Lưu ý khi đi siêu âm thai lần đầu tiên: Nên đi khi nào? Bao lâu?

Siêu âm thai là phương pháp chẩn đoán hình ảnh cận lâm sàng giúp bác sĩ có thể quan sát và đánh giá được cấu trúc hình thái của thai nhi cũng như các thành phần khác như chiều dài cổ tử cung của thai phụ, lượng nước ối bao bọc xung quanh thai nhi, vị trí của nhau thai,… trong tử cung của người mẹ. Trong đó, siêu âm thai lần đầu được xem là rất quan trọng, thai phụ không nên bỏ qua để đảm bảo sức khỏe của mẹ và sự phát triển toàn diện của thai nhi.

Nên đi khám thai lần đầu khi nào?

Nếu có dấu hiệu mang thai sớm như trễ kinh, buồn nôn, mệt mỏi hoặc que thử thai hiện 2 vạch, mẹ bầu nên theo dõi và đặt lịch khám trong khoảng thời gian này để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé, theo BS.CKI Trịnh Hoàng Quốc Toàn chia sẻ.

Sau khi diễn ra quá trình thụ tinh thành công, hợp tử sẽ tiếp tục ở lại vòi trứng trong khoảng 2 tuần để thực hiện quá trình phân bào. Kế tiếp sẽ di chuyển về tử cung và làm tổ tại đây. Trong những tuần tiếp theo, phôi thai tiếp tục diễn ra quá trình cấy ghép và ổn định vị trí tại lớp niêm mạc tử cung. Lúc này bào thai bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Việc siêu âm thai lần đầu sẽ giúp xác định vị trí thai, số lượng túi thai, tim thai và tuổi của thai nhi.

Vì sao cần siêu âm thai đúng hạn?

Siêu âm thai đúng hạn có ý nghĩa quan trọng, giúp bác sĩ có thể nắm bắt được kịp thời tình trạng sức khỏe của thai phụ; phòng tránh các vấn đề về thiếu máu, tăng huyết áp, đái tháo đường thai kỳ, các bệnh lý liên quan đến nhiễm trùng đường tiết niệu,… đồng thời kiểm tra được sự phát triển của thai nhi theo từng mốc phát triển của thai kỳ và sàng lọc hiệu quả các dị tật bẩm sinh có thể xảy ra ở trẻ. Theo khuyến cáo của các chuyên gia, có các mốc khám thai quan trọng trong thời kỳ mang thai mà thai phụ không nên bỏ qua. Cụ thể:

• Tuần thứ 5 – 8: Đây là mốc khám thai quan trọng đầu tiên giúp bác sĩ xác định được chính xác tình trạng mang thai ở thai phụ và các vấn đề khác như: Thai đã vào tử cung chưa, thai nhi có tim thai không,… (1)
• Tuần thứ 11 – 14: Đây là giai đoạn thai nhi phát triển mạnh mẽ, bắt đầu hình thành và hoàn thiện các cơ quan, bộ phận quan trọng của cơ thể. Đây cũng là lúc các dị tật bẩm sinh liên quan đến sự rối loạn, biến đổi nhiễm sắc thể xuất hiện. Vì thế, thăm khám thai tại những tuần thai này giúp bác sĩ tầm soát tốt khả năng mắc phải các hội chứng Down, hội chứng Edward, hội chứng Patau ở trẻ.
• Tuần thứ 20 – 22: Ở giai đoạn này, thai nhi đã hoàn thành được hơn nửa chặng đường của thai kỳ, cơ thể lớn nhanh, các cơ quan được hoàn thiện chỉn chu và chi tiết hơn. Đây là thời điểm lý tưởng để thăm khám thai và sàng lọc các dị tật, bất thường về hình thái của thai nhi như: Tật sứt môi, hở hàm ếch; dị tật liên quan đến ống thần kinh; các bất thường ở bụng và thành bụng;..
• Tuần thứ 30 – 32: Khám thai trong thời gian này giúp đánh giá và kiểm tra được các thông tin liên quan đến bánh nhau, dây rốn, nước ối cũng như một số bất thường xuất hiện muộn liên quan đến cấu trúc hình thái của thai nhi như tim mạch, não bộ,…
• Tuần thứ 36 – 40: Trong những tuần cuối của thai kỳ, việc khám thai là hết cần thiết. Điều này giúp cho bác sĩ có thể kiểm soát tốt và giữ ổn định các chỉ số sức khỏe của thai nhi trước khi chào đời, có những can thiệp kịp thời khi bé có những dấu hiệu bất thường và theo dõi hiệu quả các dấu hiệu chuyển dạ có thể xảy ra bất kỳ lúc nào trong những tuần thai này.

