Chóng mặt khó thở có đáng lo ngại? Hay chóng mặt khó thở có thể là biểu hiện cảnh bảo của những bệnh lý nào? Chóng mặt khó thở là bệnh gì? Nên phòng ngừa và chữa trị ra sao?
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Trung tâm Thông tin Y khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.
Nếu gặp phải tình trạng bị chóng mặt khó thở kéo dài kèm theo các triệu chứng bất thường khác, người bệnh nên đến cơ sở y tế thăm khám sớm. Bác sĩ có thể giúp bạn xác định nguyên nhân gây triệu chứng chóng mặt khó thở, từ đó đề ra phác đồ chữa trị phù hợp.
Chóng mặt khó thở là tình trạng một người cảm thấy đầu óc choáng váng, mọi thứ xung quanh nhưng đang quay cuồng và kèm theo khó thở, thở nông. Triệu chứng này có thể liên quan đến một hay nhiều bất thường nào đó ở hệ thần kinh, hô hấp, tim mạch… Người bệnh cần cẩn thận nếu gặp triệu chứng chóng mặt khó thở bất thường, đặc biệt là khi bản thân đang không làm việc hay hoạt động quá sức. Vì khi đó, không loại trừ nguy cơ tình trạng chóng mặt khó thở mà bạn đang gặp phải là biểu hiện của bệnh lý nguy hiểm.
Nguyên nhân hay yếu tố nguy cơ gây ra chứng chóng mặt khó thở rất đa dạng, điển hình gồm có:
Người bị đau đầu, mất ngủ, thiếu máu lên não có thể cảm thấy bị chóng mặt và đôi khi kèm theo khó thở trong các trường hợp nhất định. Đau đầu, mất ngủ càng kéo dài thì tình trạng suy nhược, mệt mỏi, chóng mặt càng nghiêm trọng.
Chứng rối loạn thần kinh thực vật khiến người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt khó thở, lo lắng, đánh trống ngực…
Sốc phản vệ là phản ứng dị ứng diễn ra đột ngột và nghiêm trọng. Khi phát hiện chất gây dị ứng, cơ thể sẽ tạo ra histamin – một hợp chất gây viêm. Phản ứng này có thể khiến đường thở bị sưng, thu hẹp, gây ra tình trạng khó thở. Khi bị sốc phản vệ, người bệnh cũng có thể gặp tình trạng chóng mặt, thở khò khè…
Hốt hoảng, căng thẳng, lo sợ có thể khiến một người cảm thấy bồn chồn, chóng mặt, tim đập nhanh, khó thở… Nếu tình trạng này được cải thiện khi bạn thư giãn, nghỉ ngơi, vui vẻ thì không đáng lo ngại. Ngược lại, bạn cần đến gặp bác sĩ thăm khám khi triệu chứng chóng mặt khó thở vẫn không thuyên giảm dù đã dành thời gian nghỉ ngơi.
Làm việc, vận động hay tập luyện quá sức khiến cơ thể mất đi nhiều năng lượng, phải thở bằng miệng nhiều. Lúc này, lượng khí hít vào bị khô và hạn chế hơn nên có thể gây ra tình trạng khó thở. Đặc biệt là khi bạn bỗng dưng dừng các hoạt động mạnh, quá sức một cách đột ngột thì sẽ dễ cảm thấy chóng mặt khó thở, hạ huyết áp, buồn nôn…
Một số căn bệnh về tim thường dẫn đến các triệu chứng như tim đập nhanh, hạ huyết áp… làm máu và oxy cung cấp cho não không đủ. Điều này dễ khiến người bệnh bị chóng mặt khó thở, hoa mắt… Một số bệnh lý tác động đến tim có thể gây chóng mặt khó thở điển hình như đau tim, suy tim, rối loạn nhịp tim… (1)
Chứng tăng huyết áp thường khiến người bệnh gặp phải các triệu chứng như chóng mặt khó thở, đau đầu, đánh trống ngực, mặt đỏ bừng… Tình trạng này thường xuất hiện khi người bệnh vận động mạnh, leo cầu thang…
Các căn bệnh ở đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản mạn… khiến lượng oxy cung cấp cho cơ thể bị thiếu hụt, làm quá trình hô hấp gặp khó khăn dẫn đến tình trạng chóng mặt khó thở. Ngoài ra, vẫn còn những bệnh lý, vấn đề sức khỏe khác ảnh hưởng đến phổi, có thể khiến bạn bị chóng mặt khó thở, điển hình là nhiễm bệnh Covid-19, hen suyễn, phổi tắc nghẽn mạn tính, thuyên tắc phổi…
Mẹ bầu nếu bị thiếu sắt sẽ gặp tình trạng thiếu oxy lên não, đối mặt với các triệu chứng như khó thở, mệt mỏi, da xanh… Các vấn đề này sẽ được cải thiện dần dần khi thai phụ áp dụng chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất, bổ sung sắt một cách khoa học.
