Phương pháp Kangaroo và nhiều lợi ích với trẻ sinh non

Trong những năm gần đây, phương pháp Kangaroo đã trở thành một phần quan trọng trong việc chăm sóc trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non và trẻ có vấn đề về sức khỏe. Phương pháp này không chỉ mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe cho trẻ mà còn tạo nên sự gắn kết chặt chẽ giữa mẹ và con. 

Phương pháp Kangaroo là gì?

Phương pháp Kangaroo hay còn gọi là chăm sóc da kề da. Đây là phương pháp chăm sóc trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non, thiếu tháng và trẻ nhẹ cân thông qua việc đặt trẻ nằm trên ngực của mẹ. Kỹ thuật này khuyến khích sự tiếp xúc trực tiếp giữa da mẹ và da trẻ, tạo ra môi trường ấm áp cho trẻ.

Khi trẻ được đặt lên ngực mẹ, nhiệt độ cơ thể của mẹ sẽ giúp trẻ giữ ấm, đồng thời tạo cảm giác an toàn và gần gũi cho trẻ thông qua quá trình tiếp xúc vật lý. Khi thực hiện phương pháp này, trẻ sẽ được mặc tã, đội mũ để tăng diện tích da tiếp xúc da với mẹ và tăng cường giữ ấm cho trẻ. (1)

Lịch sử và nguồn gốc của phương pháp

Phương pháp Kangaroo được phát triển lần đầu tiên vào những năm 1970 tại Bogota, Colombia. Các bác sĩ ở đây nhận thấy rằng nhiều trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non, thường không phát triển tốt trong môi trường chăm sóc đặc biệt tại bệnh viện ngay sau sinh, dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng xảy ra. (2)

Các bác sĩ đã thử nghiệm, tìm kiếm nhiều phương pháp để có thể cải thiện tình trạng này và nhận thấy rằng việc đặt trẻ lên ngực mẹ không chỉ giúp trẻ ấm áp hơn mà còn có thể cải thiện nhiều tình trạng sức khỏe, tăng khả năng sống sót, giảm nguy cơ nhiễm trùng và tăng trưởng cân nặng cho trẻ.

Từ đó, phương pháp này đã được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia và trở thành một trong những phương pháp hữu ích, quan trọng trong quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non, nhẹ cân.

Lợi ích của biện pháp Kangaroo

Phương pháp chăm sóc Kangaroo được đánh giá an toàn, mang lại nhiều hiệu quả trong quá trình chăm sóc sức khỏe sau sinh cho mẹ và bé. Cụ thể:

1. Đối với trẻ sơ sinh

ThS.BS Nguyễn Thu Vân cho biết, chăm sóc Kangaroo mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho trẻ sơ sinh. Bao gồm:

• Giúp trẻ sơ sinh sinh non ổn định hơn: Tiếp xúc da kề da giúp trẻ duy trì được nhiệt độ cơ thể ổn định ở mức 37 độ C, nhờ vào nhiệt độ được truyền từ cơ thể của người mẹ. Từ đó giảm thiểu được nguy cơ hạ thân nhiệt, tránh được tình trạng ngừng thở sinh lý, làm tăng độ bão hòa của oxy trong máu, điều hòa nhịp tim,… những vấn đề về sức khỏe xảy ra phổ biến ở trẻ sinh non.
• Cải thiện sức khỏe tổng quát: Trẻ được chăm sóc theo phương pháp này thường có trọng lượng tăng nhanh hơn, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng, nhiễm khuẩn sơ sinh và tình trạng trào ngược dạ dày – thực quản. Theo nhiều nghiên cứu cho thấy trẻ sơ sinh khi được tiếp xúc da kề da với mẹ thường có sức khỏe tốt hơn, ít gặp phải các bệnh lý nghiêm trọng và ít phải nhập viện hơn.
• Bảo vệ giấc ngủ cho trẻ sinh non: giấc ngủ là vô cùng quan trọng cho trẻ sinh non, các điều trị chăm sóc dù trong cả các đơn vị chăm sóc sơ sinh tiên tiến cũng gây ảnh hưởng giấc ngủ của trẻ. Việc chăm sóc da kề da mẹ giúp tạo cảm giác an toàn cho trẻ, giúp trẻ ngủ tốt hơn, ngủ sâu hơn, bảo vệ sự phát triển não bộ cho trẻ sinh non
• Gắn kết tình cảm: Tiếp xúc gần gũi giữa mẹ và trẻ qua phương pháp Kangaroo tạo ra cảm giác an toàn và thân thuộc, giúp trẻ cảm thấy thoải mái và yên tâm khi nằm trong vòng tay ấm áp của mẹ. Sự gắn kết này có thể ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển tâm lý và tình cảm của trẻ trong tương lai.
• Khuyến khích bú mẹ: Thông qua phương pháp này bé sẽ cảm nhận được các chuyển động và hơi ấm của mẹ, ngửi được mùi của mẹ, nghe được tiếng mẹ nói,… giúp kích thích nhu cầu bú mẹ, từ đó cải thiện quá trình cho con bú và nâng cao chất lượng dinh dưỡng cho trẻ.

