Áp xe bìu là tình trạng nhiễm trùng khu trú tại vùng bìu, hình thành nên ổ mủ gây sưng đau, khó chịu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, áp xe ở vùng bìu có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của người bệnh.
Áp xe bìu là tình trạng viêm nhiễm khu trú tại mô vùng bìu, dẫn đến hình thành một khối cứng bất thường có thể sờ thấy được, bên trong chứa đầy mủ từ tế bào bạch cầu chết, xác vi khuẩn và dịch. Đây không phải là bệnh lý thường gặp ở bìu nhưng có thể ảnh hưởng đến nam giới ở mọi lứa tuổi.
Tùy vào vị trí và nguyên nhân hình thành ổ mủ, áp xe tại vùng này có thể được chia thành các loại như sau:
Áp xe hình thành chủ yếu do tình trạng nhiễm trùng, làm tích tụ mủ tại vùng bìu. Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến tình trạng này, việc nhận diện đúng nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ có vai trò quan trọng giúp bác sĩ xây dựng phác điều trị phù hợp và phòng ngừa tái phát hiệu quả.
Bác sĩ Nguyễn Công Minh cho biết, vùng da bìu có cấu trúc mỏng, nhiều tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn, nằm tại vị trí kín, nên nếu không được vệ sinh sạch sẽ và đúng cách sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây viêm. Nếu tình trạng viêm kéo dài không được điều trị sẽ dẫn đến sự tích tụ mủ và hình thành áp xe da bìu.
Trong một số ít trường hợp, nhiễm trùng đường tiết niệu bao gồm viêm niệu đạo, viêm bàng quang… có thể tiến triển và lan đến tinh hoàn, dẫn đến hình thành áp xe.
Áp xe bìu là một trong những biến chứng hiếm gặp của viêm tụy hoại tử cấp tính, xảy ra khi dịch hoại tử từ tuỵ lan rộng xuống bìu qua ống bẹn. Với những trường hợp này, bệnh nhân được chẩn đoán viêm tụy cấp tính, sau đó xuất hiện triệu chứng sưng bìu hai bên. Kết quả chụp CT cho thấy dịch hoại tử từ tụy di chuyển xuống bìu qua ống bẹn, hình thành ổ áp xe tại vùng vùng dù tinh hoàn không trực tiếp bị nhiễm trùng. (1)
Viêm tụy hoại tử thường gặp ở những người có tiền sử đau quặn mật hoặc nghiện rượu bia.
Viêm nhiễm tại tinh hoàn thường liên quan đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục, vi khuẩn từ đường tiết niệu… Nếu không được điều trị kịp thời, vi khuẩn có thể tăng sinh và hình thành các ổ áp xe ở tinh hoàn.
Là tình trạng viêm nhiễm tại mào tinh hoàn. Bệnh có thể tiến triển âm thầm nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Một số trường hợp viêm mào tinh kéo dài hoặc điều trị chưa dứt điểm sẽ dẫn đến hình thành ổ áp xe trong mào tinh hoàn.
Bên cạnh những nguyên nhân trên, một số yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ gặp tình trạng áp xe tại vùng bìu, bao gồm:
Triệu chứng khi có áp xe ở khu vực bìu thường biểu hiện rõ rệt, việc nhận diện sớm các dấu hiệu giúp người bệnh kịp thời tìm kiếm sự can thiệp y tế đúng cách, tránh những biến chứng nặng nề. Một số triệu chứng thường gặp bao gồm:
Đây là tình trạng viêm mủ nguy hiểm nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, có thể gây ra những hệ quả nghiêm trọng đối với sức khỏe và chức năng sinh sản của nam giới. Theo bác sĩ Nguyễn Công Minh, trường hợp được chẩn đoán sớm và điều trị đúng phác đồ, bệnh thường có tiên lượng tốt và khả năng hồi phục cao.
Ngược lại, nếu ổ áp xe không được kiểm soát, vi khuẩn có thể lan rộng và gây tổn thương nghiêm trọng tại tinh hoàn, thậm chí buộc phải thực hiện cắt bỏ tinh hoàn nếu nhiễm trùng không thể phục hồi, các trường hợp nặng hơn có thể diễn tiến sốc nhiễm trùng ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh.
Nam giới cần thăm khám với bác sĩ chuyên khoa ngay khi nhận thấy các triệu chứng bất thường như:
Các phương pháp chẩn đoán khi có áp xe tại bìu bao gồm:
Việc điều trị khi xuất hiện áp xe tại bìu cần được thực hiện sớm và đúng cách nhằm loại bỏ ổ mủ, kiểm soát nhiễm trùng và bảo tồn chức năng sinh sản cho người bệnh. Tùy theo mức độ nhiễm trùng và vị trí khối áp xe, bác sĩ sẽ lựa chọn các phương pháp điều trị phù hợp.
Kháng sinh là phương pháp điều trị đầu tiên được chỉ định ở giai đoạn sớm, khi ổ áp xe còn nhỏ và sức khỏe người bệnh vẫn ổn định. Kháng sinh giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn, ngăn ổ mủ lan rộng đến các mô xung quanh.