Xem thêm thông tin chi tiết về lịch khám thai định kỳ, giúp mẹ bầu dễ theo dõi thời điểm khám thai phù hợp tại bài viết này.

Bác sĩ sẽ siêu âm gì trong lần đầu tiên?

Hầu hết các thai phụ sẽ lựa chọn tuần thứ 5 – 8 của thai kỳ là thời gian tiến hành thăm khám và siêu âm thai lần đầu. Trong lần khám thai đầu tiên này, bác sĩ có thể lựa chọn thực hiện siêu âm cho thai phụ bằng 2 phương pháp: Siêu âm qua thành bụng (thường được sử dụng nhiều nhất trong thai kỳ) và siêu âm qua ngã âm đạo (thường được sử dụng khi thai còn nhỏ, trong những tháng đầu của thai kỳ). (2)

Thông qua hình ảnh siêu âm, bác sĩ có thể quan sát và cho thai phụ biết được một số vấn đề sau:

• Tình trạng mang thai: Trong lần khám thai đầu tiên, bác sĩ sẽ xác định chính xác thai phụ có đang thực sự mang thai không; thai nhi đã phát triển ổn định chưa; thai phụ có mang thai ngoài tử cung, mang thai trứng hay gặp phải bất thường nào trong quá trình thụ thai dẫn đến thai kỳ có nguy cơ không;… Từ đó, có những biện pháp can thiệp kịp thời, tránh những hậu quả nặng nề ảnh hưởng đến tính mạng của thai phụ.
• Các chỉ số phát triển của thai nhi: Tại lần siêu âm này, thai phụ sẽ biết được tuổi thai và ước tính được ngày dự sinh, được kiểm tra nhịp tim của thai nhi cũng như các kích thước của bé. Bên cạnh đó, mẹ cũng có thể biết được mình đang mang thai đơn hay đa thai trong lần siêu âm này.

Các triệu chứng nên đi siêu âm lần đầu

Bên cạnh các dấu hiệu mang thai giúp nhận biết được tình trạng mang thai thường gặp như: Trễ kinh, nôn ói, mệt mỏi,… thì khi cơ thể có sự hiện diện của các triệu chứng bên dưới chị em có thể đi siêu âm lần đầu. Bao gồm:

• Tâm trạng thay đổi thất thường.
• Đi tiểu thường xuyên và nhiều lần trong ngày.
• Gặp các vấn đề về tiêu hóa như đầy hơi, ợ nóng, khó tiêu, táo bón,…
• Ốm nghén và nhạy cảm với các loại mùi, đặc biệt là vào buổi sáng sớm.
• Đau âm ỉ hoặc dữ dội vùng bụng dưới, vùng thắt lưng.
• Có cảm giác căng tức ngực, đau ngực, đau vùng đầu vú.
• Dịch tiết âm đạo bất thường.
• Ra máu âm đạo ít và nhỏ giọt. Máu thường có màu hồng, đỏ tươi hoặc nâu nhạt.
• Xuất huyết âm đạo liên tục trong 3 ngày.

