Nhiễm độc gan (Liver toxicity) không chỉ gây tổn thương ở gan mà còn ảnh hưởng tới nhiều cơ quan khác trong cơ thể. Vậy các triệu chứng nhiễm độc gan là gì? Khi gan bị nhiễm độc nên làm gì?
Nhiễm độc gan hay gan nhiễm độc nếu không được điều trị phù hợp và kịp thời có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm. Những biến chứng này yêu cầu người bệnh phải điều trị trong thời gian dài, gây tốn kém và làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Nhiễm độc gan là tình trạng bệnh lý đặc trưng bởi các tổn thương tế bào gan do tiếp xúc với các chất có hại như một số loại thuốc, độc chất hoặc hoá chất. Các tổn thương này có thể gây suy giảm chức năng gan và một số trường hợp nặng có thể dẫn tới suy gan.
Dạng viêm gan cấp là hình thái tổn thương thường gặp nhất trong gan nhiễm độc. Nhiều bệnh nhân bị bệnh gan nhiễm độc nhưng không biểu hiện triệu chứng lâm sàng, chỉ phát hiện qua xét nghiệm các chỉ số men gan có kết quả bất thường. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như mệt mỏi, sốt nhẹ, chán ăn, buồn nôn, nôn, đau tức vùng hạ sườn phải, vàng da, nước tiểu sậm màu. Ngoài ra, các bệnh nhân có ứ mật có thể có ngứa ngoài da. Khi thăm khám, bác sỹ có thể phát hiện gan to, các dấu hiệu của rối loạn đông máu (xuất huyết dưới da, chảy máu niêm mạc miệng…), các biểu hiện của hội chứng não gan (rối loạn định hướng không gian, thời gian, lú lẫn, hôn mê…).
Các trường hợp gan nhiễm độc mạn tính có thể dẫn tới xơ hoá gan và xơ gan. Người bệnh có thể đến khám khi xuất hiện đợt mất bù cấp tính (cổ trướng, xuất huyết tiêu hoá, vàng da…) hoặc do tình trạng xơ gan tiến triển đến giai đoạn mất bù.
Bên cạnh các biểu hiện của tình trạng suy giảm chức năng gan do các tổn thương gan gây ra bởi độc chất thì còn có các biểu hiện của các phản ứng quá mẫn do tác nhân gây hại như sốt, nổi ban, hội chứng Stevens-Johnson…
Nhiễm độc gan có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, trong đó thường là:(1)
Tình trạng nhiễm độc gan nếu không được xử trí sớm và đúng cách có thể xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như:
Trong điều trị nhiễm độc gan, đầu tiên, bác sĩ cần là xác định và loại bỏ những chất gây nhiễm độc như các loại thuốc, thảo dược, rượu bia… Trong đó, rượu bia là một trong các nguyên nhân thường gặp gây nhiễm độc ở gan, phần lớn là ở nam giới.
Đối với trường hợp này, bác sĩ sẽ khuyến khích người bệnh tham gia chương trình điều trị như chương trình cai nghiện rượu giấu mặt. Bởi khi không có mạng lưới điều trị và hỗ trợ phù hợp, người bệnh dễ bị tái phát, nghiện trở lại. Vì nghiện rượu là chứng nghiện nghiêm trọng.
Phẫu thuật ghép gan là phương pháp được bác sĩ cân nhắc áp dụng cho các trường hợp gan nhiễm độc nghiêm trọng do những loại thuốc, thảo dược, thực phẩm chức năng. Lúc này, nếu không được ghép gan, người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ tử vong.
Ngoài ra, ghép gan còn được chỉ định thực hiện cho người bệnh bị xơ gan giai đoạn cuối do rượu. Tuy nhiên, các trường hợp này chỉ được chấp nhận cấy ghép gan khi đã kiêng rượu hoàn toàn và theo chương trình điều trị tối thiểu 6 tháng.
Các biện pháp giải độc cho gan cần được xử lý từ bên trong, trong gốc rễ những độc tố từ ngoài vào cơ thể. Bên cạnh đó, cần có các biện pháp chủ động chống độc cho gan từ bên trong, ngăn tế bào Kupffer sinh ra nhiều chất độc, tấn công đến gan. Cả hai việc này cần được thực hiện song song để gan khỏe mạnh, đảm nhiệm tốt vai trò xử lý, chuyển hóa, thải chất độc ra ngoài cơ thể.
Để bảo vệ gan, người bệnh cần duy trì chế độ ăn uống, sinh hoạt, nghỉ ngơi lành mạnh và điều độ, duy trì thăm khám sức khỏe tổng quát. Thực đơn mỗi ngày nên tăng cường bổ sung vitamin (B, C, E), những khoáng chất (kẽm, selen), hỗ trợ gan chuyển hóa độc chất tốt hơn. Đặc biệt, người bệnh không tự ý sử dụng thuốc khi chưa có sự chỉ định từ bác sĩ.
Để bảo vệ gan, người bệnh nên từ bỏ thói quen dùng thuốc tùy tiện, thay vào đó chỉ sử dụng thuốc khi cần thiết và cần có chỉ định từ bác sĩ. Khi sử dụng thuốc nên sử dụng đúng chỉ định, liều lượng, cần uống thuốc với nhiều nước. Với các trường hợp dùng thuốc lâu dài, nên dùng thêm những thực phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ thiên nhiên đã được thử nghiệm lâm sàng để bảo vệ gan, hạ men gan, giải độc và tăng cường chức năng gan, đảm bảo các hoạt động chuyển hóa của gan.
Ngoài ra, thói quen sinh hoạt cũng quyết định tới sức khỏe. Một lối sống lành mạnh như thường xuyên tập thể dục, ăn những loại thực phẩm khoa học, uống nhiều nước, bổ sung vitamin và những chất vi lượng cần thiết như vitamin A,E, K, C… sẽ giúp bạn có một lá gan khỏe mạnh. Đồng thời, cần hạn chế dùng rượu bia, những món ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, tiếp xúc với những chất độc trong không khí như khói bụi, thuốc trừ sâu, phân bón… trong thời gian dài.
Để giảm thiểu nguy cơ nhiễm độc gan, cần lưu ý:
Triệu chứng ngứa cũng là dấu hiệu cho thấy việc suy giảm chức năng thải độc của gan. Khi cơ thể nhận quá nhiều loại độc tố khác nhau sẽ khiến gan bị tổn thương, từ đó không thực hiện tốt những hoạt động chuyển hóa cần có. Lâu dần, chất độc tồn dư trong cơ thể sẽ gây ra những biểu hiện lâm sàng như ngứa, mề đay.
Nếu xuất hiện những triệu chứng dưới đây, người bệnh cần đi khám ngay:(2)
Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Ngoại Tổng hợp (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội) thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là các trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp các dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho bệnh nhân mắc phải những vấn đề ở đường tiêu hóa từ nhẹ tới nặng.
Để đặt lịch thăm khám, điều trị những bệnh lý ở đường tiêu hóa với những chuyên gia và bác sĩ về Tiêu hóa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách xin vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Nhiễm độc gan là tình trạng cần có biện pháp xử trí sớm, giúp ngăn ngừa các tiến triển nặng. Khi xuất hiện các triệu chứng gan nhiễm độc, người bệnh nên nhanh chóng đi đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám, chẩn đoán và có hướng xử trí phù hợp, giảm thiểu nguy cơ xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng.