Zinc Gluconate (Kẽm Gluconat): Thông tin chi tiết

Zinc Gluconate là hoạt chất bổ sung kẽm phổ biến, được dùng để hỗ trợ miễn dịch, cải thiện tình trạng thiếu kẽm và rút ngắn thời gian mắc cảm lạnh thông thường. Nhu cầu tìm hiểu về công dụng, liều dùng, mức độ an toàn và nguy cơ tác dụng phụ của dược chất này ngày càng tăng, nhất là ở người tự bổ sung vi chất tại nhà. Hiểu đúng về cách sử dụng, đối tượng phù hợp và rủi ro tiềm ẩn sẽ giúp người dùng tránh lạm dụng và tối ưu hiệu quả điều trị.

Thông tin hoạt chất chỉ mang tính chất tham khảo chung. Để biết chi tiết của từng thuốc, người bệnh cần đọc hướng dẫn sử dụng của từng loại thuốc và chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ.

Zinc Gluconat là thuốc gì?

Zinc Gluconat (Kẽm Gluconat) là 1 dạng bổ sung kẽm phổ biến và dễ hấp thu. Về bản chất, đây là muối kẽm của axit gluconic. Chúng được dùng để bổ sung kẽm cho cơ thể khi chế độ ăn uống không đủ, hoặc khi cơ thể có nhu cầu cao hơn bình thường.

Tên khác	Zinc (II) gluconat Zincum gluconicum D-gluconic acid zinc salt. Kẽm Gluconat
Tên thương mại (Common Brand Name)	Cold-Eeze Orazinc Zn-50
Tên gọi chung (Common Generic Name)	Zinc Gluconate
Nhóm thuốc (Drug Classes)	Khoáng chất và điện giải (Minerals and electrolytes) Thuốc điều trị tiêu chảy
Danh mục (Availability)	Không kê đơn (Over-the-Counter – OTC) Thực phẩm chức năng.
Dạng bào chế	Viên nén (tablets) Viên ngậm (lozenges) Viên nang (capsules) Siro (syrup) Dung dịch uống (oral solution)
Cách sử dụng	Dùng đường uống để bổ sung kẽm
MedlinePlus	MedlinePlus
Công thức hóa học	C12​H22​O14​Zn
Khối lượng phân tử	455.68 g/mol
Danh mục cho thai kỳ	Tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ
ID CAS	4468-02-4
Mã ATC	A12CB02

Dược lực học

Zinc Gluconat là dạng muối của kẽm với acid gluconic. Kẽm là vi chất thiết yếu, hiện diện trong hầu hết tế bào của cơ thể. Kẽm tham gia hoạt hóa hơn 100 loại enzyme, đóng vai trò xúc tác trong nhiều phản ứng sinh hóa quan trọng như tổng hợp DNA, tạo protein, phân chia tế bào và duy trì chức năng miễn dịch.

Ngoài ra, kẽm còn góp phần tạo cấu trúc cho nhiều protein và hormone, giúp các tế bào và mô hoạt động ổn định. Về mặt lâm sàng, kẽm có tác dụng tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa, thúc đẩy quá trình liền vết thương nhờ kích thích tăng sinh tế bào, tổng hợp collagen và biệt hóa nguyên bào sợi.

Tác dụng của Zinc Gluconat

Zinc Gluconat thường được sử dụng để điều trị và hỗ trợ các tình trạng sức khỏe sau:

• Thiếu kẽm: đây là công dụng chính. Kẽm Gluconat được dùng để bù đắp lượng kẽm thiếu hụt do chế độ ăn uống, kém hấp thu hoặc một số bệnh.
• Cảm lạnh thông thường: giúp giảm mức độ nghiêm trọng và rút ngắn thời gian bị cảm lạnh nếu được sử dụng sớm.
• Tiêu chảy: đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm thời gian và độ nặng của các đợt tiêu chảy, đặc biệt ở trẻ em.
• Hỗ trợ miễn dịch: tăng cường chức năng của hệ miễn dịch, làm cho cơ thể khỏe mạnh hơn để chống lại nhiễm trùng.
• Làm lành vết thương: giúp vết thương mau lành hơn, kể cả các vết loét da.
• Mụn trứng cá: giúp giảm viêm và cải thiện tình trạng mụn trứng cá.

Dược động học

1. Hấp thu

Zinc Gluconat được hấp thu chủ yếu qua đường tiêu hóa, cụ thể là ở tá tràng. Quá trình hấp thu này diễn ra không hoàn toàn, với sinh khả dụng khoảng 20 – 30% và có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố.

2. Phân phối

Sau khi được hấp thu vào máu, kẽm liên kết với protein, đặc biệt là albumin, để được vận chuyển đến hầu hết các mô và tế bào. Nồng độ kẽm cao nhất ở cơ, xương, da, mắt và tuyến tiền liệt.

