Co thắt thực quản là tình trạng rối loạn nhu động thực quản, khiến người bệnh có cảm giác nuốt nghẹn, đau ngực, ợ trớ (thức ăn trào lên họng nhưng không có cảm giác buồn nôn). Bệnh co thắt thực quản có thể gây ăn uống kém, sụt cân, suy dinh dưỡng và lo lắng cho bệnh nhân.
Thực quản là một phần của hệ tiêu hóa, có chức năng dẫn thức ăn và chất lỏng từ cổ họng đến dạ dày. Khi nuốt, cơ thắt thực quản trên sẽ giãn mở để thức ăn có thể đi vào thực quản. Sau đó, các cơn co thắt (nhu động) đóng vai trò đẩy chúng xuống thực quản dưới. Lúc này, cơ thực quản dưới sẽ giãn mở và cho phép thức ăn đi xuống dạ dày, sau đó đóng lại để ngăn axit dạ dày và dịch tiêu hóa trào ngược lên thực quản.
Tuy nhiên, ở một số người, quá trình này có thể bị ảnh hưởng do các cơn co thắt vùng thực quản bất thường, gây khó nuốt, đau tức khó chịu và trào ngược thức ăn và acid từ dạ dày lên thực quản. Co thắt thực quản là bệnh lý hiếm gặp với tỷ lệ khoảng 1/100.000 người mỗi năm.
Tùy vào triệu chứng mà hội chứng này sẽ có những phân loại cũng như phương pháp điều trị khác nhau. Dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
Dựa trên nguyên nhân và triệu chứng cụ thể mà bệnh co thắt thực quản được chia thành 2 loại chính như sau: (1)
Đây là bệnh lý hiếm gặp, có thể gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh. Đặc điểm chính của co thắt thực quản xa (Distal esophageal spasm) là sự co thắt không đồng đều thường xảy ra ở đoạn xa của thực quản (thực quản dưới gần dạ dày). Khi xuất hiện các cơn co thắt, người bệnh có thể cảm thấy đau tức ngực, khó thở và ợ trớ, đặc biệt là sau khi tiêu thụ những thực phẩm có khả năng kích thích thực quản.
Ở giai đoạn đầu, người bệnh thường có cảm giác đau tức ngực mà không rõ nguyên nhân. Lâu dần cơn đau có thể xuất hiện thường xuyên và lan rộng ra các vùng khác như vai, lưng. Đặc biệt, khi người bệnh trong tình trạng stress, căng thẳng càng khiến cơn đau lặp lại với tần suất dày và diễn ra trong thời gian lâu hơn.
Thực quản co thắt quá mức (Hypercontractile esophagus) là tình trạng toàn bộ thực quản co thắt đột ngột với cường độ mạnh hơn bình thường. Thông thường, bệnh lý này có triệu chứng tương tự như co thắt thực quản đoạn xa nên không thể phân biệt dựa trên biểu hiện lâm sàng.
Các triệu chứng co thắt thực quản quá mức được biểu hiện từ mức độ nhẹ đến nặng, gây cảm giác lo lắng, sợ hãi cho người bệnh khi phải nuốt thức ăn. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Co thắt thực quản thường xuất hiện bất thường và nguyên nhân gây bệnh chưa rõ ràng, còn nhiều tranh cãi về việc xếp vào nhóm rối loạn vận động thực quản. Theo các bác sĩ chuyên khoa, các yếu tố dưới đây có thể góp phần gây nên co thắt ở thực quản: (2)
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà co thắt vùng thực quản được biểu hiện qua các triệu chứng như:
Chẩn đoán đóng vai trò quan trọng trong việc xác định và điều trị sớm bệnh lý, tránh các biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Thông thường, hội chứng co thắt ở thực quản được chẩn đoán dựa trên các phương pháp sau:
Đây không phải là bệnh lý gây nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, co thắt ở thực quản có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm loét, sẹo xơ thực quản, xuất huyết, viêm phổi do hít sặc thức ăn, sụt cân, suy dinh dưỡng, suy nhược cơ thể… Để giảm thiểu nguy cơ xuất hiện biến chứng không mong muốn, người bệnh cần thăm khám và điều trị ngay khi phát hiện các dấu hiệu bất thường ở vùng thực quản.
Hiện chưa có sự thống nhất về điều trị và phương pháp điều trị co thắt thực quản triệt để. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ dựa vào các biểu hiện cụ thể của người bệnh để đưa ra hướng xử lý hiệu quả nhằm giảm triệu chứng như:
Bệnh lý này gần như không thể phòng ngừa hoàn toàn. Tuy nhiên, người bệnh có thể tham khảo chế độ dinh dưỡng và lối sinh hoạt khoa học dưới đây để tránh tác động tiêu cực lên đoạn đầu của ống tiêu hóa, từ đó giúp giảm nguy cơ mắc bệnh co thắt thực quản:
Khi xuất hiện các cơn co thắt bất thường ở vùng thực quản, người bệnh thường băn khoăn, lo lắng các vấn đề như:
Co thắt ở thực quản thường không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, các triệu chứng của bệnh thường gây khó chịu cho người bệnh trong quá trình ăn uống, sinh hoạt.
Co thắt vùng thực quản nếu được phát hiện và điều trị sớm sẽ không ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh. Tuy nhiên, nếu để bệnh diễn tiến trong thời gian dài, có thể dẫn tới các biến chứng nghiêm trọng, tác động tiêu cực tới sức khỏe tổng thể.
Thường xuyên tiêu thụ một số thực phẩm dưới đây có thể khiến thực quản bị kích thích, gây ra các cơn co thắt bất thường:
Các cơn co thắt thường có thể kéo dài trong vài phút đến vài giờ tùy vào nguyên nhân co thắt thực quản và mức độ nghiêm trọng của bệnh lý. Cơn đau thường đến đột ngột, không báo trước khiến người bệnh nhầm lẫn với các bệnh lý liên quan đến tim.
Ngay khi xuất hiện các triệu chứng co thắt thực quản dưới đây, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra và xử lý kịp thời:
Việc can thiệp y tế sớm giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh lý, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp dựa vào vị trí co thắt, mức độ nghiêm trọng, thể trạng người bệnh…
Để đặt lịch thăm khám, tư vấn về sức khỏe, Quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp qua:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Co thắt thực quản là vấn đề bất thường liên quan đến hệ tiêu hóa, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Ngay khi xuất hiện dấu hiệu co thắt thực quản, người bệnh nên đến các bệnh viện uy tín để được chẩn đoán và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.