Dưới đây là một số cách xử lý khi gặp tình trạng chóng mặt khó thở, cụ thể gồm có:
Người bệnh cần theo dõi tình trạng chóng mặt khó thở để có thể kịp thời xử lý. Nếu chỉ bị chóng mặt ở mức hơi choáng, gặp chứng khó thở nhẹ, tần suất lặp lại thấp thì có thể áp dụng các phương pháp xử lý đơn giản như thả lỏng cơ thể, nghỉ ngơi, bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng. Tình trạng chóng mặt khó thở này có thể chỉ là do yếu tố khách quan tác động và bạn sẽ dần cảm thấy khá hơn sau khi thực hiện các cách xử lý kể trên.
Trong trường hợp chứng chóng mặt khó thở lặp lại với tần suất cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thì bạn không được tự ý dùng thuốc điều trị tại nhà mà hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế thăm khám. Bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp bạn tìm ra nguyên nhân và đề xuất phác đồ chữa trị hữu hiệu.
Bạn có thể áp dụng một số biện pháp góp phần làm giảm tình trạng chóng mặt khó thở ở mức độ nhẹ, ví dụ như:
Khi gặp chứng chóng mặt khó thở, bạn nên dừng thực hiện các công việc đang làm, thả lỏng cơ thể, để cho mắt nghỉ ngơi, ngồi thẳng hoặc áp dụng tư thế nửa nằm nửa ngồi để giúp bản thân cảm thấy dễ chịu hơn.
Bạn hãy uống nhiều nước lọc để cải thiện hoạt động của não bộ, góp phần điều hòa nhiệt độ cho cơ thể, giúp quá trình vận chuyển chất dinh dưỡng và oxy đến tế bào diễn ra dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể uống nước đường để cung cấp nhiệt, giúp cơ thể phục hồi sức lực, làm giảm nhẹ triệu chứng chóng mặt khó thở. Mật ong, trà gừng cũng là những loại thức uống hữu ích, giúp tăng cường lưu lượng máu trong não, cung cấp thêm năng lượng cho cơ thể.
Một vài bài tập massage thái dương, mắt, đầu có thể giúp người bệnh thư giãn, góp phần làm giảm chứng chóng mặt khó thở. Bạn có thể tham khảo các bài tập massage vùng đầu, cổ, ngực từ các đơn vị hay chuyên gia phục hồi chức năng, đông y. Massage kết hợp nghỉ ngơi, thư giãn, ăn uống đầy đủ sẽ giúp cải thiện đáng kể tình trạng hay chóng mặt khó thở.
Nhìn chung, để chữa trị tình trạng chóng mặt khó thở, người bệnh cần đi khám và điều trị tác nhân bệnh lý gây ra triệu chứng này theo chỉ định của bác sĩ. Theo đó, tùy nguyên nhân, có thể bác sĩ sẽ áp dụng:
Nếu bạn bị chóng mặt khó thở do các bệnh lý thần kinh như đau đầu, đau nửa đầu, mất ngủ, thiếu ngủ, thiếu máu não, thậm chí đột quỵ thì bác sĩ sẽ áp dụng các biện pháp liên quan để chẩn đoán và điều trị đúng bệnh lý nguyên nhân. Từ đó, kiểm soát triệu chứng chóng mặt khó thở sẽ hiệu quả hơn.
Bạn có thể áp dụng các cách dưới đây để chủ động phòng tránh triệu chứng chóng mặt khó thở:
Người bệnh cần đến gặp bác sĩ thăm khám nếu cảm thấy chóng mặt khó thở một cách đột ngột, bất thường hoặc kéo dài. Người bệnh cũng cần được chăm sóc y tế ngay lập tức khi gặp các triệu chứng kể trên kèm theo những tình trạng dưới đây:
Người bệnh gặp tình trạng căng thẳng mức độ cao có thể cần nhận sự hỗ trợ của bác sĩ/chuyên gia sức khỏe tâm thần. Căng thẳng mạn tính có thể góp phần dẫn đến những biến chứng lâu dài như trầm cảm, bệnh tim mạch…
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Người bệnh không nên chủ quan trước triệu chứng chóng mặt khó thở. Đặc biệt là khi bạn hay chóng mặt khó thở với mức độ thường xuyên, nghiêm trọng, không thuyên giảm dù đã chữa trị tại nhà và nghỉ ngơi đầy đủ. Tốt hơn hết, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín thăm khám sớm.