Rủi ro có thể xảy ra

Hiện nay chưa có một nghiên cứu hay thông báo nào cho thấy siêu âm có tác động xấu hay ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi. Siêu âm là phương pháp chẩn đoán hình ảnh không xâm lấn, sử dụng sóng âm tần số cao để ghi nhận lại hình ảnh trực tiếp của thai nhi bên trong bụng mẹ, sau đó phản xạ lại và thể hiện những hình ảnh đã được ghi nhận đó thông qua hình ảnh y khoa. Vì thế, siêu âm được xem là một trong những phương pháp kiểm tra sức khỏe thai kỳ an toàn cho mẹ và bé.

Tuy nhiên, không vì thế mà các mẹ bầu lạm dụng phương pháp này quá nhiều lần trong thai kỳ. Nên tiến hành siêu âm theo các mốc thai kỳ quan trọng hay theo chỉ định của bác sĩ hoặc khi có những bất thường sức khỏe cần phải được kiểm tra ngay. 

Bên cạnh đó, thai phụ cũng cần lưu ý, chỉ nên thực hiện siêu âm trong khoảng tuần thứ 5 – 8. Không nên thực hiện quá sớm ở tuần thứ 2 – 3 hay thứ 4 vì lúc này thai nhi còn quá nhỏ, chưa có sự phát triển ổn định. Nếu siêu âm trong thời gian này không chỉ không thể quan sát được hình ảnh của thai nhi mà còn để lại những ảnh hưởng nhất định đến sự phát triển của bào thai. 

Những lưu ý khi đi siêu âm lần đầu tiên

Để quá trình siêu âm trong lần đầu diễn ra suôn sẻ, thuận lợi và đạt được hiệu quả cao, thai phụ cần lưu ý thực hiện tốt các yếu tố bên dưới khi tiến hành thăm khám. Cụ thể:

• Lựa chọn địa chỉ, cơ sở thăm khám thai có uy tín, đạt chất lượng. Tại Tâm Anh, các bác sĩ có chuyên môn tốt và tay nghề cao để quá trình khám thai luôn an toàn và có kết quả chính xác.
• Tâm lý sẵn sàng, thoải mái khi bắt đầu siêu âm. Không nên quá căng thẳng hay lo lắng, điều này có thể ảnh hưởng không tốt đến thai nhi và thao tác thăm khám, kiểm tra của bác sĩ.
• Trước khi siêu âm, thai phụ không cần phải nhịn ăn nhưng nên uống thật nhiều nước trước khoảng 1 tiếng. Uống nước nhiều giúp cho bàng quang căng đầy nước tiểu, bác sĩ dễ dàng quan sát được hình ảnh của thai nhi cùng các bộ phận khác trong tử cung như buồng trứng, túi ối, hai phần phụ.
• Thai phụ nên nên mặc đầm, váy hoặc lựa chọn những trang phục rộng rãi, thoáng mái, dễ cởi; đi giày, dép thấp, không có thiết kế cầu kỳ để thuận tiện cho quá trình thăm khám và di chuyển.
• Chuẩn bị sẵn và ghi ra giấy những câu hỏi, thắc mắc cần được bác sĩ tư vấn về tình trạng sức khỏe thai kỳ hay các bất ổn mà thai phụ thường hay gặp phải (nếu có).
• Sau khi có kết quả siêu âm, bác sĩ sẽ giải thích các chỉ số sức khỏe của mẹ và bé; đồng thời hướng dẫn mẹ cách chăm sóc thai kỳ an toàn, hiệu quả; dặn dò những điều cần lưu ý khi mang thai với mẹ như lịch khám thai, các xét nghiệm cần thiết trong thai kỳ, chế độ ăn uống;… thai phụ cần tuân thủ và thực hiện đúng.

Siêu âm thai lần đầu đóng vai trò thiết yếu không chỉ giúp mẹ biết được những thông tin quan trọng về em bé trong giai đoạn đầu mang thai mà còn là cơ sở để mẹ đề ra phương pháp chăm sóc sức khỏe thai kỳ an toàn và hiệu quả. Nếu còn thắc mắc hay băn khoăn nào cần được tư vấn thêm, chị em có thể liên hệ đến hotline Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia Sản Phụ khoa hỗ trợ giải đáp chi tiết và cụ thể nhé!