3. Bài tiết (Thải trừ)

Zinc gluconat chủ yếu được đào thải ra khỏi cơ thể qua phân (chiếm khoảng 90%). Một lượng nhỏ kẽm được bài tiết qua nước tiểu và mồ hôi.

Chỉ định của Zinc Gluconat

Zinc gluconat thường được chỉ định để bổ sung tùy thuộc vào nhu cầu và điều trị thiếu kẽm trong các trường hợp:

• Tiêu chảy cấp và mạn tính.
• Trẻ suy dinh dưỡng, chán ăn, chậm tăng trưởng, khóc đêm.
• Vết thương chậm lành.
• Cần tăng cường miễn dịch.
• Cần tăng trưởng chiều cao và tầm vóc.
• Nam giới trên 40 tuổi có nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt.
• Nhiễm trùng tái phát ở đường hô hấp, tiêu hóa, bệnh ngoài da, kể cả mụn và rôm sảy.
• Các tổn thương ngoài da: bị sừng hóa, khô ráp, dễ bị dị ứng, chàm, da đầu nhiều gàu.
• Loạn dưỡng móng: móng có bớt trắng, lâu mọc móng.

Chống chỉ định Zinc Gluconat

Chống chỉ định sử dụng Zinc Gluconat ở các trường hợp:

• Người có tiền sử dị ứng hoặc quá mẫn cảm kẽm.
• Tránh dùng trong giai đoạn loét dạ dày tá tràng tiến triển và nôn ói cấp tính.

Liều lượng và cách dùng Zinc Gluconat

Liều lượng Zinc Gluconat được tính toán để cung cấp hàm lượng kẽm nguyên tố tương đương. Liều dùng của kẽm có thể thay đổi tùy thuộc vào mục đích sử dụng, tuổi tác, tình trạng sức khỏe của mỗi người và dạng bào chế. Tốt nhất là bạn nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ. Các thông tin dưới đây chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế lời khuyên từ chuyên gia, bác sĩ.

Lưu ý: 70mg Zinc Gluconat tương đương 10mg kẽm nguyên tố

Quá liều và quên liều Zinc Gluconat

1. Quá liều và xử lý

Quá liều Zinc Gluconat có thể xảy ra khi dùng kẽm với liều cao hơn mức khuyến cáo trong thời gian dài. Điều này có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng như:

• Đau bụng, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy dữ dội.
• Đau đầu, chóng mặt.
• Có thể có vị kim loại khó chịu trong miệng.
• Dùng quá nhiều kẽm sẽ làm giảm hấp thu đồng, dẫn đến thiếu đồng. Thiếu đồng có thể gây ra thiếu máu.
• Suy giảm miễn dịch.
• Tăng cholesterol LDL (cholesterol xấu).

Xử lý: Nếu nghi ngờ đã sử dụng quá liều Zinc Gluconat, hãy liên hệ ngay với trung tâm y tế hoặc bác sĩ để được xử lý kịp thời. Mang theo hộp, vỏ, hoặc nhãn thuốc với để giúp các bác sĩ có thông tin cần thiết. Cách điều trị quá liều kẽm bao gồm dùng sữa hoặc carbonat kiềm và than hoạt tính.

2. Quên liều và xử lý

Quên liều Zinc Gluconat không phải là vấn đề quá nghiêm trọng, vì đây không phải là thuốc điều trị các bệnh cấp tính. Nếu quên liều thì bạn có thể uống ngay khi nhớ ra hoặc bỏ qua liều đó và uống kẽm theo lịch trình bình thường.

Tác dụng phụ của Zinc Gluconat

Tác dụng phụ thường gặp của Zinc Gluconat thường nhẹ và liên quan đến hệ tiêu hóa:

• Hiếm khi xảy ra cảm giác khó chịu trong dạ dày. Nếu có thường kéo dài vài ngày đầu dùng thuốc, sau đó giảm dần.
• Buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy hoặc đau bụng.
• Dùng kẽm liều cao kéo dài có thể ảnh hưởng đến hấp thu khoáng chất (magie, sắt, đồng), giảm chức năng miễn dịch, giảm nồng độ HDL (cholesterol tốt).
• Gây ra cảm giác có vị kim loại trong miệng.

Tương tác thuốc

Khi sử dụng Zinc Gluconat, bạn cần lưu ý đến một số tương tác thuốc quan trọng để đảm bảo hiệu quả và an toàn, gồm:

• Kháng sinh: làm giảm sự hấp thu và hiệu quả của một số loại kháng sinh, đặc biệt là nhóm tetracyclin (như doxycyclin), quinolon (như ciprofloxacin, levofloxacin). Nên uống các thuốc này cách nhau 2 giờ.
• Penicillamin: là một loại thuốc được dùng để điều trị viêm khớp dạng thấp. Kẽm có thể làm giảm hiệu quả của Penicillamin. Bạn nên uống 2 loại thuốc này cách nhau ít nhất 2 giờ.

