15 thuốc bôi vảy nến tốt, an toàn, hiệu quả bác sĩ tin dùng

Trong điều trị vảy nến, thuốc bôi ngoài da thường được ưu tiên vì tác dụng tại chỗ, ít gây ảnh hưởng toàn thân. Việc hiểu biết và áp dụng đúng các sản phẩm là rất quan trọng, giúp cải thiện làn da và thẩm mỹ cũng như chất lượng sống của người bệnh. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn và có định hướng đúng đắn trong việc chọn lựa những loại thuốc bôi vảy nến hiệu quả, an toàn được các bác sĩ tin dùng.

Vảy nến có điều trị bằng thuốc được không?

Bệnh vảy nến có thể điều trị bằng thuốc. Tùy mức độ bệnh, bác sĩ sẽ kê thuốc bôi, thuốc uống hoặc thuốc tiêm. Các loại thuốc này giúp giảm viêm, hạn chế tình trạng bong tróc da và làm chậm quá trình sản sinh tế bào da quá mức. Để đạt hiệu quả tốt, bạn nên dùng thuốc đúng theo hướng dẫn của bác sĩ và chăm sóc da thường xuyên. (1)

Đánh giá các loại thuốc bôi vảy nến tốt nhất hiện nay

Dưới đây là các loại thuốc điều trị vảy nến hiệu quả và an toàn được khuyến nghị bởi các chuyên gia da liễu:

1. Thuốc bôi điều trị vảy nến

1.1 Cơ chế hoạt động và công dụng của thuốc bôi

Thuốc bôi ngoài da điều trị bệnh vảy nến bằng cách ức chế hệ miễn dịch, đặc biệt làm giảm hoạt động của các tế bào T gây viêm. Chúng có thể làm giảm đỏ, giảm bong tróc và dày da bằng cách ngăn chặn các chất gây viêm và làm chậm sự phát triển quá mức của tế bào da. (2)

Corticosteroid cũng giúp làm giảm sự xâm nhập của các tế bào miễn dịch vào da, đồng thời thúc đẩy tế bào da chết đi một cách tự nhiên, từ đó làm dịu tổn thương. Ngoài ra, thuốc còn giúp da trở lại trạng thái bình thường và cải thiện lưu thông máu dưới vùng da bị bệnh.

1.2 Các loại thuốc bôi phổ biến

Các loại thuốc bôi vảy nến phổ biến gồm cả thuốc chứa steroid và không chứa steroid, mỗi loại có cách dùng và công dụng riêng:

• Thuốc bôi chứa steroid (corticosteroid): có tác dụng giảm viêm và ức chế miễn dịch.
  • Nhóm nhẹ: hydrocortison và desonid (Desowen).
  • Nhóm trung bình: betamethasone valerate (Betaderm), mometasone furoate (Elocon).
  • Nhóm mạnh: triamcinolone acetonide (Triderm), fluocinonide (Lidex).
  • Nhóm cực mạnh: clobetasol propionate (Cormax, Temovate).

Các loại thuốc này phù hợp để điều trị các mảng vảy nhỏ ở vùng da dày như đầu gối hoặc khuỷu tay. Tuy nhiên, thuốc có thể gây tác dụng phụ như mỏng da, đổi màu da, dễ bầm tím, rạn da hoặc giãn mạch máu. Vì vậy, bạn cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ về liều lượng và thời gian sử dụng để đảm bảo an toàn và hiệu quả.

• Thuốc không chứa steroid: roflumilast (Zoryve) và tapinarof (Vtama) loại kem bôi chứa 1% hoạt chất, hoạt động bằng cách tác động lên một thụ thể đặc biệt trong da (AHR) để giảm viêm. Bạn có thể bôi 1 lần/ngày, an toàn khi sử dụng lâu dài và có thể dùng trên vùng da nhạy cảm.
• Thuốc tương tự vitamin D: là các hợp chất tổng hợp dạng vitamin D đã được biến đổi như calcipotriene, calcitriol, và tacalcitol… Các chất này có tác dụng làm chậm sự phát triển của tế bào da, ít tác dụng phụ hơn steroid nhưng có thể gây kích ứng. Tránh bôi vào da khỏe mạnh và để xa trẻ em vì có thể gây hại nếu nuốt phải.
• Thuốc kết hợp: một số thuốc kết hợp vitamin D và steroid, như Enstilar và Taclonex, giúp tăng hiệu quả điều trị.
• Retinoid (vitamin A): như tazarotene (Tazorac) giúp da bong nhanh hơn, thường dùng vào ban đêm. Thuốc bôi có thể gây kích ứng nếu dùng đơn lẻ, nên kết hợp với steroid để tăng hiệu quả.

