Sốt khi mang thai đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ nhất (3 tháng đầu thai kỳ) có thể gây nguy hiểm cho thai nhi. Vậy mẹ bầu bị sốt khi mang thai cần làm gì để hạ sốt an toàn và hiệu quả? ThS.BS Lê Nhất Nguyên, Bác sĩ Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM (Cơ sở P.Chánh Hưng – Quận 8 cũ) chia sẻ cụ thể trong bài viết dưới đây.
Sốt là phản ứng bình thường của cơ thể với các bệnh nhiễm trùng và giống như bất kỳ ai, phụ nữ mang thai có thể mắc bệnh gây sốt. Nhiệt độ cơ thể trung bình rơi vào khoảng 37°C, sốt xảy ra khi cơ thể đạt nhiệt độ cao hơn mức bình thường. Nhiệt độ trên 38°C được coi là sốt. Nhiều mẹ bầu thắc mắc khi mang thai bị sốt có sao không?
Mẹ bị sốt khi mang thai, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ nhất có thể gây nguy hiểm cho thai nhi vì cấu trúc của thai nhi vẫn đang hình thành. Những mẹ bị sốt ngay trước hoặc trong giai đoạn đầu thai kỳ có nguy cơ sinh con bị khuyết tật ống thần kinh (như tật nứt đốt sống, vô sọ và thoát vị não) cao gấp đôi so với những mẹ không bị sốt. Nguyên nhân là do ống thần kinh – bộ phận tạo thành tủy sống của thai nhi đang phát triển trong 6 tuần đầu của thai kỳ.
Mẹ bầu bị sốt khi mang thai nhưng không bổ sung 400mcg axit folic mỗi ngày có nguy cơ sinh con mắc khuyết tật ống thần kinh cao nhất. Đó cũng là lý do Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) khuyến cáo mẹ bầu nên bổ sung 400mcg axit folic mỗi ngày trước và trong khi mang thai để giảm nguy cơ khuyết tật ống thần kinh do sốt khi mang thai.
Nhiệt độ quá cao (cao hơn 39,4°C) trong tam cá nguyệt thứ nhất cũng có thể làm tăng các nguy cơ như:
Bị sốt khi mang thai ở giai đoạn sau của thai kỳ có thể làm tăng nguy cơ sinh non. Do đó mẹ bầu tuyệt đối không được chủ quan khi có triệu chứng sốt, cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ kiểm tra và xác định nguyên nhân gây sốt, từ đó có hướng dẫn điều trị hạ sốt hiệu quả và an toàn.
Bị cảm sốt khi mang thai có thể do những nguyên nhân tương tự gây sốt khi phụ nữ không mang thai, chẳng hạn như nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus, ngộ độc thực phẩm hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI).
Listeriosis là một bệnh nhiễm trùng hiếm gặp do vi khuẩn Listeria monocytogenes gây ra. Mặc dù tỷ lệ nhiễm bệnh Listeriosis rất thấp, nhưng mẹ bầu có nguy cơ cao hơn. Vì thế, mẹ bầu nên tránh ăn thịt cá sống, phomat chưa tiệt trùng để tránh nhiễm vi khuẩn Listeria trong thai kỳ có thể gây sốt cao.
Một nghiên cứu khảo sát nguyên nhân 100 phụ nữ mang thai đến thăm khám tại một trung tâm vì sốt trên 38°C từ tháng 8/2016 đến 7/2017 cho kết quả: nhiễm trùng do virus thông thường chiếm 37%, cúm chiếm 21%, viêm bể thận chiếm 11%, viêm dạ dày – ruột do virus chiếm 6%, viêm màng ối chiếm 5%, các nguyên nhân khác chiếm 5% và không rõ nguyên nhân chiếm 15%. (1)
Bác sĩ Toàn nhấn mạnh, sốt khi đang mang thai không bao giờ là bình thường, đó có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, vì thế điều quan trọng là khi có biểu hiện sốt khi mang thai mẹ bầu cần thăm khám ngay để tìm nguyên nhân gây sốt. Trường hợp sốt do cảm lạnh thông thường, thai nhi tương đối an toàn. Tuy nhiên, nếu sốt do virus chẳng hạn như virus cúm A kèm theo triệu chứng sốt kéo dài sẽ tăng nguy cơ gây dị tật cho thai nhi. (2)
Khi xác định được nguyên nhân khiến mẹ bị sốt khi mang thai, bác sĩ sẽ tư vấn cho mẹ cách điều trị phù hợp như sử dụng thuốc hạ sốt, bù nước bằng điện giải… Bác sĩ Toàn chia sẻ, mẹ bầu bị sốt khi đang mang thai vì bất kỳ nguyên do nào thì việc sử dụng thuốc hạ sốt là hết sức thiết yếu. Việc sử dụng thuốc hạ sốt cho mẹ bầu cần theo đúng liều khuyến cáo.
Thai kỳ là giai đoạn vô cùng nhạy cảm, mẹ bầu chỉ nên sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng thuốc để tránh những ảnh hưởng đến mẹ và thai nhi.
