Lịch tiêm phế cầu đầy đủ chi tiết cho mọi đối tượng [MỚI NHẤT]

Các chuyên gia lo ngại tính nghiêm trọng của phế cầu do khả năng đề kháng kháng sinh ngày càng cao, chính vì vậy tiêm vắc xin phòng bệnh từ sớm cho cả trẻ em và người lớn giúp giảm đáng kể gánh nặng bệnh tật và tử vong gây ra do phế cầu.. Vậy trẻ em và người lớn nên tiêm vắc xin phế cầu nào? Lịch tiêm phế cầu đầy đủ, mới nhất cho các nhóm đối tượng ra sao?

Bài viết được tư vấn Y khoa bởi BS Huỳnh Trần An Khương – Quản lý Y khoa vùng 2 Hồ Chí MInh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.

Phế cầu là vi khuẩn gây nhiều bệnh lý nguy hiểm gồm viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm tai giữa, khoảng 10-50% trẻ nhỏ, người già tử vong do viêm phổi phế cầu, 20% tử vong do nhiễm trùng huyết. Tỷ lệ tử vong chung của viêm màng não do vi khuẩn (trong đó có phế cầu) là 15%, trong đó di chứng ở các mức độ là 40-50%.

BS Huỳnh Trần An Khương – Quản lý Y khoa vùng 2 Hồ Chí MInh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết: “Tất cả trẻ em từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn đều cần tiêm vắc xin phòng các bệnh do phế cầu khuẩn. Đặc biệt là trẻ em dưới 5 tuổi, người cao tuổi, người có bệnh nền là các nhóm đối tượng nguy cơ cao; khi mắc các bệnh do phế cầu dễ diễn tiến nặng, biến chứng, tử vong. Phế cầu có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như: viêm phổi gây suy hô hấp, tử vong; viêm màng não với khả năng diễn tiến nhanh, di chứng nghiêm trọng như điếc, mù, liệt, động kinh; nhiễm trùng huyết; viêm tai giữa; viêm xoang”.

Vì sao cần tiêm vắc xin phòng phế cầu đúng lịch?

Tiêm vắc xin phế cầu đúng lịch được hiểu là đúng thời gian, đủ mũi theo khuyến cáo của nhà sản xuất và lịch hẹn của bác sĩ khám sàng lọc. Tiêm không đủ liều và đúng lịch có thể khiến hiệu quả đáp ứng miễn dịch của cơ thể không được đầy đủ hoặc không được tối ưu.

Hiệu quả miễn dịch phòng bệnh được tạo ra bởi vắc xin sẽ giảm dần theo thời gian, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như cơ chế miễn dịch, đáp ứng của cơ thể, độ tuổi tiêm phòng,… đến một thời điểm nào đó, lượng kháng thể sẽ suy giảm, khiến cơ thể không đủ khả năng chống lại sự tấn công của mầm bệnh. Trẻ càng nhỏ, bệnh càng nặng. Nguy cơ biến chứng và tử vong do phế cầu cao, do đó ngay từ 2 tháng (hoặc có thể sớm hơn từ 6 tuần) trẻ cần được tiêm vắc xin phế cầu và tuân thủ lịch tiêm sau đó theo khuyến cáo của bác sĩ. (1)

Lịch tiêm phế cầu chi tiết, cập nhật mới nhất, liên tục

Có 3 loại vắc xin phòng phế cầu được lưu hành tại Việt Nam bao gồm:

• Vắc xin Synflorix (Bỉ): được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn dược phẩm và chế phẩm sinh học hàng đầu thế giới Glaxosmithkline (GSK). Vắc xin Synflorix (hay phế cầu 10) phòng ngừa 10 chủng phế cầu khuẩn gây ra các bệnh như viêm phổi, hội chứng nhiễm trùng, viêm màng não, viêm tai giữa cấp, nhiễm khuẩn huyết,… Vắc xin được chỉ định cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và trước sinh nhật lần thứ 6.
• Vắc xin Prevenar 13 (Bỉ): được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn dược phẩm và chế phẩm sinh học hàng đầu thế giới tại Mỹ – Pfizer. Vắc xin được điều chế và sản xuất tại Bỉ, có khả năng phòng ngừa các bệnh gây ra bởi 13 chủng phế cầu khuẩn nguy hiểm và phổ biến nhất hiện nay, gồm: type 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19A, 19F và 23F. Vắc xin được chỉ định cho trẻ từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn.
• Vắc xin Pneumovax 23 (Mỹ): được nghiên cứu và phát triển bởi tập đoàn dược phẩm và chế phẩm sinh học hàng đầu thế giới tại Mỹ – Merck Sharp & Dohme (MSD), có khả năng phòng ngừa 23 loại kháng nguyên khác nhau của vi khuẩn phế cầu, chiếm phần lớn trong số những tác nhân gây bệnh phế cầu xâm lấn, bao gồm: 1, 2, 3, 4, 5, 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 17F, 18C, 19F, 19A, 20, 22F, 23F, 33F. Vắc xin Pneumovax 23 được khuyến cáo sử dụng cho trẻ em từ 2 tuổi trở lên, thanh thiếu niên và người lớn

Mời bạn xem thêm video: Nhiều người cao tuổi, có bệnh nền đến VNVC tiêm vắc xin phế cầu 23.

1. Lịch tiêm phòng vắc xin phế cầu cho trẻ em

Bảng lịch tiêm phế cầu cho trẻ em, cụ thể như sau:

Tìm hiểu thêm: Nên tiêm phế cầu hay 6in1 trước? Tiêm cùng lúc có được không?

2. Lịch tiêm phòng phế cầu cho người lớn

Đối với lịch tiêm phế cầu cho người lớn, trong các loại vắc xin phế cầu lưu hành tại Việt Nam, Vaccine Prevenar 13 (Bỉ) và Pneumovax 23 (Mỹ) được chỉ định tiêm phòng cho trẻ em và người lớn, với lịch tiêm 1 mũi duy nhất.

⇒ Tham khảo thêm: Không tiêm mũi nhắc lại phế cầu có sao không? Tiềm ẩn nguy cơ gì?

Ai nên tiêm và không nên tiêm vắc xin phế cầu?

Tất cả trẻ em từ 6 tuần tuổi trở lên và người lớn đều cần tiêm vắc xin phòng các bệnh do phế cầu khuẩn. Đặc biệt là trẻ em dưới 5 tuổi, người cao tuổi, người có bệnh nền là các nhóm đối tượng nguy cơ cao; khi mắc các bệnh do phế cầu dễ diễn tiến nặng, biến chứng, tử vong.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), năm 2015, toàn thế giới có 8,9 triệu ca viêm phổi do phế cầu; trong đó, có 257.000 trường hợp tử vong là trẻ dưới 5 tuổi. Ở người cao tuổi, người có bệnh lý nền mạn tính, viêm phổi do phế cầu dễ gây biến chứng suy hô hấp cấp tính, áp xe phổi, viêm mủ màng phổi, viêm phổi hoại tử và nhiễm trùng huyết.

Về câu hỏi “Ai không nên tiêm vắc xin phế cầu?”. Vaccine phế cầu hiện không được chỉ định với nhóm đối tượng phụ nữ mang thai, do chưa có nhiều dữ liệu nghiên cứu về việc chủng ngừa vacxin phế cầu trên thai phụ.

Đối với phụ nữ chuẩn bị mang thai, sau khi tiêm vắc xin phế cầu có thể mang thai mà không cần kiêng cữ. Việc tiêm vắc xin phế cầu trước khi mang thai giúp giảm nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn phế cầu, ngăn ngừa mắc bệnh, đặc biệt là các bệnh phế xâm lấn và các biến chứng nặng do mắc phế cầu trong thai kỳ. Từ đó, gián tiếp bảo vệ thai nhi phát triển thuận lợi, chào đời khỏe mạnh.

