Ung thư tuyến tiền liệt là bệnh ung thư phổ biến thứ 2 ở nam giới. Việc phát hiện sớm bệnh thông qua khám tầm soát ung thư tuyến tiền liệt giúp gia tăng đáng kể tỷ lệ sống của người bệnh. Vậy khám tầm soát ung thư tiền liệt tuyến gồm những phương pháp gì, ai nên thực hiện? Hãy cùng tìm hiểu qua chia sẻ của bác sĩ chuyên khoa I Lý Minh Hoàng, Khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt là hoạt động khám nhằm phát hiện sớm ung thư khởi phát từ tuyến tiền liệt trước khi bệnh gây triệu chứng. Mục đích tầm soát các bệnh ung thư nói chung đều nhằm phát hiện và điều trị bệnh ở giai đoạn sớm, giúp tiên lượng điều trị tốt hơn, hạn chế các biến chứng, tác dụng phụ của quá trình điều trị, nâng cao tỷ lệ và chất lượng sống của người bệnh. Với ung thư tuyến tiền liệt, tính mạng của người bệnh gần như được đảm bảo nếu phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm.
Khám tầm soát ung thư tuyến tiền liệt có thể cần kết hợp nhiều phương pháp, trong đó khám tuyến tiền liệt qua trực tràng và chỉ số PSA (kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt) đóng vai trò chính yếu. Thông qua 2 phương pháp này, bác sĩ có thể phát hiện những bất thường ban đầu, từ đó chỉ định các phương pháp chẩn đoán chuyên sâu hơn. (1)
Khám tuyến tiền liệt qua đường trực tràng là phương pháp đơn giản dùng để chẩn đoán những bất thường trong tuyến tiền liệt như khối u hay phì đại tuyến tiền liệt. Bác sĩ sẽ đeo bao tay được bôi trơn và dùng ngón tay thâm nhập qua đường hậu môn – trực tràng để chạm vào tuyến tiền liệt và cảm nhận sự thay đổi bất thường. (2)
Tuy nhiên, ở ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu (giai đoạn I) gần như không có sự thay đổi kích thước ở tuyến tiền liệt, do đó, bác sĩ khó có thể phát hiện nếu chỉ khám bằng phương pháp này. Thay vào đó, bác sĩ sẽ dùng phương pháp xét nghiệm chỉ số PSA.
Chỉ số PSA hay kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt trong máu giúp bác sĩ phát hiện ung thư tuyến tiền liệt. Chỉ số PSA bình thường nằm ở ngưỡng từ 3-4ng/mL (nanogram/mililit) trở xuống, nếu cao hơn ngưỡng bình thường (ví dụ >10ng/mL), bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh và sinh thiết để xác định tình trạng bệnh cụ thể.
PSA là 1 loại protein được sản xuất bởi mô lành lẫn mô ung thư trong tuyến tiền liệt. PSA tăng cao bất thường có thể là dấu hiệu nam giới đang gặp vấn đề trong tuyến tiền liệt như tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính, viêm hay ung thư. Do đó, nếu chỉ với chỉ số PSA cao, bác sĩ chưa thể khẳng định người bệnh có bị ung thư tuyến tiền liệt hay không.
Siêu âm là chẩn đoán hình ảnh đơn giản giúp bác sĩ quan sát, phát hiện những bất thường ở tuyến tiền liệt. Siêu âm tuyến tiền liệt thường thực hiện bằng cách đưa đầu dò qua trực tràng (đường hậu môn) nhằm tiếp cận và quan sát rõ nét nhất. Siêu âm có thể giúp phát hiện tình trạng phì đại tuyến tiền liệt, khối u, viêm nhiễm ở khu vực này. Tuy nhiên, siêu âm có thể không phát hiện những bất thường ở ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu.
Trong trường hợp người bệnh khả năng cao mắc ung thư tuyến tiền liệt và cần điều trị, bác sĩ sẽ chỉ định thêm chụp MRI tuyến tiền liệt. MRI giúp bác sĩ có cái nhìn rõ hơn về dạng tổn thương tại tuyến tiền liệt, đánh giá tỷ lệ tổn thương ác tính qua phân độ PIRADs. Không chỉ có giá trị trong đánh giá ban đầu, bác sĩ còn dùng hình ảnh MRI để xác định vị trí khối u (nếu người bệnh có chỉ định sinh thiết tuyến tiền liệt) và đánh giá mức độ xâm lấn của ung thư nếu kết quả sinh thiết là ác tính.
Sinh thiết là phương pháp lấy mẫu mô (bệnh phẩm) từ tuyến tiền liệt để tìm kiếm tế bào ung thư dưới kính hiển vi. Sinh thiết có thể được thực hiện trước phẫu thuật nhằm khẳng định người bệnh có mắc ung thư hay không. Sinh thiết có thể giúp xác định mức độ bất thường của tế bào khối u, từ đó phân loại được nguy cơ của người bệnh.
Nếu kết quả sinh thiết cho u ác tính, người bệnh cần thực hiện thêm các phương pháp chẩn đoán hình ảnh để xác định ung thư đã di căn hay chưa.
Phương pháp chẩn đoán hình ảnh phổ biến ở người bệnh ung thư tuyến tiền liệt di căn là xạ hình xương, CT scan toàn thân và chụp cộng hưởng từ (MRI) vùng chậu. Xương là vị trí di căn phổ biến nhất ở ung thư tuyến tiền liệt, do đó, xạ hình xương giúp xác định tổn thương di căn. MRI cung cấp hình ảnh tốt hơn ở các mô mềm, giúp xác định tình trạng xâm lấn xung quanh của tuyến tiền liệt và di căn hạch bạch huyết. CT scan giúp khảo sát di căn các cơ quan khác như gan, phổi…
Phát hiện sớm và điều trị kịp thời ung thư tuyến tiền liệt gần như đảm bảo cho người bệnh không gặp nguy hiểm về tính mạng. Theo Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ (NCI), tỷ lệ sống sau 5 năm của người bệnh ung thư tuyến liệt giai đoạn sớm gần như 100%. Tỷ lệ sống sau 5 năm được xem như người bệnh đã điều trị thành công. Trên thực tế, người bệnh có thể sống lâu hơn rất nhiều, thậm chí không hề tái phát ung thư trong suốt quãng đời còn lại.
Do đó, nam giới từ 50 tuổi trở lên được khuyên tầm soát tuyến ung thư tuyến tiền liệt định kỳ mỗi 12 tháng, có thể sớm hơn 50 tuổi nếu nam giới nằm trong nhóm nguy cơ cao.
Nam giới từ 50 tuổi nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt định kỳ hoặc sớm hơn ở những người nằm trong nhóm nguy cơ cao như: (3)
Ngoài ra, một số yếu tố được nghi ngờ làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt như hút thuốc, từng mắc viêm nhiễm vùng tuyến tiền liệt.
Nam giới nên khám tầm soát ung thư tiền liệt tuyến từ sau 50 tuổi hoặc sớm hơn nếu nằm trong nhóm nguy cơ cao theo chỉ định của bác sĩ. Nam giới nên thực hiện tầm soát mỗi 12 tháng hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ.
Chi phí tầm soát ung thư tuyến tiền liệt qua khám lâm sàng, xét nghiệm chỉ số PSA và siêu âm thường có chi phí thấp, dễ tiếp cận. Để nắm chính xác nhất chi phí dịch vụ, bạn nên liên hệ trực tiếp đến cơ sở y tế dự định thực hiện tầm soát để được tư vấn cụ thể nhất.
Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ khám tầm soát ung thư tuyến tiền liệt chất lượng, chính xác, uy tín tại TP.HCM. Đặc biệt, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7 được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất và thiết bị phục vụ khám tầm soát, chuyên sâu cũng như điều trị ung thư tuyến tiền liệt.
Các bác sĩ Tiết niệu tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đều là những chuyên gia giàu kinh nghiệm trong khám và điều trị các bệnh hệ tiết niệu cũng như tuyến tiền liệt. Đặc biệt, các bác sĩ có thể điều trị triệt căn ung thư tuyến tiền liệt qua phẫu thuật nội soi hay hỗ trợ bằng robot da Vinci Xi hiện đại hàng đầu thế giới, giúp người bệnh mau hồi phục, giảm thiểu tối đa nguy cơ gặp biến chứng.
Tầm soát ung thư tuyến tiền liệt thường không yêu cầu nam giới chuẩn bị bất cứ gì trước khi khám. Tuy nhiên, nếu nam giới cần lưu ý thông báo đầy đủ tiền sử bệnh với bác sĩ hoặc đem theo hồ sơ khám bệnh trước đó nếu có. Ở Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, khách hàng được lưu trữ hồ sơ bệnh án trên toàn hệ thống, giúp người bệnh dù khám ở cơ sở nào cũng có thể được bác sĩ theo dõi chính xác tình trạng bệnh mà không cần làm lại hay mang theo sổ khám bệnh.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Khám tầm soát ung thư tuyến tiền liệt có thể giúp người bệnh gia tăng tỷ lệ sống lên rất cao (gần như 100%), nam giới từ 50 tuổi nên bắt đầu tầm soát định kỳ mỗi 12 tháng. Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là địa chỉ khám tầm soát ung thư chất lượng với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cũng như trang thiết bị hiện đại, giúp khách hàng phát hiện và điều trị các loại bệnh ung thư hiệu quả hơn.
