tim ai đó đập lại”, anh Lịch kể như đã in sâu từng khoảnh khắc.
Anh cười nhẹ tênh, nhưng trong đôi mắt còn ánh lên sự rưng rưng: “Chúng tôi không phải người cầm dao mổ, nhưng vẫn đi qua ranh giới giữa sống và chết mỗi ngày”.
Kỹ thuật viên gây mê là người bắt đầu sớm nhất và ra về muộn nhất trong một ca phẫu thuật. Trước giờ mổ, ê kíp gây mê đánh giá tình trạng người bệnh, kiểm tra máy móc, chuẩn bị thuốc mê, thuốc hồi sức, thiết bị, vật tư tiêu hao. Khi phẫu thuật bắt đầu, họ không rời mắt khỏi monitor – nơi hiển thị nhịp tim, huyết áp, nồng độ oxy, nhiệt độ cơ thể, nhịp thở… những dấu hiệu sống còn của người bệnh.
“Mỗi con số trên màn hình đều có thể là tín hiệu báo động. Chỉ cần sơ sẩy, bệnh nhân có thể rơi vào nguy kịch. Mình phải điều chỉnh thuốc mê liên tục, phối hợp bác sĩ phẫu thuật, điều dưỡng, theo dõi đến khi bệnh nhân hồi tỉnh an toàn”.
Ca mổ có khi chỉ kéo dài một giờ, có khi 10 tiếng. Khi phẫu thuật viên rời khỏi phòng, anh Lịch vẫn ở lại, tiếp tục theo dõi bệnh nhân cho đến khi họ thở đều, mở mắt, có thể đáp lời.
“Khoảnh khắc bệnh nhân tỉnh lại sau cơn mê dài, ánh mắt họ mở ra nhìn mình, là lúc mọi mệt mỏi tan biến” anh nói, khẽ cười.
Phòng mổ lạnh, nhưng với anh, “đó là nơi con người học được cách yêu thương sự sống một cách sâu sắc nhất”.
Tốt nghiệp Đại học Kỹ thuật Y – Dược Đà Nẵng năm 2016, Huỳnh Ngọc Lịch bắt đầu sự nghiệp tại một bệnh viện lớn. Môi trường hiện đại, kỷ luật, cùng những người thầy dày dạn kinh nghiệm đã giúp anh rèn giũa tay nghề và bản lĩnh.
Khi Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM ra đời năm 2021, anh chuyển đến và là một trong những nhân sự đầu tiên của khoa Gây mê hồi sức.
“Những ngày đầu tiên, chúng tôi vừa làm, vừa xây dựng quy trình, vừa học hỏi, cập nhật từng chi tiết nhỏ nhất để đáp ứng chuẩn Bộ Y tế và đặc thù thực tiễn của Tâm Anh. Mọi thứ đều làm lại từ đầu, nhưng cũng chính từ đó, chúng tôi lớn lên cùng bệnh viện”.
BS.CKII Lưu Kính Khương, Trưởng khoa Gây mê Hồi sức, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, chia sẻ: “Không trực tiếp cầm dao mổ, nhưng Lịch và các kỹ thuật viên gây mê là cánh tay nối dài của bác sĩ gây mê và bác sĩ phẫu thuật. Họ thầm lặng mà vô cùng quan trọng bởi luôn dõi theo từng chỉ số sống còn của người bệnh trong suốt cuộc mổ và cũng là người đầu tiên phát hiện những bất thường để cảnh báo cho bác sĩ gây mê và bác sĩ phẫu thuật xử trí, đảm bảo an toàn nhất cho người bệnh. Họ là điểm tựa an toàn để bác sĩ an tâm mổ, để bệnh nhân an toàn đi qua ca phẫu thuật”.
Công việc áp lực, cường độ cao, luôn đối diện với rủi ro, nhưng anh Lịch chưa bao giờ nghĩ đến việc bỏ nghề. Anh bảo, nếu ai từng nhìn thấy bệnh nhân tỉnh lại sau hôn mê khi ca mổ hoàn thành những tổn thương được lấy khỏi cơ thể người bệnh, hoặc một trái tim ngừng đập rồi đập lại, sẽ hiểu vì sao nghề này đáng để hy sinh.
Đằng sau anh là người vợ – hậu phương vững chắc, người hiểu và chia sẻ từng ca trực thâu đêm, từng ngày lễ Tết không trọn vẹn. “Vợ là người gánh việc nhà để tôi toàn tâm ở bệnh viện. Chính gia đình giúp tôi giữ được ngọn lửa nghề”, anh nói, giọng ấm lại.
Phòng mổ có thể lạnh, nhưng trái tim của nhân viên y tế luôn ấm. Họ là những “người gác cổng sinh tồn”, âm thầm dõi theo từng hơi thở của bệnh nhân, để mỗi cuộc mổ kết thúc bằng một nụ cười, một nhịp tim ổn định, một giấc ngủ an toàn được đánh đổi bằng sự tập trung không ngơi nghỉ.
“Giữa ranh giới sinh tử, chỉ có sự bình tĩnh mới cứu được sinh mệnh”, anh Lịch nói, làm nghề này không được phép hoảng sợ. Dù trong khoảnh khắc cấp cứu, anh vẫn phải giữ tay vững, đầu lạnh, tim nóng. “Nhiều người hỏi sao mình có thể chịu được áp lực như vậy mỗi ngày. Tôi nghĩ đơn giản lắm vì phía sau mình là cả một sinh mạng, một gia đình, một niềm tin gửi gắm”.
Có những ngày tan ca, anh rời phòng mổ khi trời đã về khuya. Bước ra khỏi khu vực mổ lạnh buốt, nhìn ánh đèn vàng ngoài hành lang, anh lại thấy lòng nhẹ. “Chỉ cần hôm nay không ai gặp biến cố, là tôi thấy hạnh phúc”.
Mỗi cuộc phẫu thuật là một cuộc chiến. Và ở đó, giữa ánh sáng trắng, giữa tiếng máy móc khô khan, có những con người như kỹ thuật viên Huỳnh Ngọc Lịch vẫn kiên định đứng vững. Anh là một trong những chiến binh thầm lặng cùng ê kíp gây mê Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM giữ giấc ngủ bình yên cho từng người bệnh.
Gần 10 năm gắn bó với nghề, hàng nghìn ca phẫu thuật đã đi qua với sự góp sức của anh. Dù không tên tuổi, không hào quang, chỉ có sự tận tâm và niềm tin vào giá trị của sinh mạng.
Giữa tiếng máy nạp điện “tít tít”, giữa những nhịp tim yếu ớt rồi mạnh dần lên, sự sống được hồi sinh. Đó là phần thưởng lớn nhất cho những người đứng sau cánh cửa phòng mổ, nơi không ai nhìn thấy, nhưng luôn dõi theo từng hơi thở của người bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
