Phân biệt hen phế quản và viêm phế quản như thế nào?

Hen phế quản và viêm phế quản là hai bệnh lý hô hấp dễ bị nhầm lẫn, khiến người bệnh băn khoăn. Vậy cụ thể, viêm phế quản khác hen phế quản như thế nào? Người bệnh cần làm gì để phân biệt rõ, điều trị đúng?

Hen phế quản và viêm phế quản có giống nhau không?

Hen phế quản và viêm phế quản là hai bệnh khác nhau, tuy nhiên điểm tương đồng giữa viêm phế quản và hen suyễn có thể là: (1)

• Hen phế quản và viêm phế quản đều là bệnh lý đường hô hấp.
• Hen phế quản (asthma) và viêm phế quản (bronchitis) đều kích thích đường thở, gây viêm và ho.
• Các triệu chứng thường gặp ở viêm phế quản và hen suyễn có thể bao gồm ho, khó thở và tức ngực…
• Trong cả hai tình trạng viêm phế quản và hen phế quản, đường thở đều có thể bị viêm. Sự viêm này dẫn đến sưng và thu hẹp, khiến không khí khó di chuyển vào phổi hơn.
• Hen phế quản và viêm phế quản đều có thể có các đợt cấp (exacerbation) hoặc bùng phát (flare-ups).
• Viêm phế quản co thắt và hen suyễn đều có thể liên quan đến co thắt phế quản (bronchospasm). Đây là những cơn co thắt đột ngột và không tự chủ của các cơ phế quản, gây hẹp đường thở.

Mối liên hệ giữa hen phế quản và viêm phế quản

Mối liên hệ, khả năng xảy ra đồng thời viêm phế quản và hen: (2)

• Người bệnh hen phế quản có thể đồng thời mắc viêm phế quản, đặc biệt là viêm phế quản cấp tính do nhiễm trùng. Tình trạng này đôi khi được gọi là viêm phế quản dạng hen (asthmatic bronchitis).
• Khi người có tiền sử hen suyễn bị viêm phế quản, các triệu chứng hen phế quản có thể trở nên nghiêm trọng hơn. Sự viêm nhiễm tăng lên do viêm phế quản có thể làm cho đường thở vốn đã nhạy cảm của người bệnh hen phế quản phản ứng mạnh mẽ hơn, dẫn đến khó thở, khò khè và tức ngực nhiều hơn.
• Việc có cả hen phế quản và viêm phế quản cùng lúc có thể gây ra tình trạng đờm tắc nghẽn đường thở, đôi khi nghiêm trọng đến mức cần nhập viện.

Ảnh hưởng đến chẩn đoán, điều trị viêm phế quản và hen phế quản:

• Do các triệu chứng có thể chồng chéo, việc phân biệt hen phế quản và viêm phế quản có thể khó khăn nếu chỉ dựa vào triệu chứng ban đầu. Bác sĩ cần dựa vào tiền sử bệnh, các yếu tố khởi phát triệu chứng, thời gian diễn ra bệnh và các xét nghiệm chức năng hô hấp để đưa ra chẩn đoán chính xác.
• Mặc dù một số loại thuốc (như thuốc giãn phế quản) có thể được sử dụng để điều trị triệu chứng ở cả hai bệnh, nhưng phương pháp điều trị cốt lõi cho hen suyễn và viêm phế quản là khác nhau.

Hướng dẫn cách phân biệt hen phế quản và viêm phế quản

Dưới đây là bảng phân biệt hen phế quản khác viêm phế quản, người bệnh có thể tham khảo để nhận biết các đặc điểm của hai bệnh lý này: (3)

Khi nào nên đến cơ sở y tế?

Hen phế quản và viêm phế quản là những vấn đề hô hấp phổ biến, nhưng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng. Một số dấu hiệu của viêm phế quản và hen suyễn người bệnh cần lưu ý, nhanh chóng đến cơ sở y tế ngay khi gặp phải:

• Triệu chứng kéo dài: Khi gặp tình trạng ho hoặc thở khò khè kéo dài và không cải thiện dù đã điều trị, người bệnh nên đến gặp bác sĩ. Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn, như hen phế quản hoặc viêm phế quản mạn tính.
• Khó thở nghiêm trọng: Khi gặp khó khăn trong việc thở, thở gấp hoặc có cảm giác bị tắc nghẽn, dù chỉ trong thời gian ngắn, cần đến cơ sở y tế ngay lập tức. Khó thở nghiêm trọng có thể là dấu hiệu của cơn hen phế quản cấp hoặc viêm phế quản cấp tính.
• Cơn hen phế quản nặng: Nếu bản thân hoặc người thân lên cơn hen phế quản nặng, với triệu chứng khó thở đến mức không thể nói được, cần nhanh chóng đến bệnh viện. Cơn hen có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe nếu không được điều trị kịp thời.
• Viêm phế quản dạng hen: Nếu có các triệu chứng của viêm phế quản dạng hen, chẳng hạn như ho dai dẳng và khó thở, người bệnh cần đến bác sĩ để kiểm tra, điều trị phù hợp. Viêm phế quản dạng hen thường có triệu chứng tương tự hen suyễn và cần được chẩn đoán chính xác.
• Tắc nghẽn đường thở: Những người bị viêm phế quản nặng hoặc hen phế quản có thể gặp phải tình trạng tắc nghẽn đường thở do chất nhầy. Nếu chất nhầy không thể được làm sạch và gây khó khăn trong việc hít thở, người bệnh sẽ cần phải nhập viện hoặc điều trị chuyên sâu.
• Triệu chứng không cải thiện: Nếu các triệu chứng viêm phế quản không thuyên giảm sau 1-2 tuần điều trị, nên đến bác sĩ để được kiểm tra lại và có thể yêu cầu làm thêm các xét nghiệm để chẩn đoán hen suyễn hoặc các vấn đề hô hấp khác.
• Trẻ em có biểu hiện bất thường: Đối với trẻ em có các dấu hiệu bất thường khi bị viêm phế quản, như bỏ bú, sụt cân, nôn mửa, thở khò khè hoặc da dẻ xanh xao tím tái, phụ huynh hãy đưa trẻ đi khám ngay lập tức. Trẻ em có hệ miễn dịch yếu hơn nên có thể dễ bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi các vấn đề hô hấp.
• Ảnh hưởng đến sinh hoạt: Nếu các triệu chứng hen suyễn nghiêm trọng đến mức người bệnh không thể làm việc hay thực hiện các hoạt động hàng ngày, việc thăm khám bác sĩ là rất quan trọng. Cần có sự hỗ trợ y tế để kiểm soát tình trạng bệnh, giúp duy trì chất lượng cuộc sống.

*Lưu ý: Đừng chủ quan với các triệu chứng hô hấp. Thăm khám và điều trị sớm có thể giúp phát hiện và ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng liên quan đến hen phế quản và viêm phế quản. Sự can thiệp kịp thời từ bác sĩ sẽ giúp người bệnh cải thiện sức khỏe và tránh những rủi ro không mong muốn.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Với những ảnh hưởng đáng kể của hen phế quản và viêm phế quản đến hệ hô hấp, việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị sẽ giúp người dân kiểm soát bệnh hiệu quả. Mỗi người cần biết cách phân biệt viêm phế quản khác hen suyễn như thế nào và thăm khám kịp thời khi có dấu hiệu bất thường để chủ động bảo vệ sức khỏe toàn diện.