2. Đối với mẹ

Bên cạnh những hiệu quả tối ưu mang lại cho thai nhi, phương pháp này còn giúp mẹ:

• Tăng cường cảm giác gắn bó: Việc chăm sóc trẻ theo phương pháp này giúp mẹ cảm thấy gần gũi, gắn kết và có sự kết nối chặt chẽ, bền chặt với con hơn. Điều này không chỉ góp phần tăng cường tình cảm gắn bó, yêu thương mà còn giúp mẹ giảm thiểu được tối đa cảm giác cô đơn, lo lắng quá mức ở giai đoạn đầu sau sinh.
• Cải thiện sức khỏe tâm lý: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc thực hiện Kangaroo có thể giúp mẹ giảm stress, lo âu và trầm cảm sau sinh. Thông qua quá trình tiếp xúc và chăm sóc trẻ có thể kích thích cơ thể tăng sản xuất hormone oxytocin, giúp mẹ cảm thấy thư giãn và hạnh phúc hơn.

Thời điểm thực hiện chăm sóc Kangaroo tốt nhất

Thời điểm lý tưởng và hợp lý nhất để bắt đầu thực hiện phương pháp Kangaroo là ngay sau khi trẻ được sinh ra, đặc biệt là đối với trẻ sinh non hoặc có sức khỏe yếu. Nhiều chuyên gia khuyến cáo rằng việc thực hiện phương pháp này càng sớm càng tốt sẽ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của trẻ. (3)

Với một số trường hợp trẻ bệnh lý nặng, việc chăm sóc Kangaroo có thể được trì hoãn đến khi tình trạng sức khỏe của trẻ ổn định hơn, tạo điều điều kiện cho quá trình chăm sóc Kangaroo được tối ưu hơn.

Đối với những trẻ khỏe mạnh, việc áp dụng cũng rất hữu ích trong những giờ đầu sau sinh, giúp trẻ có thể dễ dàng làm quen và thích nghi nhanh được với môi trường bên ngoài bụng mẹ, đồng thời còn giúp tăng cường tình cảm giữa mẹ và con.

Chuẩn bị khi thực hiện Kangaroo cho trẻ sơ sinh

Để thực hiện phương pháp Kangaroo cho trẻ sơ sinh đạt hiệu quả và mang lại chất lượng cao, mẹ nên chuẩn bị: (4)

• Không gian thoải mái: Nơi thực hiện Kangaroo cần yên tĩnh, ấm áp và sạch sẽ. Nên lựa chọn một nơi mà mẹ có thể thả lỏng cơ thể, thư giãn và không bị làm phiền.
• Vệ sinh cá nhân: Việc vệ sinh cá nhân của mẹ được thực hiện như bình thường. Các mẹ có thể cần được kiểm tra toàn diện cơ thể xem có gặp phải các vấn đề về sức khỏe da như phát ban, có vết thương hở,… hay không. Nếu có các vấn đề này, mẹ không nên thực hiện Kangaroo cho trẻ.
• Quần áo thoáng mát: Mẹ nên mặc áo dễ tháo, để có thể dễ dàng thực hiện da kề da với trẻ. Không nên mặc đồ quá chật hoặc gây khó chịu.
• Không sử dụng chất kích thích và chất tạo mùi: Mẹ không nên hút thuốc lá, sử dụng các loại nước hoa, kem dưỡng da,… có mùi thơm trước khi thực hiện Kangaroo cho trẻ.
• Tâm lý thoải mái: Mẹ cần có tâm lý tích cực, thư giãn để tạo ra không khí an toàn cho trẻ. Việc hít thở sâu và thả lỏng cơ thể sẽ giúp mẹ cảm thấy dễ chịu hơn.

