Không rụng trứng được xem là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến vô sinh ở nữ giới. Tuy nhiên, tình trạng này không dễ nhận biết vì người bệnh vẫn có thể hành kinh bình thường. Việc hiểu rõ dấu hiệu, nguyên nhân và cách xử trí sẽ giúp người bệnh chủ động đến thăm khám, bảo vệ sức khỏe sinh sản.
Không rụng trứng (anovulation) là tình trạng buồng trứng không giải phóng trứng trong chu kỳ kinh nguyệt. Tình trạng này thường bắt nguồn từ sự rối loạn các hormone tham gia vào quá trình rụng trứng như LH, FSH, estrogen và progesteron.
Không rụng trứng có thể khiến trứng không gặp được tinh trùng để thụ tinh, dẫn đến việc không thể mang thai tự nhiên. Do đó, việc nhận biết và điều trị sớm tình trạng không rụng trứng có vai trò quan trọng đối với những phụ nữ đang mong con hoặc có kế hoạch sinh con. (1)
“Không rụng trứng có biểu hiện gì?” là thắc mắc của nhiều chị em về tình trạng buồng trứng không phóng noãn. Dưới đây là những biểu hiện phổ biến được ghi nhận trong lâm sàng:
Không rụng trứng có thể ảnh hưởng đến việc thụ tinh, khiến cặp đôi khó có con tự nhiên. Theo bác sĩ, tình trạng không rụng trứng có thể được điều trị thông qua những phương pháp sau:
Rối loạn nội tiết tố, đặc biệt là trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng, có thể dẫn đến tình trạng không rụng trứng. Do đó trong nhiều trường hợp, người bệnh chỉ cần thay đổi lối sống để phục hồi khả năng rụng trứng tự nhiên bằng cách xây dựng chế độ ăn uống khoa học, ngủ đủ giấc, tập luyện thể dục – thể thao vừa sức,…
Trường hợp tình trạng không rụng trứng do nguyên nhân nội tiết hoặc liên quan đến thuốc, bác sĩ có thể chỉ định điều trị nội khoa. Với bệnh suy giáp, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị bằng levothyroxine. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định tiêm HCG hoặc FSH để kích thích quá trình rụng trứng.
Trong các trường hợp rối loạn phức tạp hơn, người bệnh sẽ được chỉ định tiêm GnRH agonist hoặc GnRH antagonist nhằm điều hòa hormone LH, FSH.
Nếu phương pháp thay đổi lối sống và điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc bệnh nhân gặp khó khăn khi cố gắng có thai tự nhiên, bác sĩ có thể chỉ định các biện pháp hỗ trợ sinh sản. Những phương pháp điều trị chuyên sâu có thể được chỉ định là bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) hoặc thụ tinh ống nghiệm (IVF). Việc lựa chọn phương pháp nào còn tùy thuộc vào tình trạng bệnh và mong muốn của người bệnh. (2)
Theo bác sĩ, tình trạng không rụng trứng có thể xuất phát từ những nguyên nhân sau:
Trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng là hệ thống điều hòa quá trình rụng trứng. Tuyến yên sản xuất hormone FSH và LH, giữ vai trò kích thích sự phát triển và rụng trứng. Khi một trong các yếu tố của trục nội tiết trên bị rối loạn, quá trình rụng trứng cũng sẽ bị ảnh hưởng. Đây chính là một trong những nguyên nhân phổ biến ở những phụ nữ độ tuổi sinh sản.
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là nguyên nhân phổ biến nhất gây nên tình trạng không rụng trứng, chiếm đến 70% các trường hợp. Đây là tình trạng mất cân bằng nội tiết khiến buồng trứng không thể phóng noãn đều đặn theo chu kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra, hội chứng này còn gây ra các vấn đề như mọc lông nhiều bất thường, mụn trứng cá, tăng cân khó kiểm soát.
Tuyến giáp kiểm soát nhiều chức năng chuyển hóa và điều hòa hormone trong cơ thể. Tuyến giáp hoạt động kém có thể làm tăng tiết prolactin, ức chế hormone FSH và LH, từ đó cản trở quá trình rụng trứng.
Lưu ý: Tình trạng hormone LH tăng nhưng không rụng trứng có thể gặp ở những người mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Theo đó, hormone LH tăng nhưng không đạt mức độ cần thiết để kích thích trứng rụng. Do vậy, buồng trứng vẫn không giải phóng noãn.
Suy buồng trứng sớm là tình trạng buồng trứng ngừng hoạt động trước tuổi 40. Người mắc hội chứng này có số lượng nang noãn dự trữ giảm mạnh, dẫn đến chu kỳ kinh nguyệt thưa, không đều hoặc vô kinh kéo dài. Theo một số nghiên cứu, chỉ có khoảng 5 – 10% phụ nữ bị suy buồng trứng sớm có thai kỳ bình thường với khả năng thụ thai tự nhiên.
Một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến sự rụng trứng thông qua cơ chế tác động đến hệ nội tiết hoặc ức chế tuyến yên. Ví dụ, thuốc tránh thai chứa hormone ức chế phóng noãn để ngừa thai. Tuy nhiên, sau khi ngừng sử dụng thuốc tránh thai, có thể mất vài tháng để quá trình rụng trứng hoạt động bình thường trở lại.
Một số yếu tố bên ngoài có thể ảnh hưởng đến nội tiết và quá trình rụng trứng, như thay đổi môi trường sống đột ngột, áp lực công việc, biến cố gia đình. Những căng thẳng này kích thích cơ thể tiết cortisol, ức chế hoạt động vùng dưới đồi và tuyến yên, làm gián đoạn việc tiết hormone FSH và LH, từ đó khiến trứng không thể rụng đúng chu kỳ.
Để chẩn đoán chính xác một chu kỳ kinh nguyệt có rụng trứng hay không, bác sĩ cần kết hợp các phương pháp chẩn đoán sau:
Các xét nghiệm trên nên được thực hiện tại cơ sở y tế uy tín, có hệ thống thiết bị xét nghiệm hiện đại, được vận hành bởi đội ngũ giàu kinh nghiệm như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh. Đặc biệt, bệnh viện còn mang đến phác đồ điều trị cá nhân hóa, tối ưu thời gian, chi phí cho từng khách hàng.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Không rụng trứng là nguyên nhân phổ biến dẫn đến khó thụ thai nhưng hoàn toàn có thể cải thiện nếu bệnh nhân được chẩn đoán sớm và điều trị đúng phương pháp. Việc theo dõi chu kỳ kinh nguyệt, khám phụ khoa định kỳ sẽ giúp nhận biết sớm tình trạng này. Trong trường hợp kinh nguyệt không đều, vô kinh, không có khí hư gần thời điểm rụng trứng, hãy đến cơ sở y tế uy tín như Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được thăm khám và điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe sinh sản.
