Chị Hảo bị rong kinh đi khám bệnh phụ khoa phát hiện thêm tình trạng tăng áp phổi, có huyết khối, phải hoãn phẫu thuật vì nguy cơ tử vong do bệnh tim.

Chị Hảo, 40 tuổi, độc thân, phát hiện có u xơ tử cung kích thước 2×3 cm từ 6 năm trước gây rong kinh. Năm 2022, chị khám phụ khoa phát hiện tình trạng thuyên tắc phổi, phải sử dụng thuốc kháng đông có tác dụng giúp loãng máu, ngăn chặn quá trình hình thành cục máu đông. Trong 3 tháng dùng thuốc, tình trạng rong kinh của chị thêm trầm trọng. Bác sĩ phải ngưng thuốc kháng đông, nhưng từ đó người bệnh cũng tự ý bỏ điều trị bệnh tim mạch.

Gần đây, chu kỳ hành kinh kéo dài 10-15 ngày khiến cơ thể bị mất máu, xanh xao, khó thở, chóng mặt, chị Hảo khám tại Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 ghi nhận tử cung nhiều u xơ, trong đó kích thước lớn 5×8 cm. Khám tim mạch phát hiện tình trạng tăng áp động mạch phổi (áp lực động mạch phổi trung bình lớn hơn hoặc bằng 25 mm Hg) chụp CT mạch vành phát hiện nhiều huyết khối ở phổi. Chị được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM điều trị.

Trường hợp khác, là chị Linh, bị thống kinh (hiện tượng tử cung co bóp mạnh đẩy máu ra ngoài gây đau) nhiều năm chưa điều trị. Gần đây kinh nguyệt kéo dài 14 ngày, bác sĩ một phòng khám tư chỉ định đặt vòng nội tiết điều trị. Tuy nhiên sau đặt vòng, bệnh không khỏi mà trầm trọng thêm, người bệnh xanh xao, gầy yếu. Kiểm tra sức khỏe tổng quát phát hiện thêm tình trạng thuyên tắc phổi, suy tim phải, huyết khối thất phải.

Ngày 1/4, ThS.BS Nguyễn Thị Thanh Tâm, Trung tâm Sản Phụ khoa,  Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, hai bệnh nhân cùng mắc bệnh phụ khoa và tim mạch. Đây là hai nhóm bệnh phổ biến, có ảnh hưởng lẫn nhau nhưng chưa được quan tâm đầy đủ.

Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y tế, mỗi năm có khoảng 200.000 người tử vong vì bệnh tim mạch, chiếm 33% ca tử vong. Có đến 90% phụ nữ Việt Nam mắc các bệnh liên quan đến phụ khoa. Đáng nói, số ca mắc bệnh phụ khoa mỗi năm tăng 15-27%.

Các bệnh phụ khoa gây ảnh hưởng sức khỏe và hạnh phúc của phụ nữ, có thể tăng nguy cơ mắc kèm bệnh tim mạch, đột quỵ, không chỉ gây tốn kém mà còn khó điều trị. Bác sĩ Tâm dẫn chứng, các nhà nghiên cứu Sản Phụ khoa tại Bệnh viện Cantonal ở Lugano (Thụy Sĩ) phát hiện, những phụ nữ mắc một hoặc nhiều rối loạn phụ khoa có nguy cơ mắc bệnh tim và tắc động mạch cao hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch hoặc não bộ. Nguy cơ cao nhất ở những phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung hoặc hội chứng buồng trứng đa nang.

Các nhà nghiên dựa trên cơ sở dữ liệu các nghiên cứu có liên quan được công bố cho đến tháng 4 – 2024. Trong số 59 nghiên cứu ban đầu, 28 nghiên cứu (bao gồm 3.271.242 phụ nữ) đủ điều kiện để được đánh giá có hệ thống và đưa vào phân tích dữ liệu gộp. Kết quả nghiên cứu phát hiện, những phụ nữ mắc ít nhất một vấn đề phụ khoa có nguy cơ mắc bệnh tim hoặc đột quỵ cao hơn 28%. Cụ thể, nguy cơ mắc bệnh tim do tắc nghẽn động mạch ở nhóm phụ nữ có bệnh phụ khoa cao hơn 41% và nguy cơ đột quỵ cao hơn 33% so với nhóm không mang bệnh.