1.3 Cách sử dụng thuốc bôi đúng cách

Bạn nên bôi thuốc trực tiếp lên vùng da bị tổn thương, thường 1-2 lần/ngày. Một số loại thuốc bôi vảy nến, cần thử trước trên một vùng da nhỏ để xem có bị kích ứng hay không (gọi là thử nghiệm vá da). Nếu dùng thuốc bôi chứa corticoid (steroid), bạn chỉ cần lấy một lượng nhỏ bằng đầu ngón tay đủ để thoa lên vùng da có diện tích bằng khoảng hai lòng bàn tay người lớn.

Chú ý không nên bôi gần mắt trừ khi có chỉ định của bác sĩ, vì steroid có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như đục thủy tinh thể hoặc tăng nhãn áp.

2. Thuốc uống trị vảy nến

• Apremilast (Otezla): giảm viêm bằng cách ức chế enzyme PDE4. Tuy nhiên thuốc có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, đau đầu, giảm cân, thay đổi tâm trạng.
• Deucravacitinib (Sotyktu): nhắm vào enzyme TYK2 để điều trị tình trạng nặng.
• Rinvoq (Upadacitinib): giảm viêm cho người bị viêm khớp vảy nến không đáp ứng với thuốc TNF.
• Soriatane (Acitretin): dạng thuốc uống giúp kiểm soát sự phát triển và bong tróc tế bào da.
• Xeljanz / Xeljanz XR (Tofacitinib): điều trị vảy nến và viêm khớp vảy nến.
• Methotrexate: thuốc uống hàng tuần giúp giảm sản xuất tế bào da và ức chế viêm. Methotrexate có thể gây đau dạ dày, chán ăn và mệt mỏi.

3. Thuốc sinh học điều trị vảy nến

3.1 Cơ chế hoạt động của thuốc sinh học

Ở người bị bệnh, hệ miễn dịch hoạt động sai lệch và tấn công nhầm vào các tế bào da, khiến da bong tróc và viêm đỏ. Thuốc sinh học can thiệp bằng cách ức chế các protein viêm như TNF-alpha, interleukin-17 (IL-17), interleukin-12/23 hoặc interleukin-36. Những protein này bình thường giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng, nhưng khi hoạt động quá mức, chúng thúc đẩy quá trình viêm khi mắc bệnh.

Một số loại thuốc sinh học khác có thể tác động trực tiếp lên tế bào T – những tế bào miễn dịch góp phần kích hoạt phản ứng viêm. Khi thuốc sinh học làm giảm hoạt động của các yếu tố này, tình trạng viêm da được kiểm soát, giúp cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa tổn thương lan rộng.

3.2 Các loại thuốc sinh học được sử dụng hiện nay

Một số thuốc như Adalimumab (Humira), Etanercept (Enbrel) hay Infliximab (Remicade) giúp ngăn chặn TNF-alpha – một chất gây viêm mạnh. Tuy nhiên, vì ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, các thuốc này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc một số bệnh khác, nên cần theo dõi chặt chẽ trong quá trình điều trị.

Ngoài ra, các thuốc khác như Ustekinumab (Stelara), Secukinumab (Cosentyx), hay Ixekizumab (Taltz) tác động lên interleukin – một loại protein cũng gây viêm mạnh khi mắc bệnh. Những thuốc này thường có số buổi tiêm cách xa nhau, giúp người bệnh dễ dàng duy trì điều trị hơn trong thời gian dài.

Tùy vào tình trạng sức khỏe và đáp ứng với thuốc, bác sĩ sẽ chỉ định loại phù hợp nhất. Quan trọng người bệnh cần theo dõi đều đặn và báo ngay cho bác sĩ nếu có dấu hiệu nhiễm trùng hoặc tác dụng phụ bất thường.

Thông tin chi tiết cho bạn về: Điều trị vảy nến bằng thuốc sinh học

Cần lưu ý gì khi điều trị bệnh bằng thuốc tại nhà?

• Tìm hiểu kỹ về bệnh vảy nến, yếu tố kích hoạt và các phương pháp điều trị để kiểm soát tốt hơn các đợt bùng phát.
• Luôn làm theo chỉ định về thuốc và thay đổi lối sống. Hỏi bác sĩ nếu có điều gì chưa rõ.
• Tham gia nhóm hỗ trợ kết nối với cộng đồng người mắc bệnh để chia sẻ kinh nghiệm và nhận thêm sự hỗ trợ tinh thần.
• Bạn có thể che vùng da bị tổn thương bằng quần áo hoặc mỹ phẩm, nhưng không nên bôi lên vùng da đang bị trầy xước hay tổn thương.
• Căng thẳng có thể làm bệnh nặng hơn. Hãy thư giãn bằng thiền, yoga, thể thao nhẹ hoặc trò chuyện với người thân.

Tác dụng phụ và rủi ro khi sử dụng thuốc trị vảy nến

Tác dụng phụ của thuốc có thể từ nhẹ đến nghiêm trọng, tùy thuộc vào loại thuốc bạn sử dụng.

