Huyết áp tâm trương cao trên 90 có nguy hiểm không? [Giải đáp]

Huyết áp đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hoạt động tuần hoàn máu, giúp các cơ quan trong cơ thể hoạt động ổn định. Tuy nhiên, khi huyết áp tâm trương cao trên 90mmHg có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe tim mạch. Nếu không được kiểm soát đúng cách, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim, mạch máu.

Huyết áp tâm trương 90 có cao không?

Theo hướng dẫn của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ năm 2017, chỉ số tâm trương khi lớn hơn 80mmHg được xác định cao. Điều này có nghĩa là, với huyết áp tâm trương ở mức 90mmHg đã chính thức nằm trong ngưỡng tăng huyết áp. Trong trường hợp chỉ số tâm thu đo được là bình thường <140mmHg và chỉ số tâm trương là 90mmHg, được phân loại là tăng huyết áp tâm trương đơn độc (Isolated Diastolic Hypertension – IDH).

Huyết áp tâm trương cao trên 90 có nguy hiểm không?

Chỉ số tâm trương ở mức 90mmHg hoặc cao hơn được đánh giá là nguy hiểm và cần được theo dõi, điều trị! 90mmHg không chỉ là một con số, mà là một cảnh báo về những rủi ro nghiêm trọng đối với sức khỏe tim mạch và toàn bộ cơ thể bạn. Khi huyết áp tâm trương cao hơn mức 80mmHg dù huyết áp tâm thu vẫn trong giới hạn bình thường (<140mmHg), làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng như đau tim, đột quỵ, rung nhĩ và bệnh lý động mạch ngoại biên.

Theo nghiên cứu, chỉ số tâm trương tăng thêm 10mmHg có thể làm tăng gấp đôi nguy cơ gặp phải biến cố tim mạch. Nếu không được kiểm soát, tình trạng này có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng đến nhiều cơ quan quan trọng:

• Tổn thương não: Áp lực cao kéo dài lên thành mạch máu não làm tăng nguy cơ tai biến mạch máu não, nhồi máu não và xuất huyết não. Thậm chí, nó có thể gây thiếu máu não kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng thần kinh và nhận thức, gây suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung;
• Biến chứng ở mạch máu võng mạc: Các mạch máu nhỏ li ti ở võng mạc mắt rất nhạy cảm với áp lực cao. Tình trạng huyết áp này kéo dài có thể làm tổn thương võng mạc, dẫn đến giảm thị lực, nhìn mờ hoặc thậm chí là mất thị lực vĩnh viễn nếu không được điều trị;
• Suy giảm chức năng thận: Gây tổn thương màng lọc tế bào thận, về lâu dài có thể dẫn đến suy thận;
• Tổn thương động mạch vành: Làm tăng nguy cơ hình thành mảng xơ vữa, Các mảng xơ vữa này khiến động mạch bị hẹp lại, cản trở quá trình cung cấp máu, dẫn đến bệnh mạch vành, đau thắt ngực và nguy hiểm nhất là nhồi máu cơ tim.

Khi nào nên gặp bác sĩ?

Chỉ số tâm trương cao có thể tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe tim mạch, do đó cần nhận biết dấu hiệu cảnh báo để thăm khám kịp thời. Người bệnh nên gặp bác sĩ trong các trường hợp:

• Chỉ số tâm trương liên tục trên mức 90mmHg: Nếu cao huyết áp kéo dài mặc dù đã điều chỉnh lối sống, người bệnh cần gặp bác sĩ để kiểm tra, xác định nguyên nhân và hướng điều trị;
• Xuất hiện triệu chứng nghiêm trọng: Khi có dấu hiệu như đau đầu dữ dội, chóng mặt, đau ngực, hụt hơi hoặc tê yếu tay chân, cần nhờ người thân đưa đến bệnh viện ngay;
• Có tiền sử bệnh tim mạch hoặc các bệnh lý liên quan: Người có tiền sử đột quỵ, bệnh tim hoặc tổn thương mạch máu cần theo dõi thường xuyên và đến bệnh viện ngay khi có dấu hiệu bất thường;
• Huyết áp tăng cao trong thai kỳ: Nếu chỉ số này tăng trên 90mmHg khi mang thai, cần đưa thai phụ đến bệnh viện để được điều trị ngay, tránh nguy cơ tiền sản giật;
• Huyết áp không ổn định, thay đổi bất thường: Khi chỉ số huyết áp tăng giảm không kiểm soát hoặc có sự chênh lệch lớn giữa các lần đo, cần đến gặp bác sĩ để kiểm tra nguyên nhân.

