Suy giáp có thể ảnh hưởng đến mọi người ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến ở phụ nữ trên 60 tuổi. Bệnh nếu không phát hiện và điều trị sớm sẽ gây dị tật bẩm sinh, hôn mê phù niêm và nhiều biến chứng nguy hiểm khác. Vậy nguyên nhân là gì? Triệu chứng của bệnh như thế nào? Chẩn đoán và phòng ngừa ra sao? Chi tiết sẽ được chia sẽ qua bài viết sau đây.
Tuyến giáp là một cơ quan nhỏ hình con bướm, nằm phía trước cổ, ngay dưới thanh quản. Nhiệm vụ chính của tuyến giáp là sản xuất hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3) kiểm soát quá trình chuyển hóa, tăng cường sản xuất năng lượng, duy trì nhiệt độ cơ thể và ảnh hưởng đến hoạt động của nhiều cơ quan gồm tiêu hóa, tim mạch, thần kinh. (1)
Suy giáp (hay tuyến giáp hoạt động kém – Hypothyroidism) là tình trạng tuyến giáp không sản xuất ra đủ lượng hormone mà cơ thể cần, khiến quá trình trao đổi chất chậm lại.
Nồng độ hormon tuyến giáp thấp sẽ dẫn đến các triệu chứng, gồm:
Bệnh có mã ICD là E03.
Nhược giáp có thể gặp ở bất kỳ ai nhưng phổ biến ở người lớn tuổi. Những loại thường gặp gồm: nguyên phát, thứ phát.
Suy giáp nguyên phát xảy ra do tuyến giáp giảm tiết hormone T4 và T3. Nồng độ T4 và T3 trong huyết thanh thấp, hormone kích thích tuyến giáp (TSH) tăng lên. (2)
Suy tuyến giáp thứ phát xảy ra khi vùng dưới đồi không sản xuất đủ hormone giải phóng thyrotropin hoặc tuyến yên không sản xuất đủ TSH.
Đây là tình trạng tăng TSH huyết thanh ở người không có hoặc có rất ít triệu chứng, nồng độ hormone T4 bình thường. Nhược giáp cận lâm sàng tương đối phổ biến, tỷ lệ mắc bệnh ở phụ nữ cao hơn nam giới, nhất là người có bệnh nền viêm tuyến giáp Hashimoto.
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh gồm: (3)
Bệnh xảy ra do tuyến giáp không sản xuất đủ hormone. Tình trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân, gồm:
Các dấu hiệu của suy giảm chức năng tuyến giáp phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, thường tiến triển chậm, có thể kéo dài vài năm.
Ban đầu, bệnh chủ yếu gây mệt mỏi, tăng cân nhưng khi quá trình trao đổi chất chậm lại, người bệnh sẽ thấy các dấu hiệu rõ hơn. Các triệu chứng gồm:
Trẻ sơ sinh cũng có nguy cơ mắc bệnh. Trẻ sinh ra không có tuyến giáp hoặc tuyến giáp không hoạt động bình thường, các triệu chứng thường chưa xuất hiện ngay lập tức. Tuy nhiên, nếu không được chẩn đoán, các triệu chứng sẽ bắt đầu xuất hiện gồm.
Suy tuyến giáp ở trẻ sơ sinh không được điều trị, ngay cả trường hợp nhẹ cũng có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về phát triển thể chất và tinh thần.
Triệu chứng suy giáp ở trẻ em và thanh thiếu niên tương tự như người lớn, gồm:
>>>Tham khảo: Suy giáp có thai được không?
Các triệu chứng thường tương tự những vấn đề sức khỏe khác. Do đó, việc chẩn đoán nhược giáp không chỉ dựa trên triệu chứng mà còn thông qua kết quả xét nghiệm máu.
Xét nghiệm TSH (hormone kích thích tuyến giáp): nếu chỉ số TSH cao, xét nghiệm sẽ được thực hiện lại cùng với xét nghiệm máu đo lường hormone tuyến giáp T4. Trường hợp chỉ số TSH cao và T4 thấp, người bệnh được chẩn đoán mắc bệnh. Xét nghiệm TSH đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh theo thời gian.
Xét nghiệm thứ hai cho thấy TSH cao nhưng T4 và T3 nằm trong phạm vi tiêu chuẩn, người bệnh được chẩn đoán nhược giáp cận lâm sàng. Tình trạng này thường không gây bất kỳ triệu chứng đáng chú ý nào.
Kết quả của các xét nghiệm máu có thể chịu ảnh hưởng bởi một số loại thuốc hoặc chất bổ sung, chẳng hạn như biotin. Vì vậy, trước khi thực hiện xét nghiệm máu, hãy trao đổi với bác sĩ Tâm Anh về những loại thuốc đang dùng.
Nếu không phát hiện và điều trị sớm, nhược giáp có thể gây những bệnh nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng. Các tình trạng nguy hiểm do nhược giáp gây ra gồm:
>>>Có thể bạn chưa biết: Bệnh suy giáp có chữa khỏi được không?
Nếu không được điều trị đúng cách thì có thể gây các biến chứng nhược giáp nguy hiểm như:
>>>Tham khảo thêm: Suy tuyến giáp sau phẫu thuật là gì? Nguyên nhân và triệu chứng
Trong hầu hết các trường hợp, bệnh được điều trị bằng cách thay thế lượng hormone do tuyến giáp không sản xuất, chủ yếu dùng thuốc levothyroxine. Dưới dạng đường uống, thuốc làm tăng lượng hormone tuyến giáp, từ đó cải thiện triệu chứng của bệnh.
Để chỉ định liều lượng levothyroxin phù hợp với tình trạng người bệnh, bác sĩ sẽ kiểm tra mức TSH trong khoảng 6 – 8 tuần sau khi bắt đầu dùng thuốc. Dùng quá nhiều levothyroxine có thể gây các tác dụng phụ như:
Phòng ngừa suy tuyến giáp dựa trên nguyên nhân gây bệnh:
Cách tốt nhất để ngăn bệnh diễn tiến nghiêm trọng là phát hiện sớm, theo dõi các dấu hiệu và điều trị nhanh chóng. Ngay khi gặp bất kỳ triệu chứng nào, người bệnh nên đến gặp bác sĩ khoa Nội tiết – Đái tháo đường để được kiểm tra và điều trị phù hợp.
Dùng thuốc điều trị suy tuyến giáp theo hướng dẫn và bổ sung, đa dạng các thực phẩm có lợi cho sức khỏe có thể cải thiện các triệu chứng và ngăn bệnh tiến triển nặng. Không tự ý tăng liều lượng thuốc khi chưa tham khảo ý kiến bác sĩ.
>>>Xem ngay: Người bị suy giáp kiêng ăn gì? Nên ăn gì?
Với thuốc tránh thai, estrogen và progesterone có trong thuốc ảnh hưởng đến các protein liên kết với tuyến giáp. Do đó, khi mắc bệnh, liều lượng thuốc dùng trong điều trị có thể phải tăng lên khi người bệnh sử dụng thuốc tránh thai. Trường hợp ngừng sử dụng thuốc tránh thai, liều lượng thuốc sẽ cần phải giảm xuống. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ khi dùng thuốc tránh thai song song với điều trị suy giảm chức năng giáp.
Bệnh có thể gây rối loạn cương dương. Tình trạng này gây các triệu chứng như: mệt mỏi, ham muốn tình dục thấp, từ đó khiến người bệnh không thấy hưng phấn hoặc khó duy trì sự cương cứng khi quan hệ tình dục. Do đó, việc điều trị bệnh này có thể gây rối loạn cương dương nếu nguyên nhân đến từ việc mất cân bằng hormone.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bài viết đã cung cấp những thông tin về Suy giáp là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và phòng ngừa ra sao. Có thể thấy, nồng độ hormon tuyến giáp thấp sẽ gây một loạt các triệu chứng. Nếu không nhận biết và điều trị sớm, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe.
