Phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng: An toàn, thẩm mỹ

Hiện có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị bệnh u tuyến giáp. Đặc biệt, phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng – kỹ thuật mới giúp nhiều người bệnh không còn tự ti, lo lắng về vết sẹo để lại sau điều trị. Vậy phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng là gì? Phương pháp này an toàn và có để lại sẹo không? Bài viết này, thạc sĩ bác sĩ Huỳnh Bá Tấn, Khoa Ngoại Vú – Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM sẽ đưa ra thông tin tổng quan về phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng.

Phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng là gì?

Phẫu thuật nội soi cắt tuyến giáp qua đường miệng (ngả tiền đình miệng) (TOETVA) là phương pháp phẫu thuật xâm lấn tối thiểu nhằm cắt bỏ tuyến giáp qua khoang miệng. Phương pháp này sử dụng dụng cụ nội soi đưa vào trong cơ thể thông qua vết mổ nhỏ ở mặt trong môi dưới. Phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng thường không để lại sẹo và ít đau hơn so với phương pháp cắt tuyến giáp truyền thống.

Ca phẫu thuật nội soi cắt tuyến giáp đầu tiên được thực hiện vào năm 1997, bằng cách sử dụng vết mổ nhỏ ở cổ và bơm khí CO2. Năm 1999, Miccoli và cộng sự đã phát triển kỹ thuật mổ cắt tuyến giáp có video hỗ trợ qua đường mổ nhỏ (MIVAT) và không cần bơm CO2 nhằm tránh biến chứng liên quan đến CO2. Từ đó, nhiều phương pháp cắt tuyến giáp nội soi qua đường mổ từ xa như ở nách, vú, thành ngực, sau tai và qua miệng đã được phát triển để tránh sẹo ở cổ.

Phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua ngả miệng được Witzel thực hiện đầu tiên trên xác và heo thông qua một đường mổ duy nhất ở dưới lưỡi. Sau đó, Wilhelm và cộng sự, Wilhelm và Metzig là những người đầu tiên phẫu thuật cắt tuyến giáp qua đường miệng ở người sống thông qua một đường mổ dưới lưỡi và hai đường mổ ở tiền đình miệng.

Phương pháp cắt tuyến giáp nội soi qua 3 đường mổ ở tiền đình miệng được thực hiện lần đầu tiên bởi Richmon và cộng sự trên xác. Sau đó, Nakajo và cộng sự cũng đã phát triển kỹ thuật nạo hạch cổ có video hỗ trợ qua đường mổ dài 2,5cm ở tiền đình miệng và không bơm khí CO2.

Ban đầu, phương pháp mổ nội soi cắt tuyến giáp qua ngả miệng rất khó, chủ yếu do không gian hạn chế, có nguy cơ tổn thương các cấu trúc của sàn miệng, tổn thương dây thần kinh hạ thiệt và dây thần kinh cằm. Tuy nhiên, gần đây phương pháp mổ qua 3 trocart ở mặt trong của môi dưới (tiền đình miệng) được xem xét lại sau khi bác sĩ Anuwong người Thái Lan báo cáo kết quả nghiên cứu trên 60 trường hợp ở người và kết quả hiện khả thi và an toàn. (1)

Mổ cắt tuyến giáp nội soi qua ngả tiền đình miệng được xem như một hình thức phẫu thuật nội soi qua lỗ tự nhiên thực sự và ít xâm lấn hơn các loại phẫu thuật cắt tuyến giáp tiếp cận từ xa khác. Phương pháp này giúp phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp dễ hơn do đường tiếp cận ở ngay giữa hai thùy và bác sĩ phẫu thuật có hướng nhìn từ trên xuống rất thuận lợi. Vì vậy, việc nạo hạch cổ trung tâm có thể thực hiện dễ dàng đến nhóm VII.

Phẫu thuật nội soi cắt tuyến giáp qua đường miệng được thực hiện như thế nào?

