Tê tay là bệnh gì? Triệu chứng, nguyên nhân và cách chẩn đoán

Tê tay thường do thói quen nằm ngủ, sinh hoạt hàng ngày không đúng tư thế. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tay bị tê yếu có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý liên quan đến tổn thương thần kinh, cần điều trị kịp thời để tránh biến chứng.

Tê tay là bệnh gì?

Tê tay có thể do sinh hoạt sai tư thế, tuy nhiên cũng có thể do tổn thương, kích ứng/ chèn ép dây thần kinh hoặc nhánh dây thần kinh ở cánh tay và cổ tay. Các bệnh ảnh hưởng đến dây thần kinh ngoại biên, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, cũng có thể gây tê ở tay. Tuy nhiên, bệnh tiểu đường thường gây tê bàn chân trước khi tê tay.

Trong một số trường hợp, tay tê có thể do các vấn đề ở não hoặc tủy sống. Triệu chứng này thường đi kèm với tình trạng yếu hoặc mất chức năng ở cánh tay hoặc bàn tay. Tê tay xảy ra không kèm các dấu hiệu bất thường khác thường không liên quan đến các rối loạn nguy hiểm. (1)

Bác sĩ cần thông tin chi tiết về các triệu chứng cụ thể để chẩn đoán nguyên nhân gây tê tay. Người bệnh có thể cần thực hiện nhiều xét nghiệm khác nhau để xác định nguyên nhân trước khi bắt đầu điều trị.

Tay bị tê có bình thường không?

Nguyên nhân phổ biến gây tê tay, cánh tay là do ​​ngồi hoặc ngủ ở cùng một tư thế trong thời gian dài. Thói quen này gây áp lực lên dây thần kinh, cắt đứt lưu lượng máu và gây ra tình trạng tê tạm thời. Trường hợp này thường không nguy hiểm. (2)

Tuy nhiên, triệu chứng tê tay có thể do các nguyên nhân bệnh lý khác. Đây là những trường hợp bất thường, cần can thiệp điều trị kịp thời để giúp giảm đau và giải quyết nguyên nhân gốc rễ.

Nguyên nhân bị tê tay

Vì sao bị tê tay? Như đã nói, tê tay có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, điển hình như:

1. Nguyên nhân bị tê tay không do bệnh lý

Nguyên nhân gây tê ở tay không do bệnh lý chủ yếu do áp lực tác động lên các dây thần kinh cảm giác và các mạch máu nhỏ ở tay. Như đã chia sẻ, trường hợp này thường xuất phát từ thói quen nằm ngủ, dựa hoặc ngồi trên tay trong thời gian dài. Triệu chứng là tạm thời, tương tự như bị ngứa ran, thường biến mất trong vòng vài phút và không đáng lo ngại.

2. Nguyên nhân tê tay do bệnh lý

Tê tay là dấu hiệu bệnh gì? Bất kỳ tình trạng nào làm tổn thương các dây thần kinh cảm giác ngoại biên của bàn tay đều có thể gây tê tay dai dẳng. Ngoài ra, một số tình trạng ảnh hưởng đến vùng cảm giác của não hoặc tủy sống cũng có thể gây tê ở tay.

• Bệnh lý thần kinh ngoại biên: Bệnh lý thần kinh ngoại biên gây tổn thương các dây thần kinh trên khắp cơ thể, trong đó nghiêm trọng nhất là các dây thần kinh xa trung tâm cơ thể. Nguyên nhân chủ yếu do bệnh tiểu đường không kiểm soát, sử dụng rượu và thuốc lá.
• Suy giảm thần kinh giữa, chẳng hạn như hội chứng ống cổ tay: Tình trạng này rất phổ biến, chủ yếu do chèn ép dây thần kinh giữa chạy qua cổ tay, thường xảy ra khi vận động tay chân quá mức.
• Bệnh lý thần kinh quay: Dây thần kinh quay có thể bị chèn ép ở cổ tay, khuỷu tay hoặc cánh tay trên, gây tê tay.
• Hội chứng ống khuỷu tay hoặc bệnh lý thần kinh trụ: Chèn ép thần kinh trụ thường xảy ra ở khuỷu tay, dẫn đến tê tay.
• Bệnh lý rễ thần kinh cổ: Các bệnh lý ở cột sống, chẳng hạn như viêm khớp thoái hóa, có thể chèn ép các dây thần kinh cảm giác ở cột sống, làm suy giảm cảm giác ở bàn tay, dẫn đến tê ở tay.
• Tổn thương tủy sống: Tổn thương tủy sống trên có thể ngăn chặn con đường truyền tín hiệu cảm giác đến não, gây tê tay. Tình trạng này xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, thường là khối u hoặc thoát vị đĩa đệm.
• Chấn thương ở tay hoặc cánh tay: Chấn thương nghiêm trọng có thể làm hỏng hoặc đứt hoàn toàn dây thần kinh cảm giác ở tay. Ngoài ra, tình trạng tích tụ máu còn có thể gây ra hội chứng khoang, chèn ép các mạch máu, mô và dây thần kinh, dẫn đến suy yếu chứng năng, gây tê ở tay.
• Các rối loạn viêm, chẳng hạn như viêm khớp dạng thấp hoặc lupus: Những tình trạng này có thể gây viêm xung quanh dây thần kinh hoặc tủy sống, thường gây ra triệu chứng tay tê, có thể cải thiện bằng cách dùng thuốc chống viêm.
• Bệnh đa xơ cứng: Đa xơ cứng là tình trạng viêm mạn tính, làm tổn thương lớp vỏ bao phủ các dây thần kinh trong hệ thần kinh trung ương. Bệnh có thể làm tổn thương các vùng não hoặc tủy sống liên quan, từ đó dẫn đến cảm giác tê ở tay.
• Đột quỵ: Đột quỵ làm giảm lưu lượng máu cung cấp cho não, có thể gây tổn thương các vùng não thực hiện chức năng kiểm soát cảm giác ở tay. (Tìm hiểu thêm: Tê tay có phải dấu hiệu đột quỵ không? Cách nhận biết và xử trí).
• Khối u tủy sống hoặc khối u não: Khối u nguyên phát ở não hoặc tủy sống có thể gây tổn thương các vùng cảm giác ở những cơ quan này, từ đó dẫn đến tê tay.
• Bệnh mạch máu ngoại biên nghiêm trọng: Bệnh lý này có thể làm tổn thương mạch máu, làm giảm lưu lượng máu đến các dây thần kinh và các mô khác ở bàn tay, gây ra cảm giác ngứa ran, tổn thương dây thần kinh.

Các dây thần kinh giữa, trụ và quay là hệ thống dây thần kinh cảm giác ngoại biên, giúp phát hiện cảm giác ở bàn tay. Chức năng chính là truyền tín hiệu cảm giác đến tủy sống và não. Do đó, bất kỳ tổn thương nào xảy ra ở những cấu trúc này đều có thể gây tê tay.

Với các tình trạng gây viêm ở tay và cánh tay, như hội chứng ống cổ tay hoặc viêm khớp dạng thấp, triệu chứng tê có thể xảy ra ở một hoặc cả hai bên tay. Trong khi đó, chấn thương dây thần kinh hoặc các vấn đề về não (như đột quỵ, khối u não…) sẽ chỉ gây tê ở một tay.

Tìm hiểu thêm:

• Bị tê tay trái là dấu hiệu bệnh gì? Nguyên nhân và chẩn đoán.
• Bị tê tay phải là bệnh gì? Dấu hiệu, nguyên nhân và chẩn đoán.

3. Nguyên nhân khác

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác cũng có thể gây tê tay, chẳng hạn như:

• Bị động vật hoặc côn trùng cắn
• Tác dụng phụ của một số loại thuốc
• Cơ thể thiếu vitamin B12
• Nồng độ canxi, kali hoặc natri bất thường
• Lạm dụng rượu

Triệu chứng tê tay thường gặp

Tay tê có thể xảy ra ở một hoặc cả hai tay, thậm chí là toàn bộ cánh tay. Triệu chứng chung gồm:

• Giảm cảm giác ở tay
• Ngứa ran ở tay
• Đau, nóng rát ở tay
• Cảm giác nóng hoặc lạnh ở tay
• Tay quá nhạy cảm khi chạm vào
• Giảm khả năng phối hợp tay
• Yếu bàn tay, cánh tay

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Cảm giác tê liệt ở tay rất dễ nhận ra. Tê tay không cải thiện, luôn luôn tê là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nghiêm trọng, cần được thăm khám và điều trị kịp thời. Ngoài ra, một số triệu chứng nguy hiểm đi kèm cần đi khám bác sĩ sớm bao gồm:

• Tê liệt ở các bộ phận khác trên cơ thể
• Chóng mặt, đau đầu
• Nói lắp bắp
• Mất khả năng kiểm soát ruột và/hoặc bàng quang
• Phát ban

Bị tê tay có nguy hiểm không?

Tê tay nhẹ, tạm thời và nhanh biến mất là tình trạng không đáng lo ngại, có thể do thói quen, tư thế không đúng. Tuy nhiên, các trường hợp tê tay nghiêm trọng, tay bị tê do bệnh lý đều rất nguy hiểm, cần thăm khám và điều trị y tế kịp thời.

Cách chẩn đoán bệnh tê tay

Để chẩn đoán tê tay, trước tiên, bác sĩ sẽ khám bệnh sử, sau đó chỉ định thực hiện một số xét nghiệm sau để xác định nguyên nhân chính xác, bao gồm: (3)

• Xét nghiệm công thức máu
• Xét nghiệm chức năng tuyến giáp
• Xét nghiệm nồng độ vitamin
• Xét nghiệm đo lượng chất trong cơ thể
• Kiểm tra mức độ chất điện giải trong cơ thể

Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định thực hiện thêm các xét nghiệm để loại trừ nguyên nhân nghiêm trọng như khối u và đột quỵ, bao gồm:

• Chụp CT (chụp cắt lớp vi tính) vùng đầu và cột sống
• Chụp MRI (chụp cộng hưởng từ) vùng đầu và cột sống
• Siêu âm mạch máu vùng cổ
• Chụp X-quang
• Chụp mạch máu để kiểm tra tình trạng tắc nghẽn mạch máu
• Chọc dò tủy sống để kiểm tra các rối loạn của hệ thần kinh
• Điện cơ đồ (EMG) để kiểm tra chức năng và sức khỏe của dây thần kinh

Sau khi xác định được nguyên nhân gây tê tay, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả để kiểm soát bệnh.

Cách điều trị tê tay

Phương pháp điều trị chứng tê ở tay sẽ được chỉ định tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể:

• Tê tay do tác dụng phụ của thuốc: Đổi sang loại thuốc khác.
• Tê ở tay do bệnh nhiễm trùng: Uống thuốc điều trị.
• Tay bị tê do thiếu hụt vitamin hoặc khoáng chất: Thay đổi chế độ ăn và/hoặc dùng một số loại thực phẩm bổ sung.

Trong các trường hợp nặng, chẳng hạn như tay tê do khối u, vấn đề về lưng, cột sống, hội chứng ống cổ tay…, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật. Ngoài ra, người bệnh cũng được khuyến khích kết hợp chăm sóc tại nhà để hỗ trợ bệnh cải thiện hiệu quả:

• Dùng thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen hoặc acetaminophen.
• Đeo nẹp tay theo chỉ định của bác sĩ
• Sử dụng liệu pháp nhiệt hoặc lạnh
• Nghỉ ngơi, không để tay vận động nhiều
• Thực hiện các bài tập giúp tay bạn khỏe mạnh hơn.

Tìm hiểu thêm: 9 cách trị tê tay tại nhà, giúp hỗ trợ giảm triệu chứng bệnh.

Cách phòng ngừa tê tay

Trong một số trường hợp, nguy cơ tê tay có thể được kiểm soát bằng các biện pháp phòng ngừa sau:

• Theo dõi và kiểm soát tốt các tình trạng bệnh mạn tính như bệnh tiểu đường hoặc huyết áp cao.
• Không nên vận động tay quá mức
• Khám sức khỏe và làm các xét nghiệm cần thiết thường xuyên để kiểm tra tình trạng sức khỏe tổng quát, đặc biệt là sức khỏe hệ thần kinh.

Câu hỏi thường gặp

Dưới đây là phần giải đáp một số thắc mắc thường gặp liên quan đến tình trạng tê tay:

1. Tại sao ngủ hay bị tê tay?

Tay bị tê khi ngủ chủ yếu do dây thần kinh bị chèn ép. Tình trạng này thường xảy ra ở những người có thói quen ngủ sai tư thế, ngủ chèn lên tay, vận động tay quá mức trong sinh hoạt hàng ngày, chẳng hạn như đánh máy, chơi nhạc cụ…

2. Bị điện giật tê tay có sao không?

Mức độ tê tay do điện giật còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như cường độ dòng điện, thời gian tiếp xúc… Trường hợp nguy hiểm là khi xuất hiện các triệu chứng bỏng rát, khó thở, choáng váng, tê liệt chi, nhịp tim chậm…, cần đi khám để được chẩn đoán kịp thời.

3. Tê tay uống thuốc gì?

Thuốc điều trị và kiểm soát triệu chứng tê tay được chỉ định tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể:

• Thuốc điều trị đau thần kinh (thần kinh): Điều trị bệnh lý thần kinh ngoại biên
• Thuốc chống viêm: Điều trị bệnh lý rễ thần kinh cổ, hội chứng ống cổ tay…
• Dùng thuốc giảm đau không kê đơn, chẳng hạn như ibuprofen hoặc acetaminophen.

4. Tê tay thiếu chất gì?

Tay bị tê có thể do cơ thể đang thiếu vitamin nhóm B, Kali, vitamin E, Canxi, vitamin D, vitamin K, Magie… Do đó, việc bổ sung đầy đủ dinh dưỡng là vô cùng quan trọng.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

Trên đây là bài viết tổng hợp các thông tin liên quan đến tình trạng tê tay, nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và điều trị tê tay hiệu quả. Hy vọng thông qua những cập nhật trên, người bệnh đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích để biết cách phát hiện, đi khám sớm và được điều trị kịp thời.