Phương pháp Kangaroo được thực hiện như thế nào?

Phương pháp Kangaroo được thực hiện theo một trình tự nhất định. Tuy nhiên, đối với từng trường hợp cụ thể, phương pháp này sẽ có những điều chỉnh nhỏ để phù hợp và mang lại hiệu quả cao hơn. Cụ thể:

1. Đối với trẻ bình thường

• Bước 1: Mẹ nên ngồi dựa vào một chỗ cố định hoặc nằm ở một vị trí thoải mái, có thể chọn một chiếc ghế êm hoặc nằm trên giường.
• Bước 2: Mẹ nên mặc một áo sơ mi rộng hoặc áo choàng của bệnh viện bên ngoài, cởi áo ngực bên trong để trẻ có thể tiếp xúc trực tiếp với cơ thể và da của mẹ.
• Bước 3: Đặt trẻ nằm thẳng lên ngực mẹ, mặt trẻ hướng vào cơ thể mẹ. Đảm bảo rằng đầu trẻ được nâng cao hơn thân mình để tránh tình trạng ảnh hưởng đến đường thở và quá trình hô hấp của trẻ.
• Bước 4: Sử dụng khăn, chăn hoặc áo để giữ ấm cho trẻ, đảm bảo trẻ không bị lạnh trong quá trình thực hiện.
• Bước 5: Trong quá trình thực hiện phương pháp này, mẹ có thể trò chuyện hoặc hát cho trẻ nghe để tạo ra một bầu không khí thoải mái, nhẹ nhàng và gần gũi.

2. Đối với trẻ phải mang ống thở

• Bước 1: Kiểm tra tình trạng sức khỏe hiện tại của trẻ và xin ý kiến của bác sĩ. Mẹ chỉ nên thực hiện phương pháp này khi có sự đồng ý của bác sĩ. Điều này rất quan trọng để đảm bảo rằng trẻ có thể tham gia vào phương pháp Kangaroo mà không gặp phải các rủi ro nguy hiểm.
• Bước 2: Mẹ nên lựa chọn vị trí ngồi phù hợp để có thể đặt trẻ lên ngực mà không làm cản trở đường thở và trẻ được đặt ở tư thế và trạng thái thoải mái nhất.
• Bước 3: Đặt trẻ ở tư thế nghiêng hoặc thẳng để ống thở không bị chèn ép, giúp trẻ có thể thở dễ dàng. Có thể sử dụng các loại áo, khăn quấn đặc biệt được thiết kế riêng cho các đơn vị chăm sóc Kangaroo để hỗ trợ trẻ trong tư thế Kangaroo được thuận tiện và hiệu quả hơn.
• Bước 4: Thực hiện các bước tương tự như đối với trẻ bình thường, nhưng cần chú ý theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ trong suốt quá trình.

Những điều cần tránh khi thực hiện

Khi áp dụng phương pháp Kangaroo, mẹ cần lưu ý và tránh thực hiện các việc sau:

• Không sử dụng các thiết bị điện tử: Trong quá trình thực hiện phương pháp này, mẹ cần cất điện thoại và tránh xa các thiết bị điện tử khác. Điều này sẽ giúp mẹ tập trung hoàn toàn vào bé, góp phần tăng khả năng gắn kết, đảm bảo an toàn khi mẹ bế bé đồng thời còn hạn chế được sự ảnh hưởng của các sóng từ phát ra từ các thiết bị điện tử gây tác động, ảnh hưởng đến bé.
• Không thực hiện khi mẹ bị bệnh: Hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ chưa được hoàn thiện và còn rất yếu, rất khó để có thể chống chọi lại được với sự xâm nhập và gây hại của các loại vi khuẩn, virus. Vì thế, ở những tuần đầu sau sinh, nếu mẹ bị bệnh hoặc gặp các vấn đề về da như phát ban, dị ứng, xuất hiện vết loét,… mẹ nên ngừng thực hiện và nhờ sự hỗ trợ từ những người thân trong gia đình để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bé.
• Tránh thuốc lá: Thuốc lá có hàng nghìn chất độc gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người sử dụng và cả những người xung quanh khi phải hít khói thuốc lá. Đối với phương pháp Kangaroo, việc mẹ hút thuốc lá hoặc thực hiện phương pháp này trong môi trường có khói thuốc là hoàn toàn không nên. Điều này giúp đảm bảo an toàn sức khỏe cho cả mẹ và bé, giúp bé tránh được nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng, đồng thời giúp phương pháp này đạt được hiệu quả hơn.
• Tránh thay đổi trẻ vào/ra tư thế Kangaroo quá nhiều: Khi thực hiện phương pháp này, mẹ nên được chuẩn bị trước tình trạng sức khỏe và các sinh hoạt khác để không làm gián đoạn sự gắn kết giữa mẹ và trẻ cũng như đảm bảo an toàn cho trẻ.
• Tránh môi trường ồn ào: Trong quá trình thực hiện phương pháp này, mẹ nên lựa chọn một nơi yên tĩnh, hạn chế người qua lại. Điều này giúp trẻ hạn chế được tối đa khả năng tiếp xúc với tiếng ồn lớn, có thể gây căng thẳng, ảnh hưởng đến trẻ.

Một số rủi ro

Trong quá trình thực hiện có thể xảy ra một số rủi ro như:

• Hạ thân nhiệt: Bên cạnh tình trạng suy hô hấp thì hạ thân nhiệt cũng là một rủi ro thường gặp phải ở trẻ khi thực hiện phương pháp Kangaroo. Ở điều kiện bình thường, thân nhiệt của trẻ sơ sinh sẽ dao động trong khoảng từ 36.5 độ C đến 37.4 độ C. Nếu thân nhiệt của trẻ thấp hơn 36.5 độ C, nguyên nhân có thể xuất phát từ phòng lạnh và nhiệt độ môi trường lạnh, gây tác động đến thân nhiệt của bé. 
• Khó khăn trong quá trình đánh giá trẻ: tư thế Kangaroo có thể gây một số khó khăn trong việc đánh giá và quan sát trẻ.

Kangaroo có thể thực hiện ở nhà không?

Phương pháp Kangaroo hoàn toàn có thể được thực hiện tại nhà khi sức khỏe của trẻ đã ổn định và mẹ đã có kĩ năng quan sát, chăm sóc trẻ trong tư thế Kangaroo. Việc chăm sóc trẻ theo phương pháp Kangaroo được khuyến cáo thực hiện thường xuyên và liên tục cho đến khi trẻ từ chối phương pháp chăm sóc này. Thường gặp khi trẻ đã phát triển tốt và có nhu cầu vận động cũng như tương tác nhiều hơn.

Trong trường hợp trẻ có sức khỏe yếu hoặc cần theo dõi đặc biệt, việc áp dụng phương pháp này nên được thực hiện dưới sự giám sát của nhân viên y tế để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bé, đồng thời y bác sĩ có thể hỗ trợ mẹ và có những biện pháp xử trí kịp thời đối với các trường hợp nguy hiểm có thể xảy ra.

Giới thiệu phương pháp Kangaroo tại Tâm Anh

Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh là một trong những đơn vị tiên phong trong việc áp dụng phương pháp Kangaroo cho trẻ sơ sinh, đặc biệt là những trẻ sinh non, thiếu tháng, nhẹ cân,… tại Việt Nam.

Tại đây, đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm luôn sẵn sàng hướng dẫn và hỗ trợ các bậc phụ huynh trong việc thực hiện phương pháp này. Bệnh viện cam kết cung cấp môi trường an toàn và thoải mái nhất để mẹ và trẻ có thể trải nghiệm phương pháp chăm sóc Kangaroo một cách tốt nhất và mang lại hiệu quả cao nhất.

Phương pháp Kangaroo không chỉ là phương pháp chăm sóc sức khỏe cho trẻ sơ sinh an toàn, hiệu quả mà còn là cách tạo dựng mối liên kết chặt chẽ, xây dựng tình yêu thương giữa mẹ và con. Với nhiều lợi ích vượt trội, phương pháp này đang dần được áp dụng rộng rãi trong các bệnh viện, cơ sở y tế tại Việt Nam. Hy vọng rằng với những chia sẻ trong bài viết này, phần nào sẽ giúp các bậc phụ huynh có thể hiểu rõ hơn về 3333333phương pháp này, từ đó áp dụng hiệu quả cho trẻ, giúp trẻ phát triển an toàn và vui khỏe lớn lên.