Việc mang thai trở lại sau sinh mổ cần được cân nhắc và thăm khám kỹ lưỡng bởi cơ thể phụ nữ cần thời gian để phục hồi, tránh những biến chứng nguy hiểm trong lần mang thai sau. Vậy phụ nữ sinh mổ sau bao lâu có thể mang thai lại? BS.CKI Đỗ Đình Đạt, Bác sĩ Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chia sẻ cụ thể vấn đề này trong bài viết dưới đây.
Sinh mổ (còn gọi là đẻ mổ hay mổ lấy thai) là một cuộc phẫu thuật, bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ trên tử cung và thành bụng của mẹ để đưa em bé ra ngoài. Phương pháp này có thể được lên kế hoạch từ trước do mẹ hoặc thai nhi có những vấn đề sức khỏe chống chỉ định sinh thường, hoặc được quyết định trong quá trình theo dõi chuyển cần mổ lấy thai gấp để đảm bảo an toàn cho cả hai mẹ con.
So với sinh thường (sinh ngả âm đạo), khi sinh mổ cơ thể phụ nữ cần nhiều thời gian hồi phục hơn, tử cung cần có thời gian để lành vết mổ. Do đó, nếu muốn mang thai lại sau khi đẻ mổ, chị em cần chờ một khoảng thời gian.
Phụ nữ sau sinh mổ nên cố gắng đợi từ 18 đến 24 tháng sau sinh mổ mới có thai trở lại. Khoảng thời gian chờ này giúp vết mổ được lành và cơ thể được phục hồi sau phẫu thuật mổ lấy thai.
Nếu khoảng cách giữa hai lần sinh quá ngắn tăng nguy cơ bục vết mổ trong thai kỳ hoặc khi chuyển dạ tăng lên đáng kể. Ngoài ra, thai nhi có thể làm tổ ngay tại vị trí sẹo mổ cũ, dẫn đến biến chứng nguy hiểm như nhau cài răng lược, tăng khả năng phải cắt tử cung hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này.
Mặc dù có khuyến cáo chung về thời gian sinh mổ bao lâu có thể có thai lại, nhưng điều này còn phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể như tình trạng sức khỏe, quá trình phục hồi của tử cung, độ tuổi, tình trạng thai kỳ trước đó và chị em có mong muốn hay dự định sinh thường ở lần mang thai sau hay không,… Ngoài ra, cần cân nhắc về tình huống sinh mổ trước đó như nguyên nhân sinh mổ, cuộc phẫu thuật mổ lấy thai diễn ra thế nào, có biến chứng gì không, chị em có biến chứng sau sinh không,…
Khi cân nhắc thời điểm an toàn để thụ thai sau đợt sinh mổ trước đó, các bác sĩ sẽ xem xét khoảng cách giữa các lần mang thai. Có bằng chứng(1) cho thấy nếu khoảng cách giữa các lần mang thai ngắn (dưới 18 tháng) sẽ có nguy cơ cao hơn gặp các biến chứng sản khoa trong lần mang thai tiếp theo.
“Phụ nữ có thể bị thiếu máu do nhu cầu sắt tăng cao trong quá trình mang thai và do mất máu trong quá trình sinh con. Phụ nữ sinh mổ thường mất lượng máu nhiều hơn so với phụ nữ sinh thường. Vì thế, việc chờ một khoảng thời gian lâu hơn trước khi mang thai lần nữa là vô cùng cần thiết để đảm bảo tối ưu sức khỏe của cả mẹ và bé trong tương lai. Hơn nữa, việc mang thai lần hai cách xa lần đầu giúp phụ nữ có thời gian chăm sóc em bé mới sinh tốt hơn”, bác sĩ Đạt chia sẻ.
Nếu mong muốn mang thai sớm sau sinh mổ, tốt nhất chị em hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên môn. Dựa trên tiền sử mang thai, đánh giá sức khỏe tổng thể, sự hồi phục của vết mổ cũng như độ tuổi… mà bác sĩ sẽ đưa ra khuyến nghị và lời khuyên thích hợp.
Như đã chia sẻ, sinh mổ là một cuộc phẫu lớn, cơ thể phụ nữ cần có thời gian để hồi phục hoàn toàn. Nếu mang thai trở lại quá sớm, chị em có thể đối mặt với nhiều nguy cơ như:
Vỡ tử cung là tình trạng cấp cứu nghiêm trọng xảy ra khi thành tử cung bị vỡ hoặc rách trong quá trình mang thai hoặc sinh nở. Phụ nữ từng sinh mổ có nguy cơ cao bị vỡ tử cung ở vị trí vết sẹo cũ, đặc biệt nếu sinh thường sau sinh mổ.
Một nghiên cứu năm 2010(2) cho kết quả về tỷ lệ vỡ tử cung ở những phụ nữ đã từng sinh mổ như sau: gần 5% ở những người có khoảng cách giữa các lần sinh dưới 18 tháng, gần 2% ở những người chờ 18-23 tháng và chỉ hơn 1% ở những người chờ 24 tháng trở lên mới mang thai trở lại. Điều này có nghĩa là khoảng cách giữa hai lần mang thai càng lâu thì nguy cơ vỡ tử cung càng thấp.
Các khuyến cáo đều nhấn mạnh phụ nữ không nên thực hiện phẫu thuật lấy thai quá 3 lần vì nguy cơ biến chứng tăng lên sau mỗi lần mang thai. (1)
Nhau tiền đạo là tình trạng bánh nhau bám thấp vào đoạn dưới tử cung, cổ tử cung. Trường hợp phụ nữ bị nhau tiền đạo trên nền vết mổ cũ trước đó sẽ tăng nguy cơ nhau cài răng lược, tỷ lệ tăng dần theo số lần mổ lấy thai. Tình trạng này có thể dẫn đến xuất huyết nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng cả mẹ và bé.
Là tình trạng túi thai bám vào vị trí vết sẹo mổ tử cung ở lần sinh mổ trước, có nguy cơ gây chảy máu nhiều, phải can thiệp phẫu thuật. Trường hợp thực hiện các biện pháp cầm máu thất bại phải cắt bỏ tử cung.
Mặc dù sinh thường sau sinh mổ là lựa chọn khả thi, nhưng tỷ lệ thành công phụ thuộc vào sức khỏe của mẹ và sự hồi phục vết mổ. Do đó, nếu mang thai trở lại quá sớm chị em có thể buộc phải sinh mổ lại.
Sinh non là khi em bé chào đời sớm, trước tuần thứ 37 của thai kỳ, có thể gặp các biến chứng lâu dài, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.
Hai nghiên cứu được công bố vào năm 2019 cho thấy mối liên hệ giữa sinh mổ ở lần mang thai đầu tiên với nguy cơ sinh non ở lần mang thai thứ hai. Cả hai nghiên cứu đều nhận định, tỷ lệ sinh non tăng ở những người từng mổ lấy thai. Tỷ lệ này sẽ cao hơn nếu khoảng cách giữa hai lần mang thai quá ngắn (cụ thể là dưới 18 tháng). Hiện vẫn có thêm nhiều nghiên cứu được thực hiện để khẳng định chắc chắn điều này.
>>> Xem thêm: 7 cách phòng tránh sinh non, thiếu tháng ở mẹ bầu nên biết sớm
Ngay cả khi ở lần mang thai sau em bé được sinh đủ tháng, các nghiên cứu cho thấy nguy cơ trẻ sinh ra nhẹ cân tăng lên nếu chị em mang thai trở lại trong vòng chưa đầy 18 tháng so với lần mang thai trước. Điều này có thể do căng thẳng hoặc áp lực về chế độ dinh dưỡng của mẹ, hiện vẫn đang được nghiên cứu thêm.
Tuy nhiên, ngay cả khi chị em đã biết sinh mổ bao lâu có thể mang thai, dự định thời điểm thụ thai hợp lý nhưng vẫn bị “vỡ kế hoạch”, vô tình mang thai ngay sau đó. Trong trường hợp này chị em không cần quá lo lắng. Những rủi ro khi mang thai quá sớm sau sinh mổ khác nhau ở từng người và phụ thuộc vào một số yếu tố, chẳng hạn như độ tuổi, biến chứng ở lần sinh trước và mức độ hồi phục sau sinh. Để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh và an toàn, chị em hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên môn để được lên kế hoạch chăm sóc chặt chẽ, có biện pháp dự phòng cần thiết.
Với các nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như nguy cơ thai kỳ, vì thế các phụ nữ sau sinh mổ tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn phương pháp tránh thai phù hợp.
Đến đây chắc hẳn chị em đã biết sinh mổ bao lâu thì có thể mang thai lại. Nếu chị em đang ấp ủ dự định mang thai trở lại sau khi đã có thời gian nghỉ ngơi hợp lý, hãy tham khảo các gợi ý dưới đây:
Sau khi sinh con, cơ thể phụ nữ cần thời gian mới có thể hoạt động bình thường trở lại, bao gồm cả sự thay đổi nội tiết tố làm thay đổi chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng. Hầu hết các mẹ cho con bú sẽ không có kinh nguyệt trong 3 đến 6 tháng đầu sau sinh (3), nhiều mẹ có kinh lần đầu sau khoảng 9 tháng hoặc hơn sau khi sinh con. Đối với những mẹ không cho con bú, kinh nguyệt thường xuất hiện sau 6 đến 12 tuần sau khi sinh. Hãy chú ý đến kỳ kinh nguyệt mỗi tháng để xác định thời điểm dễ thụ thai nhất.
