Tràn dịch màng tinh hoàn là tình trạng hình thành nhiều dịch quanh tinh hoàn, khiến bìu sưng to. Đây là bệnh lý phổ biến ở nhiều độ tuổi và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Vậy vấn đề này có nguy hiểm không và phương pháp điều trị nào hiệu quả? Những thắc mắc này sẽ được bác sĩ Nguyễn Công Minh – Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8 giải đáp trong bài viết sau.
Tràn dịch màng tinh hoàn (hay còn gọi là tràn dịch tinh mạc, thoát vị màng tinh hoàn) là tình trạng tích tụ dịch khoang giữa hai lá của màng tinh hoàn, bao quanh tinh hoàn và thừng tinh, gây sưng bìu. Hiện tượng này thường phổ biến ở một bên tinh hoàn, tuy nhiên vẫn có trường hợp tràn dịch phúc mạc ở cả hai bên tinh hoàn. Tình trạng này có thể được chia thành 2 loại, cụ thể:
Ở trẻ em, tràn dịch tinh mạc xảy ra do sự đóng không hoàn toàn ống phúc tinh mạc. Theo thống kê, khoảng 6% trẻ sinh đủ tháng nhận chẩn đoán tràn dịch tinh mạc. Nếu ống phúc tinh mạc nhỏ, dịch chỉ có trong bao tinh mạc. Tuy nhiên nếu ống này rộng, có thể kèm theo thoát vị bẹn. Mặc dù vậy, 90% trường hợp thoát vị màng tinh hoàn ở trẻ em sẽ tự kết trong năm đầu và hiếm khi gặp ở trẻ trên 5 tuổi. Nếu cần can thiệp, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật qua đường bẹn để đóng ống phúc tinh mạc.
Đến nay, các chuyên gia chưa xác định được nguyên nhân chính xác gây tràn dịch tinh mạc ở người lớn. Nhiều giả thiết cho rằng chấn thương tinh hoàn, nhiễm trùng hoặc ung thư tinh hoàn là yếu tố gây tràn dịch tinh mạc.
Dấu hiệu điển hình của tình trạng tràn dịch tinh mạc là bìu sưng to, không đau ở một hoặc cả hai tinh hoàn, cảm giác như có quả bóng nước bên trong bìu. Do tích tụ nhiều dịch, người bệnh có thể mang cảm giác nặng bìu, căng tức bìu, sờ vào không thấy tinh hoàn. Với những trường hợp sưng quá nặng có thể gây khó chịu cho người bệnh, gặp khó khăn khi sinh hoạt, vận động thể thao, quan hệ tình dục. (2)
Bác sĩ Minh cho biết tình trạng bìu căng tức có thể nghiêm trọng hơn vào buổi tối và giảm nhẹ vào buổi sáng.
Tràn dịch tinh mạc thường không nguy hiểm nếu được điều trị sớm và đúng cách.
Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tình trạng này thường do bẩm sinh. Nhiều trường hợp có thể tự hết sau vài tháng hoặc đến khi trẻ 1 tuổi. Tuy nhiên nếu tình trạng bệnh kéo dài hoặc kèm theo thoát vị bẹn, cần can thiệp sớm để tránh biến chứng.
Ở người lớn, tràn dịch tinh mạc có thể gây viêm tinh hoàn, viêm màng tinh hoàn, ảnh hưởng hoạt động sản xuất tinh trùng… Thậm chí dịch tích tụ nhiều làm che lấp hoặc đi kèm các bệnh lý ung thư tinh hoàn, dẫn đến việc chẩn đoán muộn.
Tình trạng này được chẩn đoán dựa trên thăm khám lâm sàng và kết quả cận lâm sàng.
Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị tràn dịch tinh mạc như sau:
Ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tình trạng này có thể tự khỏi trong 1 năm đầu đời. Tương tự, hầu hết nam giới bị tràn dịch tinh mạc đều không cần can thiệp. Các phương pháp điều trị được chỉ định đối với trường hợp người bệnh có triệu chứng đau nhức, ảnh hưởng chất lượng sống.
Tuy nhiên dù ở bất kỳ độ tuổi nào, việc thăm khám thường xuyên tại bệnh viện có chuyên khoa nam học để kiểm tra tình trạng tràn dịch tinh mạc đóng vai trò quan trọng nhằm loại trừ nguy cơ có vấn đề ở tinh hoàn.
Trong trường hợp thoát vị màng tinh hoàn do viêm nhiễm, bác sĩ có thể chỉ định dùng kháng sinh, thuốc giảm đau để kiểm soát nhiễm khuẩn, cải thiện triệu chứng.
Phẫu thuật ngả bìu là phương pháp điều trị tốt nhất cho người bệnh bị tràn dịch tinh mạc. Bác sĩ sẽ rạch một đường ở bìu hoặc bụng dưới để loại bỏ túi tinh mạc, sau đó khâu lộn bao tinh mạc, đính hai mép tinh mạc với nhau và dẫn lưu vùng mổ.
Bác sĩ sử dụng kim tiêm nhỏ để hút dịch ra ngoài. Ưu điểm của phương pháp này là đơn giản, khắc phục tình trạng tràn dịch nhanh chóng. Tuy nhiên tỷ lệ tái phát cao, có
Liệu pháp xơ hóa được cân nhắc đối với trường hợp nam giới bị tràn dịch tinh mạc phẫu thuật có nguy cơ cao. Tuy nhiên phương pháp này có nhược điểm cần phải tiêm chất gây xơ nhiều lần, nguy cơ tái phát nhiều lần.
Bác sĩ Minh cho biết hiện nay không có biện pháp phòng ngừa hoàn toàn tình trạng này, đặc biệt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ do yếu tố bẩm sinh. Tuy nhiên ở người trưởng thành, việc chủ động chăm sóc sức khỏe sinh sản và thực hiện các biện pháp phòng ngừa góp phần giảm thiểu nguy cơ mắc tràn dịch tinh mạc, hạn chế biến chứng nguy hiểm. Nam giới cần lưu ý:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tràn dịch màng tinh hoàn là bệnh lý phổ biến, không nguy hiểm nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Để chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản, nam giới cần chú ký, tự kiểm tra bộ phận sinh dục hàng ngày và thăm khám sớm nếu có dấu hiệu bất thường. Tránh tâm lý chủ quan, tự điều trị khi chưa có hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa.