Phẫu thuật nội soi cắt tuyến giáp qua đường miệng được thực hiện thông qua các bước như sau:

1. Trước khi phẫu thuật

• Đầu tiên người bệnh súc miệng với dung dịch chlorhexidine 0,12% ngay trước khi vào phòng mổ.
• Sau đó, người bệnh được đặt nằm ngửa trên bàn mổ với bàn chân hướng về phía màn hình máy nội soi và gây mê nội khí quản qua đường mũi.
• Bác sĩ sẽ đứng ngay chính giữa về phía đầu người bệnh để có thể quan sát đầy đủ khoang miệng và màn hình.
• Bác sĩ sát khuẩn da vùng ngực, cổ và nửa dưới mặt bằng dung dịch i-ốt, rồi trải khăn mổ.

2. Trong quá trình phẫu thuật

• Bác sĩ tạo ba vết rạch qua niêm mạc tiền đình môi dưới, gồm:
  • 1 đường ngang dài 15-20mm ở giữa.
  • 2 đường dọc dài 5mm bên cạnh răng nanh và ngay ở mặt trong của môi dưới để tránh tổn thương thần kinh cằm.

Qua đường rạch ở giữa, bác sĩ dùng kẹp mosquito bóc tách sát bờ xương cằm tạo một đường hầm xuống đến vùng dưới hàm.

• Sau đó, bác sĩ dùng một cây kim Veress dài để bơm dung dịch nước muối pha epinephrine (500ml nước muối pha với 1mg epinephrine) vào lớp dưới cơ bám da cổ. Kim Veress được luồn dọc đường giữa đến hõm ức, sau đó tiếp tục đi sang hai bên để mở rộng khoang dưới cơ bám da cổ. Khoang dưới cơ bám da cổ được nong rộng dần bằng dụng cụ bóc tách tù (có thể dùng que nong Hegar từ nhỏ tới lớn).
• Đồng thời, đưa trocart 11mm vào vết rạch ở giữa và đẩy trocart qua khỏi cằm khoảng 2cm, chú ý tránh thủng da vùng cằm, sau đó bơm khí CO2 với áp suất là 6 mmHg.
• Bác sĩ tiếp tục đưa một camera 30°, 10mm vào bên trong thông qua trocart trung tâm. Ngoài ra, bác sĩ cũng đưa hai trocart 5mm vào cơ thể thông qua các đường rạch bên.
• Tiếp theo, bác sĩ sẽ sử dụng một kẹp bóc tách Maryland và một móc đốt đơn cực hoặc dao hàn cắt mô harmonic đưa qua hai trocart bên để bóc tách khoang dưới cơ bám da cổ xuống đến hõm ức. Về phía ngoài, bóc tách khoang đến bờ trước cơ ức đòn chũm.
• Khi xác định rõ cơ trước giáp hai bên, bác sĩ dùng móc đốt đơn cực xẻ đường giữa để tiếp cận tuyến giáp, rồi bắt đầu cắt eo giáp.
• Sau đó, bác sĩ khâu một mũi chỉ chờ bằng chỉ Vicryl 2.0 để kéo các cơ trước giáp ra ngoài nhằm bộc lộ mặt bên tuyến giáp được tốt hơn.
• Các mạch máu tuyến giáp được kẹp và cắt theo tuần tự từ tĩnh mạch giáp giữa và đến các mạch máu giáp trên, chú ý tránh làm tổn thương nhánh ngoài của thần kinh thanh quản trên.
• Bác sĩ sẽ di động cực trên và tìm dây thần kinh thanh quản quặt ngược.
• Bác sĩ cũng sẽ cắt bó mạch giáp dưới và di động phần còn lại của thùy giáp. Các tuyến phó giáp sẽ được tìm và bảo tồn một cách cẩn thận. Đồng thời, toàn bộ thùy giáp được đẩy ra phía trước để cắt dây chằng Berry.
• Trường hợp, cắt toàn bộ tuyến giáp, bác sĩ sẽ thực hiện các bước tương tự với thùy còn lại. Tuyến giáp sau khi cắt sẽ được bỏ vào bao đựng bệnh phẩm và lấy ra qua trocart giữa.

3. Sau phẫu thuật

• Cơ trước giáp hai bên được khâu lại bằng chỉ tan 3.0.
• Dụng cụ và các trocart được rút ra.
• Vết mổ ở giữa được khâu 2 lớp gồm: lớp cơ cằm được khâu bằng chỉ tan 3.0, lớp niêm mạc được khâu bằng chromic 5.0. Với hai vết rạch bên sẽ được khâu 1 lớp niêm mạc bằng chỉ chromic 5.0.
• Cuối cùng, bác sĩ băng ép vùng cổ và dưới cằm 24 tiếng.

Ưu nhược điểm của phương pháp TOETVA

Phương pháp TOETVA có ưu nhược điểm sau:

1. Ưu điểm

• Dễ xác định và bảo tồn nhánh ngoài của dây thần kinh thanh quản trên.
• Do dây thần kinh hồi thanh quản được tìm và bảo tồn từ trên xuống ngay từ đầu nên ít tổn thương trong quá trình bóc tách.
• Tuyến cận giáp trên và mạch máu nuôi có thể được bảo tồn tốt nhờ bóc tách vỏ bao tuyến giáp theo hướng từ trên xuống.
• Cắt bỏ toàn bộ tuyến giáp và nạo hạch trung tâm có thể được thực hiện dễ dàng dưới góc nhìn từ đầu xuống chân.
• Phạm vi bóc tách ít hơn, đạt được tỷ lệ hài lòng cao nhất về thẩm mỹ do không để lại sẹo.

2. Nhược điểm

• Không nạo hạch cổ bên được.
• Phương pháp này khó thực hiện khi cực trên tuyến giáp nằm cao hoặc nhân ung thư nằm ở vị trí đầu cực trên, đặc biệt có xâm lấn ra khỏi tuyến giáp.
• Khó xử lý nếu có chảy máu nên bác sĩ cần hết sức cẩn thận khi phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng.
• Nếu miệng người bệnh quá nhỏ, chuyển động của dụng cụ có thể hạn chế.
• Nếu xương hàm dưới lớn và nhô ra nhiều, tiếp cận phẫu trường ở vùng cổ sẽ khó khăn hơn.

Chỉ định và chống chỉ định

Chỉ định và chống chỉ định của phương pháp phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng, bao gồm:

1. Chỉ định

Phẫu thuật nội soi cắt tuyến giáp qua ngả tiền đình miệng phù hợp với người bệnh có cơ địa sẹo lồi, sẹo phì đại hoặc không muốn có sẹo ở cổ.

Về kích thước tuyến giáp và nhân giáp phù hợp để mổ nội soi thường có sự khác nhau giữa các bác sĩ điều trị, nhìn chung chỉ áp dụng với tuyến giáp có kích thước <10cm, nhân giáp <4cm (lành tính) hoặc <2cm (ung thư).

Về giải phẫu bệnh, phương pháp này có thể áp dụng cho các trường hợp có kết quả sinh thiết trước mổ gồm: tổn thương lành tính (nang giáp, phình giáp), tổn thương dạng nang, tổn thương không điển hình (Bethesda III hoặc IV), nghi ác tính và ung thư biểu mô nhú hoặc ung thư tuyến giáp biệt hóa rõ nhưng không có bằng chứng di căn.

Ngoài ra, một số bác sĩ mở rộng chỉ định, áp dụng cho người mắc bệnh Grave kèm theo ít nhất một trong các dấu hiệu sau: có nhân giáp nghi ngờ, bướu giáp đa nhân độc, điều trị không thành công hoặc tái phát sau 2 năm dùng thuốc kháng giáp, có chèn ép tại chỗ và người bệnh xuất hiện tác dụng phụ do thuốc kháng giáp. Đặc biệt lưu ý, tất cả người bệnh đều được điều trị đến bình giáp tại thời điểm phẫu thuật.

2. Chống chỉ định

2.1. Chống chỉ định tuyệt đối

• Tiền căn có phẫu thuật ở vùng cổ.
• Tiền căn có chiếu xạ vùng đầu, cổ hoặc trung thất trên.
• Không chịu được gây mê toàn thân.
• Có bằng chứng về cường giáp trên lâm sàng.
• Liệt dây thần kinh hồi thanh quản trước phẫu thuật.
• Di căn hạch.
• Ung thư lan rộng ngoài tuyến giáp bao gồm xâm lấn khí quản hoặc thực quản.
• Áp xe trong miệng.
• Tuyến giáp nằm sau xương ức.

2.2. Chống chỉ định tương đối

• Hút thuốc lá và có bệnh khác ở miệng.
• Béo phì có thể gây khó khăn cho việc nâng vạt da.

Biến chứng có thể gặp phải sau mổ nội soi cắt tuyến giáp qua đường miệng

Một số biến chứng người bệnh có thể gặp sau mổ nội soi cắt tuyến giáp qua đường miệng, bao gồm:

• Chuyển mổ hở: 1.3%.
• Liệt thần kinh hồi thanh quản tạm thời: 4.3%.
• Liệt thần kinh hồi thanh quản vĩnh viễn: 0.1%.
• Hạ canxi máu tạm thời: 7.4%.
• Thuyên tắc khí CO2: 0.6%.
• Nhiễm trùng vùng cổ: 0.6%.
• Tê bì vùng cằm: 0.7%.
• Chảy máu sau mổ: 0.2%.

Chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng

Sau phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng người bệnh cần lưu ý một số cách chăm sóc sau:

• Uống đúng và đủ kháng sinh 5-7 ngày.
• Súc miệng 3 lần/ngày trong 5-7 ngày.
• Buổi tối của ngày mổ hãy ăn món lỏng.
• Có thể ra khỏi giường sau mổ 4 tiếng.
• Có thể tắm ngay sau mổ.

Chi phí phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng

Chi phí phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng thường cao hơn mổ mở truyền thống do cần các dụng cụ chuyên biệt như dàn máy nội soi, trocart, dao hàn cắt mô harmonic, cần nhiều thuốc mê hơn do thời gian mổ kéo dài hơn…Để biết chi phí điều trị chính xác, người bệnh hãy đến Khoa Ngoại Vú – Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM để được khám, chẩn đoán, tư vấn liệu trình điều trị phù hợp.

Mổ nội soi tuyến giáp qua đường miệng ở đâu?

Khách hàng nếu muốn mổ nội soi tuyến giáp qua đường miệng có thể lựa chọn Khoa Ngoại Vú – Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM. Tại đây, có các chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiệm, liên tục cập nhật phương pháp điều trị mới trên thế giới giúp tầm soát ung thư, chẩn đoán sớm ung thư, lên kế hoạch điều trị toàn diện, hiệu quả và rút ngắn thời gian đáng kể.

Tại đây, người bệnh phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng sẽ trải qua các bước sau:

• Bước 1: khám lâm sàng và chỉ định các cận lâm sàng để chẩn đoán (siêu âm tuyến giáp, chọc hút tế bào, xét nghiệm máu…)
• Bước 2: dựa vào kết quả cận lâm sàng, người bệnh được chẩn đoán chính xác và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
• Bước 3: nếu có chỉ định mổ nội soi tuyến giáp qua ngả miệng, người bệnh sẽ được giải thích về kỹ thuật mổ, tư vấn về ích lợi và biến chứng của phẫu thuật, các bước chuẩn bị trước mổ, thời gian nằm viện, chế độ theo dõi sau mổ, chi phí điều trị…
• Bước 4: nếu người bệnh đồng ý điều trị, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm tiền phẫu. Với kết quả xét nghiệm bình thường, bác sĩ sẽ viết giấy và hẹn ngày nhập viện cho người bệnh.
• Bước 5: người bệnh nhập viện và mổ.
• Bước 6: người bệnh sẽ được xuất viện vào ngày hậu phẫu thứ nhất hoặc thứ hai.
• Bước 7: người bệnh cần tái khám sau mổ 1 tuần để bác sĩ khám lại vết mổ và tư vấn kết quả giải phẫu sau mổ.

Ngoài ra, Khoa Ngoại Vú – Đầu Mặt Cổ, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM còn liên tục nhập các trang thiết bị hiện đại từ các nước Mỹ, Hàn, Âu,… nhằm hỗ trợ việc điều trị nhanh, hiệu quả và đạt thẩm mỹ cho người bệnh.

Phẫu thuật nội soi tuyến giáp qua đường miệng được nhiều người ưa chuộng vì hạn chế để lại sẹo ở vùng cổ, tăng tính thẩm mỹ. Thông qua bài này, người bệnh có thể hiểu được phương pháp điều trị tuyến giáp này và yên tâm hơn trong vấn đề sẹo khi được chẩn đoán bệnh.