Nguyên nhân huyết áp tâm trương cao trên 90

Huyết áp tâm trương cao có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân và yếu tố nguy cơ khác nhau. Tuy nhiên, có đến khoảng 85% trường hợp không có nguyên nhân rõ ràng, được gọi là tăng huyết áp nguyên phát hay vô căn. Các trường hợp còn lại là tăng huyết áp thứ phát, có thể do bệnh lý hoặc tình trạng sức khỏe tiềm ẩn như:

• Chứng ngưng thở khi ngủ: Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn (OSA) là chứng rối loạn giấc ngủ mạn tính gây gián đoạn hơi thở, ảnh hưởng đến oxy trong máu và được cho là có liên quan đến tình trạng này. Nhiều bệnh nhân huyết áp cao mắc phải chứng ngưng thở khi ngủ;
• Bệnh mạch máu thận: Là nguyên nhân phổ biến gây tăng huyết áp thứ phát và dẫn đến tăng huyết áp kháng trị. Nguyên nhân là do hẹp động mạch thận làm giảm lưu lượng máu đến thận, kích thích cơ thể tăng sản xuất hormone co mạch, khiến chỉ số này tăng cao;
• Cường aldosterone nguyên phát: Khi tuyến thượng thận sản xuất quá mức aldosterone khiến cơ thể mất nhiều kali, giữ lại quá nhiều natri, tăng khả năng giữ nước và làm huyết áp tăng cao. Đây là nguyên nhân phổ biến làm chỉ số tâm trương cao và có thể từ mức trung bình đến nghiêm trọng. (1)

Triệu chứng thường gặp khi huyết áp tâm trương cao trên 90

Chỉ số tâm trương cao thường diễn tiến âm thầm và ít khi có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Chính vì vậy, tình trạng này được gọi là “kẻ giết người thầm lặng”, lặng lẽ gây tổn hại cho cơ thể mà người bệnh khó nhận biết.

Tuy nhiên, khi huyết áp tăng lên đến mức nguy hiểm hoặc gây ra biến chứng, cơ thể sẽ phát ra những tín hiệu cảnh báo mà bạn cần đặc biệt lưu ý và phải được cấp cứu ngay lập tức. Các triệu chứng này bao gồm: đau đầu dữ dội (đặc biệt là vùng chẩm hoặc thái dương), chóng mặt, mất thăng bằng, đau ngực hoặc đau lưng (có thể lan ra cánh tay, vai), cảm giác hụt hơi, khó thở, tê bì hoặc yếu liệt đột ngột ở một bên cơ thể (tay, chân, mặt), giảm thị lực đột ngột, và rối loạn nhịp tim (như đánh trống ngực, tim đập nhanh bất thường).

Cách điều trị huyết áp tâm trương cao trên 90

Huyết áp tâm trương cao trên 90 mmHg tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe tim mạch, do đó cần có phương pháp phù hợp để kiểm soát. Chiến lược điều trị cần có sự kết hợp trong thay đổi lối sống với sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và theo dõi thường xuyên để đảm bảo huyết áp ổn định.

1. Điều trị thay đổi lối sống

ThS.BS.CKI Phạm Công Danh, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh khuyến cáo, người bệnh được chẩn đoán tăng huyết áp mọi cấp độ đều nên có lối sống khoa học để hỗ trợ kiểm soát huyết áp hiệu quả bằng cách: giảm muối, chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn; tập thể dục thường xuyên với các bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe; hạn chế căng thẳng, ngủ đủ giấc. (2)

2. Điều trị thuốc huyết áp

Trường hợp người bệnh đã áp dụng điều chỉnh lối sống nhưng chỉ số tâm trương vẫn cao trên 90mmHg, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng thuốc hạ huyết áp để kiểm soát như: thuốc ức chế men chuyển, thuốc chẹn beta, thuốc lợi tiểu. Người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị, sử dụng thuốc đúng liều lượng và không tự ý ngưng thuốc để tránh ảnh hưởng đến hiệu quả kiểm soát huyết áp.

3. Điều trị theo dõi

Người bị tăng huyết áp nên đo huyết áp mỗi ngày tại nhà vào buổi sáng và tối, ghi lại kết quả đo và báo ngay với bác sĩ nếu kết quả bất thường. Đồng thời, người bệnh cần tuân thủ tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi tình trạng huyết áp, hiệu quả của phương pháp điều trị cũng như có sự điều chỉnh nếu cần.

