Bệnh ghẻ nước xuất hiện nhiều ở các quốc gia, Việt Nam cũng thuộc trong số đó. Khi ghẻ nước ở chân xuất hiện, người bệnh sẽ cảm thấy ngứa ngáy dữ dội, đặc biệt là khi đêm đến. Vậy nguyên nhân nào gây ra ghẻ nước ở chân, cách phòng ngừa là gì? Hãy để thạc sĩ, bác sĩ Vũ Thị Thùy Trang, Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM giải đáp qua bài viết dưới đây.
Ghẻ nước ở chân là dạng phát ban ngứa trên da, do loại ký sinh trùng nhỏ có tên Sarcoptes scabiei gây ra. Khi những con ve này đào hang dưới da để sinh sống, kiếm ăn và đẻ trứng, sẽ khiến vùng da đó phát ban kèm theo ngứa dữ dội.
Bệnh dễ lây lan dễ dàng từ người này sang người khác, đặc biệt là giữa những người sống gần nhau. Nếu 1 thành viên trong gia đình bị ghẻ nước, nhân viên y tế nên kiểm tra và điều trị cho các thành viên khác trong gia đình cùng một lúc. (1)
Nguyên nhân gây ra ghẻ nước ở chân có thể được chia thành hai nhóm chính: lây nhiễm trực tiếp và lây nhiễm gián tiếp. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp việc phòng ngừa, điều trị trở nên hiệu quả và dễ dàng hơn.
Khi tiếp xúc trực tiếp với vùng da bị nhiễm của người mắc bệnh, bạn có thể bị lây nhiễm ghẻ nước. Trong quá trình tiếp xúc gần gũi như ngủ chung giường, ôm ấp hoặc sinh hoạt chung ở môi trường đông đúc. Đây là con đường lây nhiễm phổ biến nhất, đặc biệt trong điều kiện vệ sinh kém.
Một số trường hợp dưới đây có thể gián tiếp lây nhiễm ghẻ nước ở chân.
Các vật dụng cá nhân như: quần áo, giày dép, chăn màn hoặc khăn tắm có thể chứa ve gây ghẻ, khi bạn sử dụng chung có thể dẫn đến lây nhiễm.
Những nơi có điều kiện vệ sinh kém, đông người sinh hoạt chung, đặc biệt là môi trường ẩm ướt, làm tăng khả năng lây lan bệnh ghẻ nước.
Người có hệ miễn dịch suy giảm dễ bị nhiễm ký sinh trùng hơn, do cơ thể không có đủ sức để chống lại sự xâm nhập của ve gây bệnh.
Ghẻ nước gây ra phát ban ngứa dữ dội trên da của bạn. Tuy nhiên, phát ban này có thể mất đến 6 tuần để phát triển nếu bạn chưa từng bị ghẻ. Nếu bạn đã từng bị ghẻ trước đây, bạn có xu hướng bị phát ban trong vòng vài ngày. (2)
Phát ban có xu hướng lan chậm trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Ngoài phát ban, các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh ghẻ nước gồm:
Bài viết liên quan có thể bạn chưa biết: Ghẻ nước có tự khỏi không?
Mặc dù ghẻ nước ở chân không trực tiếp đe dọa tính mạng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra một số biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:
Ngoài ra, biến thể nghiêm trọng của bệnh ghẻ là ghẻ Na Uy, thường gặp ở những người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc sức khỏe kém, chẳng hạn như:
Ghẻ vảy chứa số lượng ve lớn hơn nhiều lần so với ghẻ thông thường. Một người mắc ghẻ thông thường có khoảng 10–15 con ghẻ, trong khi người bị ghẻ vảy có thể mang hàng triệu con ghẻ trên da. Bệnh rất dễ lây lan và khó điều trị. Vì vậy, khi phát hiện dấu hiệu ghẻ nước, người bệnh nên đến Tâm Anh để điều trị và ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng.
Tìm hiểu chi tiết biến chứng tiềm ẩn của ghẻ nước tại đây
Việc chẩn đoán ghẻ nước sẽ phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể, bác sĩ sẽ dựa vào các yếu tố như triệu chứng, vị trí tổn thương để đưa ra phương pháp chẩn đoán.
