Tình trạng bé ăn nhiều nhưng không tăng cân là điều luôn khiến các bậc phụ huynh đau đầu tìm nguyên nhân và giải pháp. Có rất nhiều yếu tố gây ra tình trạng bé ăn tốt nhưng không tăng cân. Hãy cùng tìm hiểu để có những giải pháp thích hợp giúp bé phát triển khỏe mạnh hơn.
Có một số dấu hiệu nhận biết việc bé không tăng cân, nhẹ cân hơn chuẩn thông thường mà các bậc phụ huynh cần chú ý để can thiệp sớm. Nổi bật nhất chính là việc bé ăn nhiều và đủ bữa nhưng không thấy sự tăng cân rõ rệt sau một thời gian dài.
Ngoài ra, nếu so với các bạn cùng lứa tuổi, sự phát triển về thể chất của bé có thể chậm hơn, bao gồm cả chiều cao và cân nặng; bé thường xuyên bị ốm đau, hay mệt mỏi, dễ bị nhiễm trùng thì đó cũng có thể là những dấu hiệu liên quan đến tình trạng bé chậm tăng cân do chưa được đáp ứng đủ về nhu cầu dinh dưỡng.
Nguyên nhân của việc trẻ ăn nhiều nhưng không tăng cân còn có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó, các nguyên nhân phổ biến thường gặp gồm có:
Một nguyên nhân thường gặp ảnh hưởng đến tốc độ phát triển cân nặng của bé chính là việc bé ăn chưa đủ nhiều so với nhu cầu của cơ thể.
Trong những năm đầu đời, cơ thể bé cần nhiều năng lượng và chất dinh dưỡng để phát triển, hoàn thiện các cơ quan của cơ thể. Việc bé ăn uống được nhưng không tăng cân có thể là do bé ăn chưa đủ nhiều so với nhu cầu của cơ thể, chẳng hạn như bé từ 6-8 tháng tuổi cần ăn dặm 1 bữa/ngày với 50 – 100 ml bột/cháo trong bữa ăn. Nếu ăn ít hơn lượng này thì chưa đáp ứng được nhu cầu của bé, khiến bé khó tăng cân.
Hằng ngày, cơ thể của bé vẫn tiêu hao một lượng calo nhất định khi bé thực hiện các hoạt động bò, trườn, đi, đứng, chạy nhảy,… Bố mẹ có thể thấy bé ăn nhiều nhưng trên thực tế, lượng calo bé nạp vào hằng ngày là bằng hay thậm chí thấp hơn so với lượng calo mà cơ thể tiêu hao thì bé vẫn không thể tăng cân đều như bố mẹ mong muốn. Đây chính là nguyên nhân phổ biến khiến cho bé ăn nhiều nhưng không tăng cân. (1)
Bên cạnh hai nguyên nhân trên thì việc bé ăn nhiều nhưng thiếu chất cũng là lý do khiến trẻ ăn tốt nhưng không tăng cân.
Chẳng hạn như bữa ăn của bé có nhiều tinh bột nhưng thiếu thịt thì bé sẽ dễ bị thiếu protein. Hoặc nếu phụ huynh ít cho bé ăn các loại cá béo, bơ, dầu thực vật,… thì bé sẽ dễ bị thiếu axit béo omega-3. Mỗi chất dinh dưỡng đều có một vai trò riêng đối với sự phát triển và tăng trưởng của bé về mặt cân nặng nên nếu bé ăn được nhưng không tăng cân, cần kiểm tra xem bữa ăn của bé đã có đủ các nhóm chất dinh dưỡng hay chưa.
Bé ăn uống được nhưng không tăng cân còn có thể đến từ việc trẻ kém hấp thu dinh dưỡng. Có nhiều bệnh lý có thể dẫn đến tình trạng này, chẳng hạn như: rối loạn tiêu hóa, viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đại tràng, bệnh Crohn, bệnh celiac,… có thể làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng của trẻ, làm cho trẻ ăn được nhưng không tăng cân.
