Ngọc (20 tuổi, TP.HCM) nặng 97kg, bị gan nhiễm mỡ độ 3, viêm gan, đối mặt với nguy cơ xơ gan do béo phì.

Ngọc chia sẻ, gia đình ai cũng có vóc dáng đầy đặn nên cô không thấy việc tăng cân của mình khác thường. “Thỉnh thoảng tôi bị đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn, đau nhói vùng hạ sườn phải nhưng các triệu chứng này không diễn ra liên tục nên tôi không để ý nhiều”, Ngọc nói.

Nửa năm trước, Ngọc nổi mẩn ngứa, thèm ăn ngọt, ăn vặt liên tục, tăng gần 30kg, cơ thể nặng nề thấy rõ, kinh nguyệt thất thường. Gia đình sợ cô mắc bệnh nên hối thúc đi khám.

ThS.BS Trần Nguyễn Quỳnh Trâm, Phó khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM (cơ sở phường Tân Sơn Hòa – quận Tân Bình cũ) cho biết, khi đến khám, Ngọc nặng 97kg, BMI 38, béo phì mức độ cao nhất, chỉ số mỡ nội tạng cao gấp 3 lần mức an toàn. Đặc biệt kết quả xét nghiệm men gan và siêu âm cho thấy Ngọc bị gan to, nhiễm mỡ độ 3 (độ nặng nhất) và viêm gan.

Lượng mỡ nội tạng tích tụ quá nhiều dẫn đến tình trạng rối loạn lipid máu, thúc đẩy gan nhiễm mỡ tiến triển nặng hơn thành viêm gan. Các tế bào gan bị viêm có thể dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi nhiều hơn, đau âm ỉ vùng gan, buồn nôn. Đây là giai đoạn quan trọng vì nó có thể dẫn đến tổn thương gan vĩnh viễn như xơ gan, suy gan, ung thư gan.

Tình trạng ngứa da, nổi mề đay kéo dài cũng là dấu hiệu của gan nhiễm mỡ do muối mật bị dư thừa. Muối mật là sản phẩm tổng hợp từ cholesterol trong gan, đóng vai trò thiết yếu trong việc hòa tan lipid từ thức ăn và các chất dinh dưỡng tan trong chất béo.

“Căn nguyên viêm gan ở bệnh nhân này do gan nhiễm mỡ độ nặng kéo dài”, bác sĩ Trâm nói, thêm rằng Ngọc cần giảm ít nhất 5 kg mới cải thiện được viêm gan. Nếu không điều trị, viêm gan có nguy cơ tiến triển thành xơ gan, ung thư gan.

Với liệu trình giảm cân được xây dựng riêng biệt, kết hợp sử dụng thuốc để ức chế thèm ăn, giúp nhanh no và chế độ dinh dưỡng, vận động phù hợp, Ngọc bước vào hành trình giảm cân. Để động viên con, cả nhà Ngọc cùng giảm dần đồ ngọt, thức ăn nhanh trong khẩu phần ăn hàng ngày. Những lúc thèm ăn vặt, thay vì bánh ngọt, trà sữa như trước đây, Ngọc chuyển sang uống sữa tươi không đường, ăn trái cây, salad, sữa chua… Để không bị mất cơ khi giảm cân, Ngọc nhảy dây 30 phút mỗi ngày và tham gia khóa leo núi nhân tạo trong nhà. Ban đầu, lực tay chân yếu, cơ thể nặng nề khiến cô chật vật không leo nổi 1 mét nhưng cố gắng mỗi ngày để đẩy lùi bệnh.

Tháng đầu tiên Ngọc giảm 3kg. Sau 3 tháng, cân nặng của cô đã xuống mức 85kg, gan hết viêm, gan nhiễm mỡ giảm xuống độ 1, men gan gần về mức bình thường, tình trạng mẩn ngứa toàn thân hết hẳn. “Mục tiêu của tôi là giảm được về mốc 65kg”, Ngọc nói.

Bác sĩ Trâm cho biết, trước đây gan nhiễm mỡ, viêm gan thường gặp ở tuổi trung niên nhưng đang ngày càng trẻ hóa. Ngoài các nguyên nhân như nghiện rượu, suy giáp, rối loạn chuyển hóa… béo phì cũng là yếu tố nguy cơ chính gây bệnh. Nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ gan nhiễm mỡ ở người trẻ (19-35 tuổi) tăng 26%, nguyên nhân chủ yếu do chế độ ăn dư năng lượng, ít vận động dẫn đến tích tụ mỡ dưới da và mỡ nội tạng, trong đó có gan.

Ngoài các hậu quả ở gan, gan nhiễm mỡ còn làm tăng nguy cơ bị bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bệnh thận mạn, tiểu đường type 2 và các loại ung thư ngoài gan, như ung thư đại tràng, ung thư giáp, ung thư vú, ung thư tụy…

Nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ tăng gấp 4,6 lần ở những người thừa cân, béo phì, nhất là dạng béo bụng. Việc giảm 5-10% trọng lượng cơ thể, duy trì chế độ ăn khoa học, tập luyện đều đặn giúp cải thiện rõ rệt tình trạng viêm gan, xơ hóa gan do nhiễm mỡ.

“Thực tế khi phát hiện bị gan nhiễm mỡ, không ít người cho rằng chỉ cần uống thuốc bổ gan là đủ nhưng thuốc bổ gan không giúp giảm mỡ hay ngăn biến chứng. Người bệnh cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được điều trị phù hợp”, bác sĩ Trâm nhấn mạnh.