Ông Tiến, 59 tuổi, nhập viện trong tình trạng tắc hoàn toàn hai nhánh mạch máu tim, nhánh còn lại hẹp nặng, khiến chức năng co bóp của tim suy giảm trầm trọng, nguy cơ đột tử cao trong khi phẫu thuật.
Nửa năm trước, ông Tiến bắt đầu thấy mệt, đặc biệt khi gắng sức thì khó thở, thở dốc. Nghĩ rằng do làm việc quá tải, ông nghỉ ngơi, triệu chứng giảm nhưng không dứt hẳn. Ba tháng gần đây, tình trạng mệt mỏi và khó thở tăng dần. Đi khám tại một bệnh viện, ông được chẩn đoán bệnh ba nhánh mạch vành, suy tim nặng. Do nguy cơ phẫu thuật cao, bác sĩ chỉ định điều trị nội khoa. Sau đó, ông đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM để được đánh giá thêm.
ThS.BS.CKII Huỳnh Hoàng Khang, Trưởng khoa Ngoại tim mạch – Trung tâm Tim mạch Can thiệp, cho biết bệnh nhân tắc hoàn toàn nhánh liên thất trước và động mạch mũ, hẹp trên 90% động mạch vành phải. Phim MRI cho thấy các nhánh mạch máu tim hẹp khít như sợi chỉ, tim chỉ nhận máu nuôi từ 10% còn lại của động mạch vành phải. Hậu quả là cơ tim suy kiệt, phân suất tống máu (EF) chỉ còn 16%. Thất trái giãn to, đường kính 68–70 mm (trong khi bình thường khoảng 40 mm).
“Nếu không can thiệp kịp thời, nhánh vành phải tiếp tục hẹp và tắc, người bệnh có thể đột tử bất kỳ lúc nào”, bác sĩ Khang cảnh báo.
Hội đồng chuyên môn quyết định cần phẫu thuật tái thông mạch vành. Tuy nhiên, chức năng tim chỉ còn hơn 16% khiến nguy cơ rối loạn nhịp, tim ngừng đập trong lúc mổ cũng như sau mổ rất cao. Bệnh nhân được kê thuốc, điều trị tích cực nhằm cải thiện EF.
Ba tháng sau, chỉ số EF tăng lên 33%, đủ điều kiện để phẫu thuật. Bác sĩ Khang cùng ê kíp tiến hành bắc cầu mạch vành không tuần hoàn ngoài cơ thể (off-pump CABG) cho người bệnh, giữ cho tim vẫn đập trong gần 5 giờ mổ.
Kết quả, bác sĩ tạo được 4 cầu nối tái thông hệ mạch vành. Ê kíp dự phòng bóng đối xung động mạch chủ và ECMO trong trường hợp tim đập yếu, song ca mổ diễn ra thuận lợi. Bệnh nhân được rút nội khí quản sau một ngày, ra khỏi phòng hồi sức tích cực sau hai ngày. Một tuần sau, ông Tiến xuất viện, EF cải thiện lên 43%.
Theo bác sĩ Khang, phẫu thuật bắc cầu mạch vành giúp cải thiện triệu chứng, giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh, đặc biệt với trường hợp bệnh nhân suy tim nặng, nguy cơ cao như ông Tiến.
“Thành công của ca mổ này đến từ phác đồ điều trị hợp lý và sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa: Nội tim mạch – Ngoại tim mạch – Gây mê hồi sức – Hồi sức tích cực”, bác sĩ Khang nhấn mạnh.
Sau ca mổ bắc cầu mạch vành, bệnh nhân cần tuân thủ lối sống lành mạnh để giảm nguy cơ tái hẹp. Không hút thuốc lá, tập thể dục thường xuyên, tránh căng thẳng trong cuộc sống và công việc, giảm cân nếu thừa cân béo phì (khi BMI > 23). Có chế độ ăn tốt cho tim mạch: ăn ít chất béo, thịt mỡ, chất bột đường, thực phẩm đóng hộp, thức ăn nhanh, hạn chế muối, giảm rượu bia.
Nên ăn cá, thịt gia cầm; nên ăn nhiều trái cây, rau, củ, quả, hạt, thực phẩm tươi sống, organic. Kiểm soát lượng đường trong máu nếu bị đái tháo đường, điều trị ổn định huyết áp và mỡ máu. Tái khám định kỳ và uống thuốc đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ.
*Tên bệnh nhân đã được thay đổi
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