Theo BS.CKII Nguyễn Thị Ngọc, khoa Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch,  Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM có mối liên quan giữa sức khỏe sinh sản và sức khỏe tim mạch. Những phụ nữ có hội chứng buồng trứng đa nang, thai kỳ bất lợi (tăng huyết áp khi mang thai, đái tháo đường thai kỳ, sinh non, và không cho con bú đều liên quan đến nguy cơ mắc bệnh tim mạch trong tương lai. Ngoài ra, phụ nữ có bệnh phụ khoa, viêm nhiễm, đặc biệt là bệnh lạc nội mạc tử cung có thể gây ra tình trạng viêm toàn thân, xơ vữa động mạch. Nhóm phụ nữ sử dụng hormone nữ điều trị bệnh hoặc tránh thai cũng có nguy cơ cao huyết áp, rối loạn đông máu và có liên quan đến sự phát triển bệnh tim.

“Bệnh tật kép” ảnh hưởng sức khỏe, tâm lý, tài chính và tuổi thọ phụ nữ. Trong khi bệnh tim mạch khiến phụ nữ mệt mỏi, chóng mặt, khó thở, thì bệnh phụ khoa gây đau bụng dưới, rối loạn kinh nguyệt, viêm nhiễm. Ngoài ra bệnh tim mạch có thể làm hạn chế việc điều trị bệnh phụ khoa. Việc điều trị kéo dài gây tốn kém thời gian, chi phí,

Như trường hợp chị Hảo được hội chẩn liên chuyên khoa Tim mạch, Gây mê hồi sức, Phụ khoa, các chuyên gia đánh giá sức khỏe trước khi mổ mở cắt tử cung điều trị dứt điểm bệnh. Tuy nhiên, do chưa được điều trị ổn định bệnh tim mạch, áp lực động mạch phổi tăng (áp lực đo có lúc ghi nhận hơn 80 mmHg) nên nguy cơ tử vong cao nguy cơ tử vong cao, chị bị tạm hoãn mổ phụ khoa. Dự tính khoảng 2-3 tháng điều trị bệnh tim mạch ổn định, tình trạng tăng áp phổi cải thiện với điều trị các bác sĩ tìm phương án điều trị phù hợp.

Còn trường hợp chị Linh, ê kíp bác sĩ sản khoa quyết định tháo vòng nội tiết, theo dõi bệnh tim mạch ổn định mới có hướng xử trí tiếp theo. Nhiều phụ nữ như chị Linh phải trì hoãn phẫu thuật vì có bệnh tim, nếu trải qua cuộc mổ lớn dễ xảy ra nguy cơ suy tim, nhồi máu cơ tim, viêm nội tâm mạc nhiễm trùng…

“Trường hợp được phẫu thuật, chúng tôi có ê kíp bác sĩ sản và bác sĩ hồi sức tim mạch trong phòng thuật, để đảm bảo an toàn”, bác sĩ Thanh Tâm nhấn mạnh.

Nhờ sự phối hợp nhiều chuyên khoa, nhóm phụ nữ mắc bệnh phụ khoa kèm tim mạch cần phẫu thuật đã được thực hiện một cách an toàn. Đối với các ca bệnh trì hoãn mổ, bác sĩ sẽ theo dõi sát, không thể trì hoãn quá lâu vì không điều trị kịp thời bệnh phụ khoa có thể tăng nguy cơ thiếu máu mạn tính (các bệnh gây xuất huyết tử cung) dẫn đến suy tim, hình thành huyết khối (đối với bệnh u phụ khoa chèn ép vùng bụng chậu). Ngoài ra, phụ nữ có thể căng thẳng tâm lý kéo dài, có thể trầm cảm, mất ngủ. Chi phí điều trị bệnh tim mạch kéo dài, là gánh nặng kinh tế cho nhiều gia đình.

Bác sĩ khuyến cáo, để giảm bớt gánh nặng từ bệnh kép, phụ nữ cần quan tâm sức khỏe hơn bằng cách chủ động khám sức khỏe tổng quát kèm khám phụ khoa định kỳ để phát hiện, điều trị sớm. Khi được điều trị, kiểm soát tốt ở bệnh phụ khoa và tim mạch, giúp hạn chế bệnh tiến triển nặng, tránh nhập viện và can thiệp.