Biện pháp phòng ngừa huyết áp tâm trương cao trên 90

Nếu không được kiểm soát kịp thời và đúng cách, bệnh nhân có nguy cơ gặp nhiều biến chứng tim mạch. Vì vậy, để phòng ngừa chỉ số này tăng cao, người bệnh nên thực hiện các biện pháp giúp ổn định huyết áp và duy trì sức khỏe tổng thể như:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối, nên bổ sung rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu kali để hỗ trợ kiểm soát huyết áp;
• Tập thể dục thường xuyên: Có thói quen vận động với các bài tập như đi bộ, bơi lội hoặc yoga giúp cải thiện tuần hoàn máu và duy trì huyết áp ổn định;
• Quản lý căng thẳng: Giảm căng thẳng, áp lực bằng cách dành thời gian để thư giãn, ngủ đủ giấc, thiền định hoặc thực hành các bài tập hít thở sâu để giảm tác động tiêu cực đến hệ tim mạch;
• Hạn chế rượu bia và bỏ hút thuốc lá: Tránh sử dụng chất kích thích gây co mạch, ảnh hưởng đến huyết áp và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch;
• Theo dõi huyết áp định kỳ: Đo huyết áp thường xuyên vào cùng thời điểm sáng – tối mỗi ngày để phát hiện sớm nếu có bất thường;
• Tái khám đúng lịch hẹn với bác sĩ: Người bệnh cần tuân thủ lịch hẹn tái khám với bác sĩ hoặc nếu huyết áp tăng cao kéo dài, cần đến bệnh viện để kiểm tra và có hướng điều trị phù hợp nhằm ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.

Câu hỏi thường gặp

1. Huyết áp tâm trương 90 tăng lên 100 có nghiêm trọng không?

Nếu chỉ số từ 90mmHg tăng lên 100mmHg, được xem là mức tăng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tim mạch. Mức huyết áp này làm tăng đáng kể nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cấp tính, tổn thương mạch máu nghiêm trọng và ảnh hưởng xấu đến toàn bộ hệ tuần hoàn, có thể dẫn đến đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim. Trong trường hợp này, bạn cần được đưa đến bệnh viện ngay điều trị kịp thời.

2. Huyết áp tâm trương cao 90 là mức độ mấy?

Ngưỡng chỉ số tâm trương 90mmHg được xếp vào nhóm tăng huyết áp độ 1, người bệnh cần được theo dõi thường xuyên. Nếu không kiểm soát tốt, chỉ số này có thể luôn đạt 140/90mmHg là tăng huyết áp độ 2, nguy cơ dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ điều chỉnh lối sống và kết hợp dùng thuốc theo chỉ định nhằm kiểm soát tốt huyết áp, hạn chế tiến triển thành mức độ nguy hiểm hơn.

3. Cần làm gì nếu huyết áp tâm trương trên 90 khi mang thai?

Phụ nữ mang thai nếu có chỉ số tâm trương trên 90mmHg là tình trạng nguy hiểm, cần được điều trị ngay. Khi huyết áp tâm thu ≥ 170mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 110mmHg, thai phụ cần được nhập viện ngay lập tức để cấp cứu và theo dõi chuyên sâu, nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho cả mẹ và bé.

4. Huyết áp tâm trương 90 có làm tăng nguy cơ đột quỵ không?

Chỉ số tâm trương cao 90mmHg gây áp lực liên tục lên thành mạch máu và tăng nguy cơ bị đột quỵ. Theo thời gian, áp lực này làm tổn thương và xơ cứng các mạch máu, từ đó làm tăng đáng kể nguy cơ tai biến mạch máu não (đột quỵ). Nếu không được kiểm soát tốt, tình trạng này có thể dẫn đến tổn thương mạch máu, đột quỵ hoặc các biến chứng nghiêm trọng khác. Do đó, người bệnh cần theo dõi thường xuyên, điều chỉnh lối sống, điều trị theo phác đồ của bác sĩ và kiểm tra sức khỏe định kỳ để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.

Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:

Khi huyết áp tâm trương cao trên 90mmHg, người bệnh cần chú trọng theo dõi chỉ số huyết áp thường xuyên, tuân thủ điều trị bằng cách kết hợp lối sống khoa học với dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nhằm giúp kiểm soát huyết áp hiệu quả, bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện.