Đang điều trị bệnh lupus ban đỏ hệ thống, chị Loan bất ngờ phát hiện mang thai hơn 3 tháng, khiến việc kiểm soát bệnh thêm khó khăn, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho mẹ và thai nhi nhưng chị vẫn quyết tâm “sinh con bằng mọi giá”.
Đầu tháng 5, khi đang điều trị duy trì bệnh lupus ban đỏ hệ thống, chị Loan (27 tuổi, Đồng Nai) bỗng thấy trong người khác lạ, nhạy cảm, hay buồn ngủ và mệt mỏi hơn. Tái khám định kỳ, chị thông báo với bác sĩ tình trạng này và “không tin vào tai mình” khi nhận thông báo đã mang thai 12 tuần.
PGS.TS.BS Hoàng Thị Lâm, Trưởng khoa Miễn dịch Lâm sàng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM (cơ sở P.Tân Sơn Hòa – Quận Tân Bình cũ) cho biết, phụ nữ mắc lupus ban đỏ thường bị rối loạn kinh nguyệt, thêm tác dụng phụ của một số thuốc điều trị có thể làm giảm khả năng thụ thai tự nhiên so với người khỏe mạnh bình thường và có thể gây dị tật thai nhi. Ở trường hợp chị Loan, người bệnh đang trong giai đoạn bệnh ổn định, điều trị duy trì bằng thuốc, tái khám sau mỗi 3 tháng, các biểu hiện thai nghén dễ nhầm lẫn với triệu chứng bệnh, nên phát hiện mang thai muộn.
Mặc dù mang thai ngoài kế hoạch, chưa kịp chuẩn bị thể trạng tốt nhất, lại đang dùng hàng loạt thuốc điều trị lupus nhưng vợ chồng chị quyết tâm giữ em bé, bởi với họ, đây là “may mắn không thể có lần hai” sau nhiều năm kết hôn nhưng chậm con. “Niềm vui được làm mẹ giúp tôi vượt qua nỗi hoảng loạn, lo sợ tình huống xấu nhất con bị ảnh hưởng bởi hàng loạt thuốc đang dùng, kiên định sinh con an toàn bằng mọi giá”, chị Loan nói.
Ngay khi xác định chị Loan mang thai, Phó Giáo sư Lâm đã lập tức đánh giá toàn diện nguy cơ, đồng thời hội chẩn liên tục với bác sĩ sản khoa để đưa ra hướng điều trị phù hợp, an toàn nhất cho người bệnh.
Lupus ban đỏ hệ thống là bệnh tự miễn mạn tính, hệ miễn dịch rối loạn, tấn công nhầm vào nhiều cơ quan như da, thận, tim, phổi. Bệnh thường tiến triển từng đợt, dễ tái phát nếu không được điều trị liên tục. Mang thai trên nền lupus tiềm ẩn nhiều rủi ro như thai dị tật, chậm tăng trưởng trong tử cung, dễ sảy thai,… Người mẹ có nguy cơ cao bị tiền sản giật, sinh non, hay bùng phát lupus nặng hơn. Với chị Loan, thách thức càng lớn khi chị có tiền sử nhiều lần nhập khoa Hồi sức tích cực (ICU) lọc máu liên tục vì suy thận cấp, viêm phổi, nhiễm trùng máu. Sau một thời gian điều trị ổn định, chị về nhà uống thuốc duy trì, song do chị từng có lần tự ngưng thuốc một tuần dẫn đến lupus tái phát nặng. Phó Giáo sư Lâm cho biết với bệnh nhân lupus, việc ngưng thuốc đột ngột có thể khiến bệnh bùng phát dữ dội, đe dọa tính mạng.
Phác đồ điều trị được điều chỉnh thận trọng bằng cách ngưng hoặc thay thế những thuốc chống chỉ định trong thai kỳ, đồng thời duy trì hoặc chuyển sang các thuốc an toàn hơn cho mẹ và thai nhi. Chị Loan may mắn mang thai khi bệnh ở giai đoạn ổn định, không rơi vào đợt bùng phát cấp tính, các chỉ số phát triển của thai nhi đều trong giới hạn bình thường nên cơ hội giữ thai khả thi hơn.
Trong suốt thai kỳ, chị Loan được theo dõi song song bởi bác sĩ Sản khoa và Miễn dịch Lâm sàng, xét nghiệm định kỳ hằng tháng để kiểm soát lupus và đánh giá sự phát triển của em bé. “Đây là sự cân não lớn, bởi mục tiêu kép là giữ an toàn cho mẹ và tạo môi trường tốt nhất cho thai nhi phát triển”, Phó Giáo sư Lâm nói.
Đến tháng thứ 5, xét nghiệm phát hiện chị Loan bị thiếu máu nặng do nội tiết tố và cơ thể thay đổi nhiều để nuôi dưỡng thai, vừa chống lại các phản ứng viêm của lupus, theo Phó giáo sư Lâm. Các bác sĩ đã theo dõi, xét nghiệm, truyền bù máu kịp thời, tránh bệnh diễn tiến xấu hơn. Đồng thời, dù không có cảm giác đói và rất mệt mỏi, chị Loan vẫn cố gắng ăn nhiều cữ mỗi ngày, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, tuân thủ những lần tái khám dày đặc. Chồng và gia đình luôn bên cạnh động viên, tiếp thêm tinh thần, đồng hành với chị; còn đội ngũ bác sĩ Bệnh viện Tâm Anh kiên trì theo dõi sát sao, để điều chỉnh phác đồ kịp thời, đảm bảo an toàn cho hai mẹ con.
Nhờ phối hợp chặt chẽ, sức khỏe mẹ và bé ngày càng ổn định, các chỉ số viêm giảm, tình trạng thiếu máu của chị được cải thiện rõ rệt. Đặc biệt, thai nhi phát triển ổn định, không ghi nhận bất thường qua siêu âm và xét nghiệm. Hiện chị đã bước vào giai đoạn cuối thai kỳ, sức khỏe ổn định sẵn sàng cho ca sinh nở vào tháng 11.
Theo Phó Giáo sư Lâm, phụ nữ mắc lupus ban đỏ hệ thống vẫn có khả năng mang thai tự nhiên nhưng khó khăn và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn, đặc biệt nếu bệnh chưa được kiểm soát ổn định. Do đó, người bệnh nên điều trị ổn định ít nhất 6-12 tháng trước khi mang thai. Thai phụ không tự ý ngưng thuốc, nên tuân thủ lịch khám với bác sĩ Sản khoa và Miễn dịch lâm sàng để theo dõi sức khỏe cả mẹ lẫn thai nhi. Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như sốt cao, phù, khó thở, thiếu máu, xuất huyết, cần đến bệnh viện ngay để được xử trí kịp thời.
Hệ miễn dịch đóng vai trò “lá chắn” bảo vệ cơ thể, nhưng khi bị rối loạn, nó có thể tấn công chính các mô lành, gây ra nhóm bệnh tự miễn – miễn dịch như viêm da cơ địa, dị ứng, vảy nến, lupus ban đỏ hệ thống… Đây là những bệnh lý mạn tính, dễ tái phát, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Để mang đến cái nhìn cụ thể hơn về những thông tin triệu chứng, phương pháp điều trị hiệu quả cũng như cách phòng ngừa các bệnh lý miễn dịch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM tổ chức chương trình Tư vấn trực tuyến: “Tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị bệnh tự miễn: Viêm da cơ địa – Dị ứng – Lupus ban đỏ – Vảy nến”. Chương trình sẽ diễn ra vào lúc 20h, thứ Năm, ngày 25/09/2025.
Chương trình có sự tham gia tư vấn của các chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiệm đến từ Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM
Ngay bây giờ, bạn đọc có thể gửi câu hỏi tại đây để được các chuyên gia giải đáp ngay trong chương trình.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
