Loạn sản hay trật khớp háng bẩm sinh là sự phát triển bất thường của khớp háng. Điều trị có thể bao gồm sử dụng nẹp, không phẫu thuật nắn chỉnh dưới gây mê, phẫu thuật trật khớp háng bẩm sinh để điều trị chứng loạn sản và vị trí khớp háng.
Loạn sản khớp háng trong quá trình phát triển (Developmental Hip Dysplasia – DDH), hay còn được gọi là trật khớp háng bẩm sinh là thuật ngữ miêu tả sự phát triển bất thường của khớp háng.
Ở trẻ em về cấu trúc khớp háng là khối hình tròn đầu trên xương đùi (gọi là chỏm xương đùi) không ổn định nằm trong ổ cối. Các dây chằng của khớp háng giúp giữ chúng lại với nhau có thể bị lỏng lẻo, mất chức năng. Đôi khi khớp háng thường bị trật sớm, điều này cũng có thể chỉ được nhận thấy khi trẻ bắt đầu tập đi. (1)
Điều trị trật khớp háng bẩm sinh có thể bao gồm phẫu thuật để điều trị chứng loạn sản và vị trí khớp háng, hoặc những phương pháp không phẫu thuật như sử dụng nẹp, không phẫu thuật nắn chỉnh dưới gây mê.
Tuy nhiên, ba mẹ cần ghi nhớ:
Việc điều trị loạn sản khớp háng bẩm sinh khác nhau ở mỗi trẻ và tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Bác sĩ sẽ đề xuất phương án điều trị tốt nhất cho trẻ.
Phẫu thuật trật khớp háng bẩm sinh là phương pháp nắn chỉnh ngoại khoa, đưa khớp háng về đúng với cấu trúc thông thường cho trẻ. Bác sĩ sẽ thông qua đường mổ tại vùng háng bẹn, tiếp cận cấu trúc khớp háng bị trật và tái tạo lại ổ cối, đưa khớp háng về đúng cấu trúc nguyên thủy.
Đôi khi, khi các phương pháp điều trị trên không có tác dụng hoặc tình trạng loạn sản khớp háng được chẩn đoán muộn hơn sáu tháng tuổi. Thông qua đường mổ tại phía trước khớp háng (bikini), bác sĩ tiếp cận cấu trúc khớp háng bị trật kiểm tra và đặt lại chỏm xương đùi vào ổ cối, đưa khớp háng về đúng vị trí.
Đây là một trong những phẫu thuật chỉnh hình đòi hỏi tính cẩn thận, tỉ mỉ khắt khe. Ngoài ra, đây cũng là một trong những kỹ thuật tái tạo các biến dạng trong giải phẫu cơ, phục hồi hình dáng phức tạp nên phẫu thuật viên cần có kinh nghiệm chuyên môn cao, cùng sự hỗ trợ của hệ thống máy móc.
Sau phẫu thuật bệnh nhi sẽ cần cố định bằng bó bột chậu lưng chân. Trẻ có thể phải đeo nẹp trong vài tháng. Sau đó, trẻ có thể phải tiếp tục đeo các loại nẹp hoặc nẹp khác nhau để đảm bảo khớp háng vẫn ổn định và ở đúng vị trí.
Đôi khi bệnh được chẩn đoán muộn, có thể cần phải phẫu thuật thêm ở xương đùi hoặc xương chậu để đảm bảo khớp háng vẫn ở đúng vị trí. Phẫu thuật này được gọi là phẫu thuật cắt xương chỉnh sửa. (2)
Trước khi tiến hành phẫu thuật trật khớp háng bẩm sinh, bác sĩ sẽ thực hiện và chỉ định những hạng mục cần thiết, bao gồm:
Phẫu thuật loạn sản khớp háng bẩm sinh được xem là thành công khi đạt được các mục tiêu: (3)
Quy trình thực hiện phẫu thuật bao gồm:
Sau khi hoàn tất quá trình phẫu thuật bẩm sinh, trẻ được bó bột để cố định lại cấu trúc khớp háng ở vị trí đúng đã phẫu thuật tránh các tổn thương thứ phát hoặc trật lại sau mổ.
Cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ sớm nếu trẻ có những biểu hiện lâm sàng như sau:
Trẻ sau khi mổ trật khớp háng bẩm sinh cần bó bột để khớp háng được ổn định tại vị trí đúng, hạn chế nguy cơ bị lỏng khớp hoặc tái trật khớp háng. Bột được giữ trong khoảng 6 tuần.
Trong suốt quá trình này, trẻ sẽ được liên tục theo dõi và kiểm tra và tái khám định kỳ để bác sĩ đánh giá tốc độ phục hồi và kiểm soát rủi ro biến chứng. Ba mẹ cần lưu giữ vệ sinh cho bột, không để bột ẩm ướt, dơ bẩn ảnh hưởng đến vết thương.
Bố mẹ cần quan sát các biểu hiện của trẻ để biết bột có đang bị bó quá chặt khiến trẻ khó chịu hay không. Bó bột quá chặt có thể khiến quá trình hồi phục của trẻ bị chậm lại, tăng cao rủi ro biến chứng và thậm chí là gây biến dạng cấu trúc.
Những biến chứng có thể xảy ra sau khi phẫu thuật trật khớp háng bẩm sinh mà ba mẹ nên lưu tâm:
Dù đây là một thủ thuật có hiệu quả cao, tỷ lệ biến chứng sau mổ thấp. Tuy nhiên, bất cứ cuộc phẫu thuật nào cũng tồn tại những rủi ro nhất định. Đối với trẻ, sức khỏe còn non nớt, ba mẹ nên hết sức quan tâm và theo dõi những biểu hiện của trẻ để nhanh chóng phát hiện những dấu hiệu bất thường, kịp thời đưa trẻ đi điều trị.
Chi phí phẫu thuật trật khớp háng bẩm sinh ở mỗi nơi sẽ có mức chênh lệch khác nhau. Tổng chi phí thường sẽ bao gồm:
Ở mỗi bệnh viện, cơ sở y tế chính thống sẽ có những mức giá khác nhau. Khách hàng có nhu cầu phẫu thuật nên liên hệ trực tiếp tổng đài hoặc các kênh tư vấn của bệnh viện để tìm hiểu chi tiết.
Ba mẹ cần giữ cho khớp háng của trẻ được ổn định trong suốt quá trình hậu phẫu, bó bột và phục hồi chức năng. Một số trẻ có thể cảm thấy khó chịu khi bó bột, hay quấy khóc và không hợp tác làm ảnh hưởng đến khớp háng đang trong quá trình ổn định và hồi phục. Phụ huynh nên tìm cách để hòa giải với trẻ, giúp trẻ tập quen với bó bột, băng nẹp trong một thời gian.
Trẻ em có sức đề kháng yếu, khả năng chống lại bệnh tật không cao như người trường thành. Do đó, ba mẹ cần chú trọng và xây dựng cho trẻ một chế độ dinh dưỡng chuyên biệt, phù hợp với lứa tuổi và tầm phát triển của trẻ.
Khi trẻ cần bó bột sau phẫu thuật trật khớp háng bẩm sinh, ba mẹ cũng cần lưu ý những điều sau:
Các phương pháp điều trị trật khớp háng bẩm sinh không phẫu thuật được chỉ định cho trẻ bị trật mức độ 1- 2, mức độ nhẹ với tiên lượng có thể đáp ứng với nắn chỉnh điều trị bảo tồn hay trẻ không đủ điều kiện sức khỏe để thực hiện phẫu thuật. Những phương pháp này bao gồm:
Trẻ bị DDH có thể được điều trị thành công bằng nẹp đặc biệt như nẹp Pavlik Harness. Điều này giữ khớp háng ở đúng vị trí để khớp phát triển bình thường. Con bạn có thể phải đeo nẹp trong vài tháng cho đến khi ổn định.
Nếu nẹp không có tác dụng, trẻ có thể cần một thủ thuật gọi là nắn chỉnh kín dưới gây mê. Nắn chỉnh kín có nghĩa là khớp háng được sửa chữa mà không cần phẫu thuật. Khớp háng được di chuyển vào đúng vị trí trong khi trẻ đang ngủ trong trạng thái gây mê.
Trung tâm Chấn thương chỉnh hình và khoa Cơ xương khớp, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ các bác sĩ đầu ngành, giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực chỉnh hình, tái tạo khớp, dây chằng… Cùng với ưu điểm của Bệnh viện Đa khoa, 2 chuyên khoa Chấn thương chỉnh hình và Khoa Nhi cùng nhau kết hợp để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Phẫu thuật trật khớp háng bẩm sinh là phương pháp điều trị ngoại khoa, thường được chỉ định cho những trẻ mắc bệnh ở mức độ nặng, điều trị ở giai đoạn trễ hoặc có biến dạng bất thường ở chân. Đây là kỹ thuật hiện đại, có hiệu quả điều trị cao, ít rủi ro tái phát sau mổ. Tuy nhiên, kỹ thuật phức tạp đòi hỏi bác sĩ phải có tay nghề cao, giàu kinh nghiệm trong phẫu thuật chỉnh hình để xử lý và tái tạo cấu trúc khớp háng cho trẻ. Do đó, ba mẹ nên tìm đến những bệnh viện lớn, có độ uy tín cao để điều trị sớm, hạn chế các biến chứng có thể xảy ra.