• Thuốc steroid tại chỗ:
  • Da mỏng hơn.
  • Da đổi màu.
  • Dễ bầm tím.
  • Xuất hiện các vết rạn da.
  • Mạch máu dưới da nổi rõ.
• Thuốc sức ngoài da không chứa steroid:
  • Cảm giác châm chích hoặc nóng rát trên da.
  • Khô, ngứa, bong tróc hoặc phát ban.
  • Tăng canxi trong nước tiểu.
  • Xuất hiện các cục u quanh chân tóc.
  • Đau mũi, đau họng hoặc sưng nang lông.
  • Đau đầu, buồn nôn, mất ngủ hoặc tiêu chảy.
  • Nhiễm trùng đường hô hấp trên.
  • Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI).

Tham khảo thêm: 13 cách trị vảy nến an toàn phổ biến giúp chữa khỏi bệnh

Hướng dẫn phòng ngừa và kiểm soát bệnh tái phát

• Vệ sinh da đúng cách: tắm hàng ngày bằng nước ấm, dùng sữa tắm dịu nhẹ, tránh chà xát mạnh. Bạn có thể thêm dầu tắm vào nước làm dịu và giữ ẩm tốt trên da.
• Dưỡng ẩm thường xuyên: thoa kem dưỡng ẩm sau khi tắm khoảng 5 phút, khi da còn hơi ẩm. Nếu da quá khô, có thể dùng kem đặc hoặc thuốc mỡ thoa nhiều lần trong ngày. Dùng máy tạo độ ẩm nếu không khí khô.
• Tiếp xúc ánh nắng hợp lý: ánh nắng nhẹ có thể giúp cải thiện bệnh, nhưng tránh phơi nắng lâu để không bị bỏng hoặc tăng nguy cơ ung thư da. Hỏi bác sĩ về cách tắm nắng an toàn, luôn dùng kem chống nắng SPF 30 trở lên hoặc mặc đồ che chắn khi ra ngoài.
• Tránh làm tổn thương da: không cào gãi trên da. Bạn có thể sử dụng kem dưỡng ẩm thoa lên vùng da ngứa để làm dịu cảm giác này. Cắt ngắn móng tay và mặc quần áo mềm, thoáng để giảm cọ xát.
• Tránh các yếu tố kích hoạt bệnh: phòng tránh nhiễm trùng, bảo vệ da khỏi chấn thương (vết trầy xước, côn trùng cắn). Bỏ hút thuốc vì thuốc lá có thể làm bệnh nặng hơn.
• Giữ cơ thể mát mẻ: trời nóng dễ gây ngứa, nên mặc đồ thoáng, dùng quạt/máy lạnh. Chườm mát hoặc thoa kem dưỡng ẩm để giảm ngứa nhanh.
• Sống lành mạnh: tập thể dục đều đặn, ăn uống đủ chất, hạn chế rượu bia, duy trì cân nặng hợp lý để hỗ trợ điều trị bệnh và tăng cường sức khỏe.

Câu hỏi liên quan

1. Điều trị vảy nến bằng thuốc bao lâu thì khỏi?

Bệnh vảy nến chưa thể điều trị dứt điểm hoàn toàn, nhưng có thể kiểm soát tốt bằng thuốc. Thời gian cải thiện tùy vào mức độ bệnh, loại thuốc và cơ địa mỗi người, thường thấy rõ sau vài tuần đến vài tháng. Bệnh có thể tái phát nếu ngừng thuốc đột ngột hoặc gặp yếu tố kích thích, vì vậy bạn cần điều trị đều đặn và chăm sóc da đúng cách theo hướng dẫn của bác sĩ.

2. Có thể dùng một lúc nhiều loại thuốc để trị không?

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng nhiều loại thuốc cùng lúc để điều trị, đặc biệt khi triệu chứng nghiêm trọng. Kết hợp thuốc bôi vảy nến ngoài da, thuốc uống hoặc sử dụng thuốc sinh học có thể giúp kiểm soát bệnh một cách hiệu quả. Tuy nhiên, điều này cần được bác sĩ theo dõi chặt chẽ để tránh tác dụng phụ không mong muốn và đảm bảo hiệu quả điều trị, hạn chế nguy cơ tái phát.

Để đặt lịch khám, tư vấn, hướng dẫn điều trị vảy nến với bác sĩ tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:

Thuốc bôi vảy nến là giải pháp hiệu quả và an toàn để kiểm soát bệnh, hạn chế tái phát. Các bác sĩ da liễu thường kê đơn những loại thuốc phù hợp, nhưng hiệu quả có thể khác nhau tùy người. Để đạt kết quả tốt nhất, cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ kết hợp với lối sống lành mạnh và chăm sóc da đúng cách.