Đây là phương pháp chẩn đoán phổ biến. Khi khám lâm sàng để chẩn đoán ghẻ nước ở chân, bác sĩ da liễu sẽ kiểm tra trực quan vùng da ở bàn chân, đặc biệt là các kẽ ngón chân.
Ngoài ra bác sĩ cũng sẽ kiểm tra thêm các khu vực khác như cổ chân và lòng bàn chân, đây là những nơi ghẻ nước thường xâm nhập và sinh sôi.
Nếu cần thiết, bác sĩ có thể hỏi thêm bệnh nhân về thời điểm ngứa bắt đầu, mức độ ngứa và yếu tố kích thích, chẳng hạn như ngứa nhiều hơn vào ban đêm hoặc sau khi tiếp xúc với nước.
Để chẩn đoán chính xác ghẻ nước ở chân, bác sĩ da liễu có thể tiến hành lấy mẫu da từ vùng tổn thương – thường là ở kẽ ngón chân hoặc lòng bàn chân, nơi cái ghẻ dễ dàng ẩn náu. Quy trình này bắt đầu bằng việc cạo nhẹ lớp da trên bề mặt tổn thương. Mẫu da thu được sẽ được đặt lên lam kính, nhỏ một giọt dung dịch KOH 10% và quan sát dưới kính hiển vi.
Xét nghiệm này nhằm tìm kiếm sự hiện diện của cái ghẻ hoặc trứng, giúp bác sĩ xác nhận chắc chắn tình trạng nhiễm ghẻ nước và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Đây là kỹ thuật đơn giản, không gây đau đớn và thường chỉ được thực hiện khi cần thiết để đảm bảo độ chính xác cao trong chẩn đoán.
Để điều trị ghẻ nước, bạn có thể sử dụng các loại kem, thuốc bôi ngoài da. Hầu hết các loại kem điều trị ghẻ nước ở chân cần lưu lại trên da từ 8 đến 14 giờ, bạn sẽ thoa thuốc vào buổi tối trước khi đi ngủ và rửa sạch vào buổi sáng. Các loại thuốc bôi phổ biến mà bác sĩ có thể kê đơn bao gồm:
Ngoài cách trị ghẻ nước tại nhà bằng thuốc bôi, thuốc uống có thể là lựa chọn điều trị cho những trường hợp nghiêm trọng hoặc khi thuốc bôi không hiệu quả. Ivermectin là loại thuốc uống phổ biến nhất, được sử dụng 1 liều duy nhất và liều bổ sung sau 1 đến 2 tuần nếu các triệu chứng vẫn còn.
Mặc dù chưa được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt cho điều trị ghẻ, nhưng với tính tiện lợi và ít tác dụng phụ, ivermectin giúp điều trị hiệu quả và dễ dàng duy trì tuân thủ điều trị hơn so với permethrin. Những hãy lưu ý, ivermectin không được khuyến cáo cho trẻ em dưới 35 pound (15kg), hoặc cho phụ nữ mang thai và cho con bú. Bác sĩ cũng có thể chỉ định các loại thuốc khác như:
Nếu sau khi đã thực hiện các biện pháp tại nhà nhưng tình trạng bệnh vẫn không thuyên giảm hoặc có xu hướng lan rộng hơn. Bạn cần nhanh chóng đến các cơ sở da liễu uy tín để thăm khám. Bạn có thể đến Chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và Đơn vị Da liễu – Thẩm mỹ Da, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7, tại đây có:
Bạn có thể ngăn ngừa sự lây lan của bệnh ghẻ nước ở chân bằng cách:
Không có vắc-xin để ngăn ngừa ghẻ nước ở chân. Cách duy nhất để ngăn ngừa bệnh ghẻ là tránh xa những người hoặc nơi có dịch ghẻ bùng phát.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là toàn bộ thông tin giúp bạn nhận biết các dấu hiệu ghẻ nước ở chân và cách phòng ngừa hiệu quả. Hy vọng bài viết đã cung cấp những kiến thức hữu ích, hỗ trợ bạn trong việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời tình trạng này. Nếu nhận thấy các biểu hiện bất thường trên da, hãy đến ngay các cơ sở y tế hoặc phòng khám da liễu để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