Bác sĩ Nguyễn Công Minh lưu ý, người bệnh không cố gắng làm vỡ hoặc nặn ổ áp xe, điều này tạo cơ hội cho vi khuẩn lan sang các vùng da khác hoặc nhiễm vào các mô sâu hơn. Đặc biệt, người bệnh tuyệt đối không nên dùng kim hoặc dụng cụ sắc nhọn đâm vào ổ áp xe vì sẽ gây tổn thương mạch máu bên dưới, khiến nhiễm trùng lan rộng hơn.
Đối với những trường hợp không đáp ứng với điều trị nội khoa, ổ áp xe đã lớn gây chèn ép mô hoặc có nguy cơ hoại tử, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật rạch dẫn lưu áp xe bìu.
Sau khi người bệnh được vô cảm phù hợp, bác sĩ tiến hành rạch một vết nhỏ trên vùng da bìu để dẫn lưu ổ áp xe ra bên ngoài. Khi đã chảy hết dịch, bác sĩ sẽ băng vết thương và hướng dẫn người bệnh cách chăm sóc tại nhà. Kỹ thuật này giúp làm sạch ổ áp xe, ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng. Cuối cùng bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh và giảm đau để điều trị dứt điểm các triệu chứng cho người bệnh.
Với các trường hợp có ổ áp xe nằm bên trong da, bác sĩ sẽ chọc hút ổ mủ bằng kim dưới sự hướng dẫn của siêu âm hoặc dẫn lưu áp xe bằng kim. Sau khi rạch một đường nhỏ trên da, bác sĩ tiến hành luồn một ống nhựa mỏng gọi là ống dẫn lưu để hút mủ ra khỏi ổ áp xe.
Trong một số ít trường hợp ổ áp xe đã tiến triển nặng gây hoại tử toàn bộ tinh hoàn, bác sĩ buộc phải thực hiện phẫu thuật cắt bỏ tinh hoàn để ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng, đồng thời bảo vệ tính mạng người bệnh.
Vấn đề này hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu nam giới chủ động giữ vệ sinh cá nhân, phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý viêm nhiễm liên quan đến cơ quan sinh dục, tiết niệu. Một số biện pháp giúp giảm nguy cơ hình thành áp xe tại bìu:
Tình trạng này không thể tự khỏi nếu không được điều trị đúng cách. Nếu để lâu, ổ mủ có thể lan rộng, tăng nguy cơ hoại tử mô hoặc dẫn đến nhiễm trùng huyết. Việc điều trị cần được thực hiện càng sớm càng tốt, ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ bị áp xe tại khu vực bìu.
Bác sĩ Minh khuyến cáo nam giới không nên quan hệ tình dục khi đang bị áp xe khu vực bìu. Hoạt động tình dục trong giai đoạn này có thể làm tình trạng đau nghiêm trọng hơn, lan rộng ổ viêm hoặc kéo dài thời gian hồi phục. Tốt nhất người bệnh nên chờ hết hẳn các triệu chứng hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để biết thời điểm tốt nhất quan hệ tình dục trở lại sau điều trị áp xe.
Vấn đề này có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nam giới nếu ổ áp xe lan rộng và gây tổn thương tinh hoàn hoặc mào tinh hoàn. Lúc này chức năng tinh hoàn sẽ suy giảm đáng kể, dẫn đến số lượng và chất lượng tinh trùng cũng suy giảm. Đặc biệt với những trường hợp nghiêm trọng, mô tinh hoàn hoại tử nặng và phải cắt bỏ cả hai tinh hoàn, nguy cơ người nam bị vô sinh là rất cao. Chính vì thế, việc chẩn đoán và điều trị sớm không chỉ giúp nam giới bảo tồn cấu trúc bìu mà còn duy trì chức năng sinh sản trong tương lai.
Nguy cơ tái phát áp xe có cao hay không còn phụ thuộc vào cách điều trị cũng như cách chăm sóc sau điều trị. Nếu ổ áp xe được dẫn lưu triệt để kết hợp sử dụng kháng sinh đúng phác đồ, nguy cơ tái phát áp xe ở bìu là rất thấp. Ngược lại, nếu điều trị không triệt để, mủ không được dẫn lưu hoàn toàn hoặc người bệnh có các yếu tố nguy cơ từ bệnh lý nền, viêm nhiễm vùng bìu tái phát… thì nguy cơ tái phát áp xe cũng sẽ tăng lên.
Do đó, để hạn chế nguy cơ tái phát, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ sau điều trị, tái khám đúng lịch và thực hiện tốt các biện pháp phòng ngừa.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị tại Hệ thống BVĐK Tâm Anh, quý khách hàng có thể liên hệ đến thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Áp xe bìu là tình trạng nhiễm trùng cấp tính tại vùng bìu cần được phát hiện và điều trị kịp thời để tránh biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, cũng như sinh lý và khả năng sinh sản của nam giới. Việc chủ động thăm khám ngay khi có dấu hiệu bất thường là cách tốt nhất để kiểm soát áp xe và ngăn ngừa tái phát hiệu quả.
