Viêm da cơ địa là bệnh lý tổn thương da có thể gặp phải ở 20% trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Bệnh đặc trưng bởi tình trạng khô da, sưng, đỏ và ngứa dữ dội. Tuy nhiên viêm da cơ địa ở trẻ em có thể dễ nhầm lẫn với các bệnh về da khác như rôm sảy, chàm sữa hay ghẻ. Dưới đây là những thông tin chi tiết và hình ảnh viêm da cơ địa ở trẻ em giúp bố mẹ dễ dàng nhận biết và phân biệt bệnh.
Viêm da cơ địa (chàm thể tạng) là bệnh lý về da, có thể xảy ra ở cả người lớn và trẻ em, tuy nhiên bệnh thường ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh 2-6 tháng tuổi. Nghiên cứu cho thấy 90% trẻ khởi phát bệnh trước 5 tuổi và khoảng 20-40% trẻ có thể tái phát nhiều lần đến tuổi trưởng thành.
Viêm da cơ địa ở trẻ có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, thường gặp ở các vị trí điển hình như:
Hầu hết trẻ bị viêm da cơ địa đều bị khô da và ngứa dữ dội, trẻ có xu hướng gãi và làm tình trạng viêm da trở nên trầm trọng hơn. Các triệu chứng có thể khác nhau tùy theo mức độ tổn thương của trẻ, tuy nhiên thường thấy những dấu hiệu như:
Viêm da cơ địa ở trẻ gồm 3 loại giai đoạn:
Ở giai đoạn cấp tính, các nốt mẩn đỏ và mụn nước gây ngứa dữ dội, có thể bị xước kèm theo dịch tiết do gãi.
Các triệu chứng bán cấp thường nhẹ hơn, ban đỏ trên da nằm rải rác hoặc thành từng mảng, trầy xước và bong tróc kèm theo ngứa hoặc rỉ dịch.
Lúc này, da của trẻ thường bị khô, dày lên, các vết hằn trên da nổi rõ gây đau (lichen hóa).
Viêm da cơ địa ở trẻ em có thể xảy ra ở nhiều vị trí trên cơ thể. Dưới đây là một số hình ảnh viêm da cơ địa ở trẻ giúp bố mẹ nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh:
Trẻ bị viêm da cơ địa ở mặt thường xuất hiện nhiều ban đỏ, mụn nước. Vùng da trên mặt có thể bị nóng rát, ngứa và sưng. Mụn nước có thể bị xước và rỉ dịch.
Viêm da cơ địa thường xuất hiện ở các vị trí nếp gấp khuỷu tay, bàn tay khiến trẻ bị ngứa và có xu hướng gãi liên tục.
Trẻ bị viêm da cơ địa ở chân gây ngứa, khô da, vùng da tổn thương bị đỏ và có thể dày lên theo thời gian.
Viêm da cơ địa ở cổ thường ảnh hưởng đến trẻ trong độ tuổi biết bò, gây khô da, vảy trắng và ngứa.
Viêm da cơ địa ở trẻ nhỏ có thể xuất hiện ở mông với các vết ban đỏ nổi thành mảng.
Viêm da cơ địa có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể hoặc xuất hiện toàn thân, khiến trẻ khó chịu, ngủ không sâu giấc vì ngứa.
Viêm da cơ địa, rôm sảy, và ghẻ đều là những bệnh da liễu phổ biến ở trẻ nhỏ, với biểu hiện chung là nổi ban đỏ, gây ngứa, kích ứng da. Những bệnh lý da liễu này đôi khi có thể khiến bố mẹ nhầm lẫn, dẫn đến việc chậm trễ điều trị hoặc điều trị sai cách, khiến tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn. Dưới đây là một số đặc điểm và hình ảnh minh họa giúp bố mẹ nhận biết bệnh. (2)
Rôm sảy là tình trạng tắc nghẽn tuyến mồ hôi. Với những bé ra mồ hôi nhiều, ở trong môi trường nóng bức thì bé thường bị đỏ da, nổi mụn li ti ở vùng nếp gấp, vùng cổ, lưng ngực… thì đa phần là rôm sảy. Rôm sảy ở trẻ thường lành tính và có thể tự khỏi khi thời tiết mát mẻ hơn.
Trẻ bị ghẻ thường biểu hiện phát ban đỏ, mụn nước chứa dịch trắng và nằm rải rác trên da. Ghẻ thường xuất hiện ở vùng da giữa các ngón tay, lòng bàn tay, bàn chân, da đầu, nách, bìu,…
Trẻ em bị viêm da cơ địa có nguyên nhân chủ yếu do di truyền. Ngoài ra, ở một số trẻ có cơ địa dị ứng (do rối loạn hàng rào bảo vệ da và hệ miễn dịch), cũng có thể dễ khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm da, nhất là khi tiếp xúc trực tiếp với các yếu tố gây kích ứng từ môi trường, khí hậu hoặc thực phẩm dễ gây dị ứng.