Sức khỏe trước khi mang thai tốt sẽ là nền tảng cần thiết cho một thai kỳ hoàn hảo, ngăn ngừa các biến chứng khi mang thai. Do đó, nếu có những thói quen không lành mạnh như chế độ ăn uống thiếu hụt dưỡng chất, hút thuốc lá, uống rượu bia, sử dụng chất kích thích, thường xuyên căng thẳng hoặc stress,… chị em hãy cố gắng loại bỏ để cải thiện chất lượng sống liên quan đến sức khỏe tổng thể, chuẩn bị cho một thai kỳ khỏe mạnh.
>>> Xem thêm: Có bầu không nên ăn gì? 15 thực phẩm cần kiêng khi mang thai
Để có một sức khỏe tốt, bên cạnh chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng cần thiết, chị em cần bổ sung thêm một số vitamin, đặc biệt là axit folic, sắt và i-ốt. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn bổ sung vitamin với liều lượng thích hợp với tình trạng sức khỏe của bản thân.
Khám trước khi mang thai là việc làm vô cùng quan trọng để đảm bảo cho một thai kỳ khỏe mạnh. Khi thăm khám, chị em sẽ được kiểm tra toàn diện các vấn đề như tiền căn thai kỳ trước đó, tiền sử bệnh lý bản thân và gia đình, kiểm tra vết mổ lấy thai trước, kiểm tra phụ khoa, các loại thuốc đang sử dụng… Phát hiện và xử trí hiệu quả những vấn đề trước khi mang thai sẽ giúp chị em tăng khả năng có một thai kỳ khỏe mạnh.
Trước khi mang thai, chị em nên khám sản phụ khoa để được bác sĩ kiểm tra, đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể cũng như sự hồi phục vết mổ lấy thai trước đó bằng siêu âm, phát hiện các vấn đề như tụ dịch, khuyết sẹo mổ,… nếu có. Dựa trên kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ đưa ra lời tư vấn phù hợp sau sinh mổ bao lâu thì có thể mang thai tiếp.
Cần có thêm nhiều nghiên cứu để xác định xem sinh mổ có ảnh hưởng đến khả năng mang thai hay không. Một số nghiên cứu cho thấy phương pháp sinh con này không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, trong khi một số nghiên cứu khác lại chỉ ra rằng sẹo tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng mang thai trở lại ở một số người.
Nhiều người cho rằng phụ nữ đã mổ lấy thai sẽ khó có thai lại, điều này thường do tâm lý sợ phải đẻ mổ lần nữa hoặc do các nguyên nhân khác. Mặc dù sinh thường sau sinh mổ không được khuyến khích trong một số trường hợp, nhưng đây có thể là phương pháp sinh an toàn khi thai kỳ được theo dõi và đánh giá cẩn thận giúp phụ nữ phục hồi tốt hơn và giảm nguy cơ của mổ lấy thai.
Tuy nhiên, khả năng sinh thường sau sinh mổ phụ thuộc vào tiền sử sinh và tình trạng thai kỳ hiện tại của phụ nữ. Luôn tồn tại nguy cơ vỡ tử cung ở vết mổ lấy thai trước đó, đặc biệt là tử cung có sẹo mổ trên thân tử cung như mổ bóc u xơ cơ tử cung, mổ lấy thai dọc thân tử cung,… là chống chỉ định sinh thường. Vì thế, tùy vào từng tình huống cụ thể mà bác sĩ sẽ tư vấn và chỉ định nên sinh thường hay sinh mổ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Để tham khảo và nhận thêm tư vấn về các gói thai sản tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, mẹ bầu vui lòng liên hệ đến:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là những giải đáp cho thắc mắc “sinh mổ sau bao lâu có thể mang thai lại”. Các chuyên gia Sản khoa khuyến cáo, phụ nữ đã từng sinh mổ khi muốn mang thai trở lại hãy thăm khám để được bác sĩ kiểm tra, đánh giá tình trạng hiện tại, phát hiện và can thiệp sớm các vấn đề nếu có để tránh những biến chứng nguy hiểm trong lần mang thai tiếp theo!