Lưu ý trước và sau khi tiêm phòng phế cầu

1. Lưu ý trước khi tiêm phòng phế cầu

1.1. Với trẻ em

• Ba mẹ theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ và thông báo với bác sĩ khám sàng lọc trước khi tiêm;
• Trẻ chưa đạt tiêu chuẩn về cân nặng hoặc có bệnh lý cấp tính thì phải hoãn tiêm cho đến khi trẻ đủ cân hoặc khỏi bệnh;
• Trẻ phản ứng nặng ở những mũi tiêm phế cầu trước đó (tuy các phản ứng nặng rất hiếm khi xảy ra và có tỷ lệ rất thấp), cần ngưng tiêm các mũi tiếp theo;
• Ba mẹ cần mang đầy đủ sổ/ phiếu tiêm chủng, thông báo tình trạng sức khỏe hiện tại của trẻ, các loại thuốc đang sử dụng (nếu có) để các bác sĩ có thể đưa ra chỉ định tiêm chủng chính xác nhất;
• Tại các cơ sở tiêm chủng, bác sĩ sẽ khám sàng lọc trước tiêm nhằm đánh giá thể trạng của trẻ. Căn cứ vào kết quả khám và lịch sử tiêm chủng của trẻ, bác sĩ sẽ phối hợp với phụ huynh để lựa chọn mũi tiêm tiếp theo;
• Ba mẹ cần tuân thủ lịch tiêm vacxin phế cầu theo khuyến cáo của nhà sản xuất và lịch hẹn của bác sĩ khám sàng lọc để tạo được miễn dịch hiệu quả cho trẻ bằng vắc xin, tránh trường hợp trẻ mắc bệnh do chưa kịp tiêm chủng.

1.2. Với người lớn

Người lớn khi đi tiêm phòng vắc xin phế cầu cũng cần thông báo cho bác sĩ về tình trạng sức khỏe bản thân gồm: các bệnh đã/ đang mắc, các loại thuốc đang sử dụng, liệu pháp điều trị đang thực hiện, loại vaccine đã tiêm gần đây, phản ứng của cơ thể ở những lần tiêm vắc xin trước.

2. Lưu ý sau khi tiêm phòng phế cầu

Trẻ em và người lớn sau khi tiêm phòng phế cầu theo lịch cần được theo dõi tại cơ sở tiêm chủng trong vòng 30 phút. Nếu có những dấu hiệu bất thường như nôn, khó thở, thở khò khè, da nổi mẩn đỏ,… cần báo ngay cho nhân viên y tế gần nhất để kịp thời xử trí.

Sau tiêm từ 24-48 giờ, người được tiêm vắc xin cần tiếp tục theo dõi tình trạng sức khỏe bản thân. Theo dõi thân nhiệt, nhịp thở, quan sát da vùng tiêm và toàn thân. Ở trẻ, quan sát xem trẻ có ăn, ngủ và chơi bình thường hay không.

Sau tiêm vắc xin, ba mẹ cần cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, uống nhiều nước, duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ. Nếu sưng, đau tại vị trí tiêm, có thể chườm mát để giảm đau và giảm sưng. Nếu sốt nhẹ có thể dùng các loại thuốc hạ sốt thông thường như Paracetamol. Không chà sát vết tiêm, xoa dầu, chườm nóng hay áp dụng các bài thuốc dân gian khác tại vị trí tiêm vì có thể gây nhiễm trùng. Không dùng aspirin, các thuốc ho và hạ sốt khác vì có thể làm tăng liều Paracetamol.

Một số phản ứng phụ có thể gặp phải sau khi tiêm phế cầu

Vắc xin phế cầu cũng tương tự như các loại vắc xin khác, có khả năng gây ra một số tác dụng phụ sau tiêm, bao gồm:

• Đau, sưng, đỏ tại chỗ tiêm: Đây là tác dụng phụ thường gặp nhất của vắc xin phế cầu. Thông thường, triệu chứng này sẽ tự giảm sau vài ngày.
• Sốt nhẹ: Một số người có thể trải qua cơn sốt nhẹ sau khi tiêm vắc xin phế cầu. Tuy nhiên, triệu chứng này thường tự giảm sau vài ngày và không gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
• Buồn nôn, ói mửa: Một số người có thể trải qua cảm giác buồn nôn hoặc ói mửa sau khi tiêm vắc xin phế cầu. Tuy nhiên, điều này hiếm khi xảy ra và sẽ tự giảm sau vài giờ.
• Phản ứng dị ứng: Một vài trường hợp rất hiếm có thể gặp phản ứng dị ứng sau khi tiêm vắc xin phế cầu. Các triệu chứng có thể bao gồm khó thở, ho, ngứa da, phát ban. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào của phản ứng dị ứng sau khi tiêm vắc xin phế cầu, bạn nên liên hệ với bác sĩ hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế, bệnh viện ngay lập tức.
• Các tác dụng phụ khác: Ngoài những tác dụng phụ nêu trên, còn có một số tác dụng phụ khác của vắc xin phế cầu có thể gây ra, tùy thuộc vào cơ thể mỗi người.

