8 biến chứng tràn khí màng phổi có thể gặp phải mà bạn chưa biết

Không chỉ khiến người bệnh khó thở, đau ngực, tràn khí màng phổi còn có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng. Do vậy, hiểu rõ về bệnh sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe tốt hơn. Sau đây là 8 biến chứng tràn khí màng phổi có thể gặp phải mà bạn chưa biết.

Tràn khí màng phổi có nguy hiểm không?

Có, biến chứng tràn khí màng phổi có thể gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh. Bệnh thường khởi phát với các triệu chứng như đau ngực đột ngột, khó thở, ho khan, dễ nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp khác. Vì vậy, khi có dấu hiệu bất thường, người bệnh cần nhanh chóng thăm khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Đặc biệt, những người có nguy cơ cao mắc bệnh như nam giới, người hút thuốc lâu năm, người phải thở máy hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh phổi cần thường xuyên thăm khám định kỳ để phòng bệnh.

Các biến chứng tràn khí màng phổi nguy hiểm

Những biến chứng tràn khí màng phổi có thể khác nhau tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh cũng như nguyên nhân và phương pháp điều trị trước đó.

1. Phù phổi do giãn nở

Đây là biến chứng tràn khí màng phổi hiếm gặp, có thể xảy ra khi phổi bị xẹp trên 72 giờ do tràn khí màng phổi sau đó giãn nở quá nhanh. Điều này gây ra hiện tượng tăng áp lực lên mao mạch trong phổi, làm thoát dịch từ lòng mạch ra ngoài phổi và dẫn đến phù phổi. Dấu hiệu của phù phổi do tràn khí màng phổi gây ra thường là cảm giác khó thở tăng nhanh khiến bệnh nhân khó thở, ho nhiều, có thể ho ra dịch màu hồng do lẫn máu. (1)

2. Tổn thương hoặc nhiễm trùng do điều trị

Trong quá trình điều trị hoặc sau điều trị có thể xảy ra tình trạng viêm nhiễm hoặc tổn thương mô phổi. Nguyên nhân là do các can thiệp điều trị như chọc hút khí, đặt sonde dẫn lưu có thể là nguồn để vi khuẩn xâm nhập.

3. Suy hô hấp

Tràn khí màng phổi khiến phổi của bệnh nhân bị xẹp dẫn đến khả năng hấp thụ oxy kém. Khi đó, mức độ oxy trong máu giảm mạnh gây rối loạn nhịp tim và rối loạn tri giác. Nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời sẽ nhanh chóng dẫn đến suy hô hấp và có thể gây tử vong.

4. Suy tim

Khi lượng khí trong khoang màng phổi tăng quá mức có thể tạo áp lực lên tim. Tình trạng này làm giảm khả năng giãn nở và co bóp của tim, dẫn đến hạ huyết áp, suy tuần hoàn. Nếu không được xử lý kịp thời, suy tim có thể tiến triển nặng hơn, gây sốc tim và đe dọa tính mạng.

5. Tràn khí dưới da

Khí trong khoang màng phổi có thể rò vào các lớp mô dưới da. Khi áp suất có sự chênh lệch lớn, lượng khí dưới da sẽ có xu hướng lan rộng, từ đó dẫn đến nguy cơ trụy hô hấp hoặc các vấn đề về tim mạch.

6. Tràn khí trung thất gây ép tim cấp

Một trong số các biến chứng tràn khí màng phổi nguy hiểm nhất có thể kể đến là tràn khí trung thất. Đây là tình trạng khí tràn vào trung thất và gây chèn ép trực tiếp các dây thần kinh, tĩnh mạch, động mạch quanh tim, đặc biệt là động mạch chủ, động mạch phổi. Tình trạng này có thể dẫn đến suy hô hấp, suy tim nghiêm trọng như đã kể trên.

7. Tắc mạch khí

Đây là hiện tượng xảy ra khi bong bóng khí hình thành trong lòng mạch máu làm tắc nghẽn tĩnh mạch hoặc động mạch, dẫn đến đột quỵ, có thể nguy hiểm đến tính mạng. (2)

8. Tai biến mạch máu não

Tràn khí màng phổi có thể gây tai biến mạch máu não (đột quỵ) gián tiếp do suy hô hấp, suy tim, thiếu máu cục bộ. Nhìn chung, người bệnh càng được điều trị tràn khí màng phổi sớm sẽ càng tránh được các biến chứng nguy hiểm trên.

Cách điều trị tràn khí màng phổi

Việc điều trị tràn khí màng phổi tùy thuộc vào mức độ của bệnh. Trường hợp tràn khí màng phổi nhẹ có thể tự hồi phục mà không cần can thiệp bất kì phương pháp điều trị nào, nhưng không vì thế mà người bệnh chủ quan không thăm khám. Với các trường hợp nặng hơn, bác sĩ có thể chỉ định thủ thuật chọc hút khí, đặt ống dẫn lưu hoặc phẫu thuật nội soi để xử lý triệt để. Cách điều trị tràn khí màng phổi chi tiết như sau:

• Điều trị không phẫu thuật bao gồm các liệu pháp như:
  • Thở oxy: Người bệnh được chỉ định thở oxy, sau đó chụp lại X-quang phổi, nếu bác sĩ đánh giá ổn định thì người bệnh có thể ra viện.
  • Chọc hút khí: trường hợp tràn khí màng phổi số lượng vừa, bác sĩ sẽ cân nhắc chọc kim vào khoang màng phổi và hút khí ra. Trong một số trường hợp đặc biệt, có thể lưu một catheter để tháo hút khí hàng ngày.
  • Đặt dẫn lưu vào khoang màng phổi: hầu hết các trường hợp tràn khí màng phổi số lượng nhiều cần được đặt dẫn lưu vào khoang màng phổi để hút khí liên tục giúp phổi nở ra và lành các tổn thương. Sau một vài ngày, người bệnh được chụp lại phim X-quang phổi nếu hết khí có thể rút dẫn lưu hoặc chuyển phẫu thuật trong trường hợp có chỉ định.
• Phẫu thuật tràn khí màng phổi được chỉ định cho trường hợp bệnh kéo dài, tái phát hoặc khi có chỉ định được thảo luận bởi bác sĩ hô hấp và bác sĩ phẫu thuật:
  • Phẫu thuật nội soi lồng ngực có hỗ trợ video (VATS): Đây là kỹ thuật phẫu thuật ít xâm lấn qua các vết rạch nhỏ giữa các xương sườn. Cụ thể, bác sĩ sử dụng ống nội soi có gắn camera nhỏ đưa vào khoang lồng ngực để quan sát và thực hiện thao tác loại bỏ mô phổi bị tổn thương bằng dụng cụ chuyên dụng qua màn hình video.
  • Phẫu thuật hỗ trợ bằng robot: Bác sĩ sẽ điều khiển các dụng cụ bao gồm cả camera trên hệ thống phẫu thuật bằng robot. Tương tự như VATS, camera 3D được đưa qua vết rạch nhỏ giữa xương sườn để cung cấp hình ảnh bên trong khoang ngực, trong khi đó các dụng cụ robot đeo cổ tay được đưa vào qua các vết rạch nhỏ khác để loại bỏ mô phổi bị tổn thương.

Phòng ngừa biến chứng tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi có thể xảy ra bất kỳ lúc nào, do đó việc chủ động phòng ngừa vô cùng quan trọng. Thay đổi lối sống, kiểm soát tốt bệnh lý phổi mạn tính và tuân thủ các biện pháp bảo vệ phổi có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc hoặc tái phát bệnh, cụ thể: (3)

• Đối với người chưa mắc bệnh: Không hút thuốc hoặc tránh tiếp xúc môi trường nhiều khói thuốc; giữ không gian sống trong lành, thoáng mát; sử dụng máy lọc không khí trong nhà (nếu được); duy trì thói quen ăn uống, sinh hoạt, thể thao lành mạnh để có sức đề kháng tốt.
• Đối với người đang mắc bệnh/điều trị bệnh: Bên cạnh những lưu ý kể trên, người đang trong quá trình điều trị hoặc sau điều trị cần tránh các hoạt động có sự thay đổi áp suất đột ngột như lặn sâu dưới nước hoặc đi máy bay; đảm bảo tái khám đúng hẹn để cập nhật tình hình sức khỏe và hiệu quả sau điều trị.

Chăm sóc bệnh nhân tràn khí màng phổi

Theo bác sĩ Thơm, thuộc Bệnh viện Tâm Anh cho biết người bệnh trong và sau điều trị cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe tốt nhất. Mặt khác:

• Người nhà cần phải quan tâm và chú ý đến chế độ nghỉ ngơi, ăn uống, vệ sinh của bệnh nhân;
• Thường xuyên an ủi bệnh nhân để giải tỏa tâm lý lo lắng;
• Hỗ trợ bệnh nhân uống thuốc đúng giờ;
• Nâng cao thể trạng của bệnh nhân bằng việc cải thiện chế độ dinh dưỡng giàu protein, vitamin,…;
• Giữ không gian yên tĩnh, thoải mái để bệnh nhân được nghỉ ngơi nhiều hơn;
• Chú ý và nhắc nhở bệnh nhân hoạt động nhẹ nhàng;
• Hỗ trợ bệnh nhân các việc trong sinh hoạt hàng ngày;
• Người nhà phải theo dõi sức khỏe bệnh nhân, khi có bất thường cần báo ngay cho bác sĩ.

Không chỉ ảnh hưởng đến hệ hô hấp, biến chứng tràn khí màng phổi còn có nguy cơ đe dọa tính mạng nếu bệnh không được phát hiện và điều trị hiệu quả. Do vậy, hiểu rõ về các biến chứng giúp người bệnh chủ động theo dõi sức khỏe và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần.