Chị T. khó thở, nghĩ cảm cúm, bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM phát hiện bướu to 10cm thòng xuống trung thất, đè ép khí quản, tử vong bất cứ lúc nào…
Tỉnh dậy sau cuộc phẫu thuật kéo dài 2 tiếng, chị T.T.A.T. 40 tuổi, không còn cảm giác khó thở, nặng ngực, nuốt nghẹn và xuất viện trong ngày. Anh H. (chồng chị) nắm tay vợ, mừng vì chị đã chịu đi khám và điều trị kịp thời u tuyến giáp, không gặp biến chứng thay đổi giọng nói, nhiễm trùng, tê tay chân…
Trong đợt đi du lịch miền Bắc, thời tiết lạnh, chị bị cảm cúm, góc hàm trái sưng phù. Trở về nhà ở TP.HCM, anh H. đưa vợ đến BVĐK Tâm Anh TP.HCM khám.
Kết quả siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT scan) ghi nhận 2 thùy tuyến giáp có u và nang, kích thước 18x20x50mm và 19x25x80mm. Riêng thùy trái có thêm u kích thước 43x24x42mm thòng vào trung thất, xâm lấn thực quản. Trung thất là cơ quan chứa các bộ phận khí quản, tuyến tức, tĩnh mạch tay – đầu, thực quản, ống ngực,…
Thạc sĩ bác sĩ CKII Đoàn Minh Trông, Đơn vị Đầu Mặt Cổ, BVĐK Tâm Anh TP.HCM nhận định nếu không phẫu thuật cắt bướu, bướu sẽ tiếp tục phát triển, chặn hoàn toàn đường thở và đường ăn uống, người bệnh có nguy cơ ngưng thở, tử vong bất cứ lúc nào.
U của chị T. lớn, lâu ngày, có gai dính chặt vào các tổ chức lân cận. Phần cuối u tròn, chu vi 4cm lọt thỏm vào trung thất trên. “Nguy cơ chảy máu, tổn thương dây thần kinh chi phối giọng nói cao” – bác sĩ Trông đánh giá.
Ê kíp Đơn vị Đầu Mặt Cổ quyết định mổ từ đường cổ, hạn chế tối đa khả năng cưa xương ức. Bởi đường mở ngực giữa xương ức có nhược điểm vết mổ lớn, đau, mất máu nhiều hơn, nguy cơ biến chứng nhiễm trùng, người bệnh lâu phục hồi sau mổ và ảnh hưởng thẩm mỹ.
Êkíp bác sĩ rạch da ngang 6cm ở cổ, đi qua các lớp cơ, bóc tách nhóm cơ trước tuyến giáp. Bác sĩ Trông quan sát, quyết định cắt tuyến giáp trái, cẩn thận bóc tách từng phần, lấy sạch u khỏi lồng ngực, tránh làm thủng khí quản, thực quản và rách mạch máu lớn. Suốt quá trình mổ, ê kíp bác sĩ gây mê kiểm soát nhịp tim, huyết áp động mạch, lưu lượng máu đến tim…
Sau 2 giờ “cân não”, bác sĩ Trông thông báo cuộc phẫu thuật thành công, ê kíp đã bảo tồn dây thần kinh chi phối giọng nói, các tuyến cận giáp. Kết quả giải phẫu bệnh sau đó xác định u lành tính.
Sau mổ, chị T. ăn cháo loãng, kiêng dùng các món cay, chua… để hạn chế đau cổ. Chị cũng không mang vác vật nặng để tránh tăng áp lực lên vùng cổ.
Chị nằm ngủ, thở đều, không bị nghẹt như trước. “Tôi liên tục mệt mỏi, nặng ngực, nuốt nghẹn ở cổ, ăn uống không ngon miệng suốt 1 năm nay. Đi chợ, mang đồ nặng là bị hụt hơi. Mỗi khi nằm ngủ, tôi bị khó thở, phải kê gối ngồi dựa vào tường mới chợp được mắt” – chị T. kể. Anh H. nhiều lần khuyên vợ đi khám nhưng chị thấy cơ thể khỏe mạnh, vùng ngoài cổ không sưng hay có u nổi lên nên nghĩ không có bệnh.
Chị T. chia sẻ chị sợ đi bệnh viện khám, cũng rất sợ mổ; nhưng khi gặp bác sĩ Trông tư vấn kỹ về quá trình phẫu thuật khiến chị an tâm, bớt lo lắng. “May chồng tôi đã hối thúc tôi đi khám, điều trị kịp thời”, chị nói.
Bác sĩ Minh Trông cho biết, bướu cổ thòng trung thất (bướu cổ dưới xương ức) là tình trạng u tuyến giáp phát triển phía dưới, đi qua lỗ ngực vào khoang ngực. Bướu cổ thòng trung thất có thể xảy ra ở một hoặc 2 thùy tuyến giáp, chèn ép khí quản, dính vào thực quản, mạch máu…
Bướu cổ thòng trung thất chiếm tỉ lệ khoảng 3%-20% các trường hợp bướu giáp, thường gặp ở người từ 50 – 60 tuổi. Phụ nữ mắc bệnh này cao gấp 4 lần so với nam giới. Người bệnh thường không nhận thấy bất thường cho đến khi u lớn thu hẹp đường thở gây khó thở, nghẹt thở, thở rít. Tuy nhiên, các dấu hiệu này dễ nhầm lẫn với bệnh hô hấp. Nếu không được chụp X-quang hay CT ngực phổi, rất khó để phát hiện khối u.
Bướu cổ thòng trung thất có thể tăng kích thước hoặc không. Trường hợp bướu giáp thòng trung thất có kích thước nhỏ, chưa xâm lấn cơ quan lân cận, người bệnh có thể tái khám, theo dõi định kỳ.
Bướu kích thước lớn sẽ xâm lấn thực quản và khí quản, thòng xuống lồng ngực, chèn ép mạch máu, gây tức ngực, khó thở, khàn giọng, nuốt nghẹn. Người bệnh cần được phẫu thuật lấy bướu để điều trị triệt để.
Ê kíp bác sĩ có thể phẫu thuật lấy bướu từ đường mổ ngang ở cổ. Tuy nhiên, trường hợp bướu giáp thòng trung thất phức tạp, dính nhiều, nằm sâu trong lồng ngực, đôi khi phải kết hợp đường mổ cưa xương ức hoặc nội soi lồng ngực hỗ trợ kết hợp đường mở ngang cổ. Đồng thời, nguy cơ chảy máu trong mổ, tổn thương dây thần kinh chi phối giọng nói ở người bệnh bướu giáp thòng rất cao.
Để thực hiện được cuộc phẫu thuật lấy u thòng trung thất qua đường mổ cổ mà không kết hợp cưa xương ức, cần sự phối hợp ê kíp phẫu thuật. Phẫu thuật viên cẩn trọng, mổ chính xác tránh các tai biến phẫu thuật, không gây tổn thương mạch máu, hạn chế chảy máu. Bác sĩ gây mê đảm bảo kiểm soát nhịp tim cũng như huyết áp, lưu lượng máu đến tim… trong suốt cuộc mổ.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