Không phải trường hợp nào bé ăn nhiều cũng có thể tăng cân và phát triển tốt. Bởi việc mẹ cho bé ăn quá nhiều, vượt quá nhu cầu của cơ thể có thể gây nên tình trạng khó tiêu, rối loạn tiêu hóa. Từ đó làm cho cơ thể bé khó chuyển hóa, hấp thu các chất dinh dưỡng từ thực phẩm, làm bé chậm tăng cân, chững cân.
Nguyên nhân bé ăn nhiều nhưng không tăng cân có thể nằm ở phương pháp chế biến món ăn cho bé ăn chưa phù hợp, làm mất các dưỡng chất trong thực phẩm. Chẳng hạn như với cá ngừ – một loại cá béo giàu omega-3, khi chiên cá sẽ làm giảm 70 – 85% hàm lượng omega-3. Điều này làm cho bé dù ăn nhiều cá ngừ nhưng vẫn không hấp thu được đủ lượng omega-3 cần thiết. Hoặc chẳng hạn như vitamin C “nhạy cảm” với nhiệt độ cao, dễ tan trong nước nên khi luộc bông cải xanh thì lượng vitamin C trong bông cải sẽ giảm đi đến gần 50%.
Với những trường hợp trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính, bé có thể bị chậm tăng chân, chững cân do sữa mẹ thiếu chất. Điều này có thể do cơ địa của mẹ, chế độ ăn uống không cân bằng hoặc các yếu tố khác làm ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ như áp lực, căng thẳng, mẹ đang sử dụng các loại thuốc làm giảm khả năng hấp thu dưỡng chất từ thực phẩm mẹ ăn,…
Nhiễm giun sáu, ký sinh trùng đường ruột cũng là một trong các nguyên nhân có thể làm cho bé chậm tăng cân. Ký sinh trùng sống trong đường ruột và hút chất dinh dưỡng từ thức ăn, dẫn đến việc dinh dưỡng không được cung cấp đầy đủ cho cơ thể trẻ.
Không chỉ vậy, ký sinh trùng còn có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón,… làm giảm sự hấp thu của cơ thể đối với thực phẩm. Khi thức ăn không được tiêu hóa và hấp thu hiệu quả, trẻ có thể cảm thấy no nhưng không có đủ năng lượng để phát triển và tăng cân.
Trẻ hiếu động và vận động nhiều có xu hướng tiêu hao năng lượng nhanh chóng. Do vậy, dù đã ăn nhiều nhưng lượng calo trẻ ăn chỉ vừa đủ (hoặc thậm chí thiếu) so với nhu cầu hằng ngày của trẻ cũng sẽ khiến trẻ không tăng cân hoặc có thể bị sụt cân. (2)
Nếu bé ăn nhiều nhưng không tăng cân thì nguyên nhân có thể là do bé đang mắc bệnh và cơ thể của bé cần nhiều calo hơn để hồi phục. Điều này gây tiêu tốn một lượng lớn calo, nên dù các bữa ăn hằng ngày của bé có thể nhiều nhưng chưa đáp ứng đủ lượng calo mà cơ thể cần, làm cho bé khó tăng cân.
Có một số bí quyết giúp cải thiện tình trạng trẻ ăn tốt nhưng không tăng cân mà phụ huynh có thể tham khảo:
Xem thêm:
Để đặt lịch thăm khám, tư vấn về dinh dưỡng và sức khỏe cho bé tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, phụ huynh vui lòng liên hệ trực tiếp qua:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Nếu bạn đang lo lắng bé ăn nhiều nhưng không tăng cân, hãy đưa bé đến Bệnh viện Tâm Anh để được thăm khám và tư vấn chuyên sâu từ bác sĩ dinh dưỡng. Tại đây, các chuyên gia sẽ đánh giá toàn diện nguyên nhân, từ rối loạn tiêu hóa đến hấp thu kém, và xây dựng giải pháp dinh dưỡng cá nhân hóa giúp cải thiện thể trạng bền vững. Đặt lịch ngay để sớm đồng hành cùng con trên hành trình phát triển toàn diện.
