TP.HCM – Vùng hậu môn của bé Khang sưng đỏ, rỉ dịch mủ vàng và ẩm ướt, bác sĩ xác định bé bị rò hậu môn tái phát và cần phẫu thuật để tránh nhiễm trùng lan rộng.

Bé Khang từng bị áp xe do rò hậu môn lúc 1,5 tháng tuổi, được điều trị bằng phương pháp rạch – dẫn lưu dịch mủ kết hợp với kháng sinh tại một bệnh viện. Tổn thương cạnh hậu môn này không lành, thỉnh thoảng sưng to, rỉ mủ. BS.CKII Nguyễn Đỗ Trọng, khoa Ngoại Nhi, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, chẩn đoán tái áp xe do rò hậu môn, chỉ định phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ đường rò để điều trị nhiễm trùng.

“Nếu không phẫu thuật xử lý triệt để đường rò, sẽ gây khó khăn trong chăm sóc, ổ viêm có thể lan rộng dẫn đến nhiễm trùng huyết. Trẻ phải điều trị kháng sinh kéo dài và đối mặt nhiều nguy cơ nghiêm trọng hơn”, bác sĩ Trọng thông tin thêm.

Trong ca mổ kéo dài khoảng 30 phút, êkíp rạch dọc theo toàn bộ chiều dài đường rò từ da đến niêm mạc hậu môn để loại bỏ mô xơ, dịch mủ và biểu mô lót đường rò – phần có khả năng gây tái phát cao. Vết mổ được để hở nhằm dẫn lưu tốt, hạn chế ứ đọng mủ và giúp mô lành tự nhiên.

Sau phẫu thuật, bé Khang được theo dõi và chăm sóc hậu phẫu, tiếp tục điều trị bằng thuốc kháng sinh, kháng viêm. Ba ngày sau, tình trạng nhiễm trùng được kiểm soát, vết mổ khô và lành lại, bé xuất viện.

Theo bác sĩ Trọng, rò hậu môn là đường thông bất thường hình thành giữa ống hậu môn và vùng da quanh hậu môn. Các tuyến hậu môn bị tắc nghẽn hoặc nhiễm khuẩn (thường do vi khuẩn E. coli hoặc vi khuẩn kỵ khí), dẫn đến áp xe, tích tụ dịch mủ, vỡ ra tạo lỗ rò. Đường rò có thể đơn giản, ngắn và thẳng nhưng cũng có thể phức tạp, có nhánh và xuyên cơ thắt.

Bệnh thường biểu hiện qua các triệu chứng gồm có khối sưng đỏ quanh hậu môn, ẩm ướt, chảy dịch mủ vàng, mùi hôi từ lỗ nhỏ gần hậu môn khiến trẻ đau, quấy khóc nhiều khi đi tiêu hoặc ngồi. Trường hợp nặng, trẻ có thể sốt cao, lỗ rò chảy dịch mủ lẫn máu, rò phân, nguy cơ cao ở trẻ có bệnh Crohn hay suy giảm miễn dịch mắc phải.

Rò hậu môn khá phổ biến ở trẻ dưới 12 tháng tuổi, đặc biệt là các bé trai. Bệnh thường chỉ liên quan đến ống hậu môn và vùng da phía ngoài. Lỗ rò có thể tự đóng lại khi trẻ lớn hơn và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, bệnh có nguy cơ tái phát cao nếu trẻ không được giữ vệ sinh vùng hậu môn sạch sẽ, táo bón kéo dài gây căng cơ hậu môn, suy giảm miễn dịch,…

Một số trường hợp rò hậu môn tái phát, rò mãn tính, nhiễm trùng kéo dài hoặc có bệnh lý kèm theo, đường rò có thể lan sâu vào ống hậu môn, tạo mạch lươn, mạch phức tạp.

Điều trị rò hậu môn tùy tình trạng: dùng thuốc kháng sinh để triệt tiêu nhiễm trùng và có thể rạch – dẫn lưu áp xe nếu có. Phẫu thuật loại bỏ đường rò – phương pháp điều trị hiệu quả của bệnh, thường sẽ đợi khi trẻ được 6 – 12 tháng tuổi. Sau đó, chăm sóc bảo tồn bằng cách ngâm rửa với nước muối ấm. Nhưng nếu điều trị nội khoa thất bại, tái áp xe, bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định phẫu thuật sớm.

Bác sĩ Trọng khuyến cáo, bố mẹ cần giữ vùng hậu môn của trẻ sạch và khô thoáng, nên vệ sinh bằng nước muối sinh lý ấm, thay tã thường xuyên và lau khô vùng hậu môn của trẻ trước khi đóng tã hay mặc đồ để giảm nguy cơ nhiễm trùng, hình thành lỗ rò. Trẻ có lỗ rò hậu môn cần được bác sĩ chuyên khoa khám và điều trị phù hợp, đặc biệt khi có các dấu hiệu bất thường như sưng đỏ, gây đau, rỉ dịch mủ vàng, mùi hôi…

*Tên người bệnh đã được thay đổi.