Ông Philippe, 54 tuổi, rối loạn tiêu hóa, đi tiêu nhiều trong thời gian du lịch tại Việt Nam, đi khám phát hiện nhiều polyp đại tràng đã hóa ác tính.

Tiến sĩ, bác sĩ Đỗ Minh Hùng, Giám đốc Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết kết quả nội soi đại tràng phát hiện ông Philippe (quốc tịch Pháp) có 8 polyp ở đại tràng lên và đại tràng xuống. Ở đại tràng ngang có một polyp lớn chiếm toàn bộ lòng đại tràng, nghi ung thư. Ngay trong lúc nội soi, bác sĩ tiến hành cắt các polyp nhỏ, đồng thời sinh thiết polyp lớn cho kết quả ung thư. Ông Philippe có tiền sử hút thuốc lá nhiều năm, từng sụt 7 kg không rõ nguyên nhân.

Để đánh giá mức độ xâm lấn và chuẩn bị cho cuộc mổ, người bệnh được chụp thêm CT 1975 lát cắt ổ bụng, kết quả ghi nhận thành đại tràng ngang dày không đều, khối u lớn khoảng 4,5 cm bắt thuốc mạnh và không đồng nhất, chưa thâm nhiễm mỡ xung quanh. Tổng hợp các kết quả, bác sĩ chẩn đoán khối u của ông Philippe là ung thư đại tràng giai đoạn T3 – tế bào ung thư đã xâm lấn qua hết lớp cơ vào lớp thanh mạc. Nguy cơ gây tắc ruột, xuất huyết tiêu hóa, vỡ u, di căn đến các cơ quan khác như gan, phổi, xương, phúc mạc, não. “Khi đó, khả năng phải mổ hở hoặc đưa hậu môn nhân tạo ra ngoài trước khi phẫu thuật nội soi cắt đại tràng”, bác sĩ Hùng nói.

Sau hội chẩn, các bác sĩ chỉ định người bệnh phẫu thuật nội soi có sự hỗ trợ của Robot Da Vinci Xi. Bác sĩ Minh Hùng cho biết trường hợp này phải phẫu thuật phức tạp, phẫu tích nhiều, cắt nhiều mạch máu, luồn lách nạo vét hạch sâu nên với dụng cụ phẫu thuật nội soi thẳng dài sẽ rất khó thao tác. Nhờ sự hỗ trợ 4 cánh tay linh hoạt của robot Da Vinci Xi, với trường quan sát 3 chiều (3D), độ phóng đại gấp 10 lần, bác sĩ quan sát rõ cấu trúc giải phẫu, đặc biệt là các mạch máu, thần kinh, mạch bạch huyết… trong lòng đại tràng. Nhờ vậy, quá trình phẫu thuật đạt độ chính xác cao, nạo vét hạch triệt để, đồng thời giúp bảo tồn, giảm thiểu tổn thương các cấu trúc lân cận như mạch máu, niệu quản, thần kinh…

Ca phẫu thuật kéo dài 4 tiếng. Hậu phẫu, sức khỏe ông Philippe dần hồi phục, có thể đi lại sau 1 ngày, ăn được thức ăn lỏng sau 3 ngày và được xuất viện sau 5 ngày. Ngoài khối u được loại bỏ, 32 hạch được lấy ra âm tính (chưa có hạch di căn), ung thư được xác định giai đoạn 2A. Người bệnh không cần điều trị bổ sung (hóa trị), chỉ thăm khám định kỳ. Tiên lượng sống của người bệnh sau 5 năm là trên 90%.

Ung thư đại trực tràng là bệnh lý phổ biến, có tỷ lệ mắc và tử vong cao, ngày càng trẻ hóa. Hiện chưa xác định nguyên nhân nhưng polyp được xem là tổn thương tiền ung thư. Đây cũng là nguyên nhân khởi phát của hơn 95% các trường hợp ung thư đại trực tràng.

Polyp đại trực tràng bao gồm polyp tăng sản (hyperplastic polyp), u tuyến có nghịch sản (adenoma) và polyp răng cưa không cuống. Trong đó, polyp tăng sản kích thước nhỏ dưới 5 mm thường không có nguy cơ tiến triển thành ung thư, nhưng nguy cơ hóa ác tính nếu kích thước từ 5 mm trở lên. Polyp u tuyến nguy hiểm hơn, trên 70% trường hợp ung thư đại trực tràng phát sinh từ các polyp u tuyến của đại trực tràng. Polyp u tuyến có khả năng biến đổi theo hướng ác tính dưới tác động của môi trường và gen người bệnh.

Theo bác sĩ Minh Hùng, phòng tránh bệnh bằng cách thăm khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư đại trực tràng. Đồng thời, duy trì lối sống khoa học, chế độ dinh dưỡng cân bằng, hạn chế thịt đỏ, rượu bia, thuốc lá, ăn nhiều chất xơ, thường xuyên vận động thể dục. Ung thư đại tràng nếu phát hiện từ giai đoạn sớm có thể điều trị nhẹ nhàng, ít xâm lấn qua nội soi như cắt hớt niêm mạc EMR (Endoscopic Mucosal Resection), cắt tách dưới niêm mạc EDS (Endoscopic Submucosal Dissection), không cần điều trị bổ sung (hóa trị, xạ trị…). Hiện nay, với các hệ thống nội soi hiện đại có thể giúp phát hiện các polyp, tổn thương tiền ung thư và ung thư đại trực tràng giai đoạn sớm.

Bác sĩ khuyến nghị, mỗi người nên kiểm tra sức khỏe định kỳ, bắt đầu nội soi đại tràng tầm soát ung từ 45 tuổi đối với những người thuộc nhóm nguy cơ trung bình (không có triệu chứng đường tiêu hóa, không có tiền căn gia đình mắc ung thư hay polyp đại trực tràng) và nội soi tầm soát sớm hơn đối với những người thuộc nhóm nguy cơ cao. Trường hợp xuất hiện các triệu chứng tiêu hóa kéo dài như chán ăn, đầy bụng, sụt cân không rõ nguyên nhân, đau bụng dai dẳng, rối loạn đại tiện, đi tiêu phân đen hoặc lẫn máu… cần được thăm khám ngay, thực hiện nội soi theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa, hậu môn trực tràng.