Viêm da cơ địa là bệnh về da mạn tính, có liên quan đến yếu tố di truyền và thường gặp ở trẻ từ 2 tháng tuổi – 3 tuổi. Nếu một trong bố hoặc mẹ có tiền sử mắc viêm da cơ địa, nguy cơ trẻ mắc bệnh là 60%. Tuy nhiên nếu trẻ có cả bố và mẹ từng mắc bệnh, tỷ lệ này sẽ tăng lên gần 80%. Đồng thời, trẻ sinh đôi cùng trứng có khả năng mắc bệnh cao hơn rất nhiều (77%) so với các cặp sinh đôi khác trứng (15%).
Các chất gây dị ứng trong môi trường như: mồ hôi, ô nhiễm không khí, khói bụi, vi khuẩn, nấm mốc… có thể là tác nhân gây viêm da cơ địa ở trẻ em. Bên cạnh đó, thời tiết hanh khô cũng có thể kích hoạt hoặc làm tái khí hậu và thời tiết cũng là một nguyên nhân.
Trẻ tiếp xúc trực tiếp với các chất như xà phòng, quần áo len, nước hoa, phấn hoa, hóa chất, lông thú… có thể gây kích ứng da, gây viêm hoặc làm nặng thêm tình trạng viêm da. Ngoài ra, gần một nửa số ca viêm da cơ địa ở trẻ em bắt nguồn từ tình trạng dị ứng thực phẩm – yếu tố gây khởi phát các đợt cấp của viêm da cơ địa, trong đó các thực phẩm gây dị ứng phổ biến nhất là trứng, sữa, đậu nành, lúa mì, cá, hải sản, đậu phộng,…
Một số yếu tố khác có thể là tác nhân làm tăng nguy cơ mắc viêm da cơ địa ở trẻ như trẻ mắc hen suyễn, sốt cỏ khô hoặc mẹ bị đái tháo đường trong thai kỳ. Thống kê tại Hoa Kỳ cho thấy có 30-50% trẻ em bị hen suyễn hoặc tình trạng sốt cỏ khô (viêm mũi dị ứng) có khả năng mắc viêm da cơ địa. Đồng thời, tỷ lệ trẻ 6 tuổi (sinh đủ tháng) có nguy cơ mắc viêm da cơ địa gấp 8 lần (so với trẻ sinh non) nếu mẹ bị đái tháo đường thai kỳ.
Viêm da cơ địa ở trẻ em có thể gây ra những biến chứng với mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng. Viêm da gây ngứa dữ dội, khiến trẻ khó chịu, quấy khóc, biếng ăn và không ngủ được. Nếu không được điều trị đúng cách, viêm da cơ địa có thể tái phát nhiều lần, khiến vùng da bị tổn thương nghiêm trọng, gây nhiễm trùng, loét da và để lại sẹo gây mất thẩm mỹ, ảnh hưởng nhiều đến tâm lý của trẻ.
Ngoài ra, viêm da cơ địa ở trẻ em cũng có thể làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc u lympho, nhất là khi sử dụng steroid trong thời gian dài. Một biến chứng ít gặp hơn là những tổn thương da có thể hình thành mụn nước, mụn mủ gọi là phát ban Kaposi, lan ra cả những vùng da không bị tổn thương.
Việc điều trị viêm da cơ địa tùy thuộc vào triệu chứng, mức độ nghiêm trọng, độ tuổi và thể trạng sức khỏe của trẻ. Không có cách chữa khỏi bệnh viêm da dị ứng, tuy nhiên bố mẹ có thể kiểm soát bệnh ở trẻ, giúp trẻ giảm triệu chứng khó chịu, ngăn ngừa nhiễm trùng da.
Trẻ bị viêm da cơ địa cần được bác sĩ thăm khám, chẩn đoán và đưa ra liệu pháp điều trị phù hợp với mức độ tổn thương, độ tuổi và các vị trí tổn thương da. Một số loại thuốc điều trị viêm da cơ địa ở trẻ có thể được chỉ định bao gồm:
Xem thêm: Hướng dẫn xử lý viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh cho cha mẹ
Một số biện pháp giúp giảm tình trạng khó chịu, giảm ngứa cho trẻ bao gồm:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Viêm da cơ địa ở trẻ có thể bị nhầm lẫn với các bệnh lý ngoài da khác, dẫn đến chậm trễ trong điều trị hoặc điều trị bệnh sai cách. Thông qua những thông tin và hình ảnh viêm da cơ địa ở trẻ em từ bài viết của BVĐK Tâm Anh, bố mẹ có thể dễ dàng nhận biết và phân biệt bệnh, giúp trẻ giảm triệu chứng khó chịu. Tuy nhiên, bố mẹ cần lưu ý viêm da cơ địa có khả năng gây ra biến chứng nếu không được điều trị đúng cách, vì vậy nên đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị chuẩn y khoa.