Bảo quản Zinc Gluconat

Cách bảo quản Zinc Gluconat như sau:

• Bảo quản Zinc Gluconat ở nhiệt độ phòng, lý tưởng nhất là dưới 30°C.
• Tránh để sản phẩm ở những nơi quá nóng hoặc quá lạnh, ví dụ như trong tủ lạnh hoặc gần bếp.
• Giữ sản phẩm tránh xa ánh sáng trực tiếp của mặt trời.
• Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh những nơi ẩm ướt.
• Luôn để sản phẩm trong hộp đựng ban đầu và đậy nắp thật kín sau khi sử dụng.
• Giữ Zinc Gluconat ở nơi xa tầm tay trẻ em và thú cưng.

Cảnh báo và thận trọng

Cảnh báo và thận trọng khi dùng Zinc Gluconat như sau:

• Kẽm dùng quá liều trong thời gian dài có thể gây thiếu đồng, thiếu máu và suy giảm chức năng miễn dịch.
• Để giảm buồn nôn hoặc đau bụng, nên dùng kẽm sau bữa ăn.
• Tránh uống kẽm cùng lúc với một số loại kháng sinh (như tetracyclin, ciprofloxacin, levofloxacin) hoặc khoáng chất sắt, đồng. Hãy uống cách nhau ít nhất 2 giờ.
• Thận trọng khi dùng cho người bị suy thận hoặc có tiền sử thiếu đồng, phụ nữ có thai và đang cho con bú phải luôn hỏi ý kiến bác sĩ.
• Không nên dùng viên ngậm kẽm khi bụng đói vì có thể gây khó chịu.

Câu hỏi thường gặp

1. Zinc Gluconat có tốt không?

Zinc Gluconat rất tốt và hiệu quả trong nhiều trường hợp, nhưng điều này còn phụ thuộc vào việc nó có phù hợp với nhu cầu và tình trạng sức khỏe của mỗi người hay không. Nhưng cần lưu ý, Zinc Gluconat chỉ tốt khi được sử dụng đúng cách và đúng liều lượng, luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ, dược sĩ để được tư vấn trực tiếp.

2. Zinc Gluconat chứa bao nhiêu kẽm nguyên tố?

Zinc Gluconat chứa khoảng 14,3% kẽm nguyên tố. Điều này có nghĩa là, nếu bạn có 1 viên nén chứa 70mg Zinc Gluconat, thì lượng kẽm nguyên tố thực sự mà cơ thể bạn nhận được sẽ là: 70mg x 14,3% = khoảng 10 mg kẽm nguyên tố.

3. Kẽm Gluconat có dễ hấp thụ không?

Kẽm Gluconat được đánh giá là 1 trong những dạng kẽm dễ hấp thụ nhất do kẽm Gluconat được cơ thể dễ dàng sử dụng và ít gây ra các tác dụng phụ về tiêu hóa hơn.

4. Có thể uống kẽm Gluconat mỗi ngày không?

Bạn có thể uống Kẽm Gluconat mỗi ngày, nhưng điều quan trọng là phải tuân thủ đúng liều lượng khuyến cáo. Cơ thể chúng ta không thể tự sản xuất hoặc dự trữ kẽm với số lượng lớn, vì vậy cần phải bổ sung kẽm hàng ngày qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm chức năng. Kẽm Gluconat là 1 dạng kẽm phổ biến được sử dụng cho mục đích này nhưng cần tuân thủ liều lượng và tham khảo ý kiến của bác sĩ.

Zinc Gluconate có thể mang lại lợi ích rõ rệt trong việc cải thiện miễn dịch và bổ sung kẽm, nhưng hiệu quả tối ưu chỉ đạt được khi được đánh giá liều dùng, thời điểm sử dụng và nguy cơ tương tác thuốc một cách chính xác. Tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, người bệnh được thăm khám, xét nghiệm vi chất và xây dựng phác đồ bổ sung cá thể hóa, giúp tránh thiếu hụt kéo dài hoặc thừa kẽm gây hại. Nếu bạn muốn sử dụng hoạt chất này an toàn và có kiểm soát, đừng tự ước lượng liều mà hãy đặt lịch khám để được chuyên gia hướng dẫn trực tiếp.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Zinc Gluconate là dạng muối kẽm được sử dụng phổ biến để bổ sung vi chất và hỗ trợ miễn dịch, nhưng hiệu quả và độ an toàn phụ thuộc vào liều lượng, thời gian dùng và tình trạng sức khỏe của từng người. Hoạt chất này có thể gây rối loạn tiêu hóa, cản trở hấp thu đồng hoặc tương tác với thuốc kháng sinh nếu sử dụng sai cách, vì vậy việc tự ý bổ sung kéo dài mà không được theo dõi y khoa tiềm ẩn nhiều rủi ro. Người dùng cần thận trọng, đặc biệt khi có bệnh nền, mang thai hoặc đang dùng thuốc kê đơn.