Một số mẹ bầu cho rằng khi mang thai sức đề kháng tăng lên nên bị sốt không cần dùng thuốc, điều này hoàn toàn sai lầm. Thực tế rằng phụ nữ mang thai sẽ có sức đề kháng giảm hơn bình thường mặc dù lượng bạch cầu tăng cao để đối phó với các tác nhân từ bên ngoài xâm nhập vào cơ thể. Trường hợp sốt cao kéo dài nhưng không dùng thuốc có thể khiến nhịp tim của mẹ và thai nhi tăng lên, ảnh hưởng đến sức khỏe tim và thận của thai nhi, nguy hiểm hơn có thể gây thai lưu.
Mẹ bầu bị sốt khi mang thai cần sử dụng thuốc hạ sốt theo đúng liều lượng được bác sĩ chỉ định, 2 liều cách nhau khoảng 4-6 tiếng, không quá 75mg/kg cân nặng/ngày và không dùng quá 5 lần/ngày. Trường hợp đã sử dụng thuốc hạ sốt nhưng lại bị sốt sau 1-2 giờ nên sử dụng các biện pháp giảm sốt cơ học, vật lý để hạ nhiệt trước khi dùng liều hạ sốt tiếp theo.
Khi nhận thấy có dấu hiệu sốt khi mang thai, mẹ bầu nên mặc quần áo rộng rãi, mỏng nhẹ, thoáng mát, không nên mặc quần áo dày hoặc đắp, trùm chăn bông bởi điều này có thể làm tăng thân nhiệt.
Ngoài ra, mẹ có thể lau mát cơ thể bằng nước có nhiệt độ thấp hơn thân nhiệt khoảng 2°C. Lau khắp cơ thể, nhất là các vùng có nhiều mạch máu lớn như nách, cổ bẹn… để hỗ trợ hạ thân nhiệt, sau đó lau khô người và nằm nghỉ ngơi. Đồng thời, mẹ nên uống nhiều nước để hỗ trợ giảm nhiệt độ cơ thể. Có thể sử dụng các dung dịch điện giải bù nước như oresol để cung cấp đủ nước cho cơ thể.
Phòng ngừa nhiễm trùng trong thai kỳ cũng là cách ngăn ngừa bị sốt khi đang mang thai. Mẹ bầu cần ưu tiên những việc sau:
>>> Xem thêm: Top thực phẩm tốt cho bà bầu, mẹ mang thai nên ăn mỗi tuần
Sảy thai xảy ra ở khoảng 20% số ca mang thai. Một số nghiên cứu cho thấy nguy cơ sảy thai cao hơn ở mẹ có triệu chứng sốt khi mang thai, nhưng một số nghiên cứu khác lại không cho thấy nguy cơ này.
Mặc dù sốt không nhất thiết là nguyên nhân gây sảy thai, nhưng sốt có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng. Tình trạng nhiễm trùng có nhiều nguy cơ gây sảy thai hơn. Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy nhiễm trùng có thể gây ra 15% các trường hợp sảy thai sớm và lên đến 66% trường hợp sảy thai muộn. Điều này nhắc nhở mẹ bầu tuyệt đối không được chủ quan khi có dấu hiệu sốt khi mang thai.
Trường hợp nguyên nhân gây sốt khi mang thai là do nhiễm khuẩn, bác sĩ có thể kê kháng sinh, đảm bảo loại kháng sinh là an toàn trong thai kỳ. Tuy nhiên, chỉ có 10% thuốc kháng sinh có đầy đủ dữ liệu cho thấy hiệu quả và an toàn cho phụ nữ mang thai. Do đó, mẹ bầu chỉ nên sử dụng thuốc theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.
Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia – bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phác đồ chuyên sâu và cá thể hóa… phụ thuộc vào nguyên nhân gây sốt khi mang thai mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị thích hợp, đảm bảo sự an toàn của mẹ và thai nhi trong suốt thai kỳ.
Trung tâm Sản Phụ khoa cũng triển khai đa dạng các gói thai sản như gói 12 tuần, gói 22 tuần, gói 32 tuần, gói 36 tuần… mang đến nhiều sự lựa chọn cho mẹ bầu. Mẹ yên tâm được chăm sóc thai kỳ sát sao bởi các chuyên gia – bác sĩ giàu kinh nghiệm, đầy đủ các mốc khám thai quan trọng với các xét nghiệm, tầm soát cần thiết để đảm bảo mẹ khỏe mạnh, thai nhi phát triển toàn diện,
Để đặt hẹn thăm khám và tư vấn với các chuyên gia – bác sĩ Sản Phụ khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, mẹ vui lòng liên hệ đến:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là thông tin tổng quan về tình trạng sốt khi mang thai. Tóm lại, mẹ bầu bị sốt khi mang thai tuyệt đối không được chủ quan, cần thăm khám ngay để được xác định nguyên nhân gây sốt và có hướng điều trị thích hợp. Nếu có bất kỳ lo lắng hoặc băn khoăn nào, mẹ có thể đến Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia – bác sĩ tư vấn cụ thể!