⇒ Tham khảo thêm: Tiêm phế cầu có sốt không? Bao lâu sốt? Cách xử trí thế nào?

Tiêm vắc xin phế cầu trễ hẹn có sao không?

CÓ. Tiêm vắc xin phế cầu trễ lịch theo phác đồ quy định hoặc tiêm không đủ mũi có thể khiến trẻ không nhận được sự bảo vệ kịp thời, hình thành “khoảng trống miễn dịch” làm tăng nguy cơ mắc các bệnh do phế cầu, đặc biệt nguy hiểm đối với nhóm trẻ nguy cơ cao hoặc trẻ đang sống trong vùng có yếu tố dịch tễ:

• Viêm phổi: Nước ta là 1 trong 15 quốc gia có gánh nặng lớn về bệnh viêm phổi do phế cầu. Viêm phổi do phế cầu tàn phá lá phổi, gây suy hô hấp, tỷ lệ tử vong ở trẻ em và người lớn có thể lên đến 50%.
• Viêm màng não: Tại Việt Nam, giai đoạn 1999-2003, có 37/100.000 trẻ dưới 2 tuổi mắc viêm màng não do phế cầu. Bệnh tiến triển nhanh, dẫn đến hôn mê và tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Nếu may mắn sống sót, người bệnh cũng phải đối mặt với di chứng điếc, mù, liệt, chậm phát triển trí tuệ, động kinh,…
• Nhiễm trùng huyết: Khi vi khuẩn phế cầu xâm nhập vào máu có thể gây sốc nhiễm khuẩn, dẫn đến tử vong. Tỷ lệ tử vong do nhiễm trùng huyết phế cầu có thể lên đến 20%. Theo thống kê ở Mỹ, hằng năm có khoảng 7.000 ca nhiễm trùng huyết do phế cầu ở người trên 50 tuổi. Tỷ lệ mắc bệnh chỉ đứng sau viêm phổi do phế cầu.
• Viêm tai giữa: Mỗi năm, trên thế giới có 5-7 triệu trường hợp viêm tai giữa do phế cầu, phần lớn là trẻ nhỏ dưới 1 tuổi. Viêm tai giữa do phế cầu có thể tái đi tái lại nhiều lần. Các trường hợp nặng có thể phải phẫu thuật. Nếu không được điều trị dứt điểm, viêm tai giữa do phế cầu có thể diễn tiến thành giảm thính lực, thủng màng nhĩ, viêm màng não và viêm xương chũm.

Tiêm vắc xin phế cầu ở đâu?

Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC là nơi có đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh do phế cầu cho trẻ em và người lớn. Các loại vắc xin được nhập khẩu chính hãng với số lượng lớn, từ các nhà sản xuất vắc xin lớn trên thế giới.

Nhằm hỗ trợ cho người dân dễ dàng hơn trong việc tiếp cận với nguồn vắc xin chất lượng cao với mức giá vô cùng hợp lý, VNVC còn nỗ lực mang đến nhiều  chính sách hỗ trợ tài chính cho Khách hàng như “Tiêm trước-Trả tiền sau”, với toàn bộ lãi suất do VNVC hỗ trợ, chương trình chia nhỏ thanh toán nhiều lần tại VNVC  chương trình ưu đãi được cập nhật mới mỗi tháng, quà tặng hấp dẫn, miễn phí như khám sàng lọc, bỉm/tã, wifi, nước uống tinh khiết,…

Ngoài ra, VNVC còn có hệ thống nhắc lịch tiêm tự động và ứng dụng VNVC Mobile App với tính năng tra cứu lịch sử tiêm chủng vượt trội, giúp Khách hàng có thể hoàn toàn an tâm, không còn lo lắng về việc bỏ lỡ các mũi tiêm quan trọng như vắc xin phòng phế cầu.

Lịch tiêm phế cầu cho trẻ em và người lớn khá đơn giản; tuy nhiên, nếu Quý Khách còn bất cứ thắc mắc nào về vắc xin phế cầu cũng như lịch tiêm cho từng đối tượng, có thể liên hệ ngay Hotline 028 7102 6595 hoặc qua fanpage trungtamtiemchungvnvc để được VNVC giải đáp cặn kẽ. Hy vọng bài viết trên đã mang lại nhiều thông tin bổ ích cho Quý Khách về vắc xin phế cầu, sự cần thiết cũng như lịch tiêm đầy đủ, chi tiết cho mọi đối tượng.