Barrett thực quản là một tổn thương tiền ung thư của ung thư biểu mô tuyến thực quản, thường gặp ở những người bệnh mắc bệnh lý trào ngược dạ dày – thực quản. Người bệnh thường không có triệu chứng, chỉ tình cờ phát hiện khi nội soi. Barrett thực quản nhẹ có thể điều trị khỏi hoàn toàn bằng phương pháp nội khoa. Trường hợp nặng có nguy cơ tiến triển thành ung thư sẽ được điều trị bằng phẫu thuật nội soi.
Barrett thực quản là thuật ngữ miêu tả tổn thương tiền ung thư thực quản, thường gặp ở của người bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Là hiện tượng niêm mạc thực quản chuyển từ tế bào vảy bình thường thành tế bào hình trụ. Những tế bào hình trụ này sau đó sẽ tiến triển thành tế bào có khả năng chế tiết, tương đồng với tế bào ruột. Từ đó sinh ra tình trạng loạn sản ở thực quản và ung thư thực quản.
Thực quản là một cơ quan nằm ở đoạn đầu của ống tiêu hóa, có cấu trúc dài khoảng 25 cm và rộng 2,5 cm. Chức năng chính của thực quản là đưa thức ăn từ hầu họng xuống dạ dày bằng cách co bóp nhu động. Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một trong những bệnh tiêu hóa phổ biến, hầu như ai cũng từng ít nhất 1 lần bị trào ngược dạ dày thực quản. Đây là hiện tượng dịch acid dạ dày bị đẩy ngược lên thực quản, khiến niêm mạc thực quản bị tổn thương.
Tình trạng trào ngược dạ dày thực quản sẽ gây kích thích niêm mạc thực quản, nếu kéo dài mà không điều trị dứt điểm, hoặc người bệnh tái lại nhiều lần sẽ ảnh hưởng đến lớp tế bào của thực quản gây nên barrett thực quản và ung thư thực quản. Đây cũng là lý do khiến triệu chứng của barrett thực quản và bệnh trào ngược dạ dày thực quản có sự tương đồng.
Bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc Barrett thực quản. Tuy vậy, vẫn có người nguy cơ mắc barrett dạ dày cao hơn so với người bình thường. Đó là nhóm người có hệ tiêu hóa hoạt động kém, lối sống thiếu lành mạnh hoặc những nhóm người sau:
Nguyên nhân gây barrett thực quản hiện này vẫn chưa được xác nhận. Tuy nhiên, barrett thực quản được cho là hệ quả của tình trạng tái lại nhiều lần của bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). Khi một người bị trào ngược dạ dày thực quản nhiều lần, các tế bào niêm mạc ở thực quản sẽ bị biến đổi từ tế bào vảy sang tế bào hình trụ và gây ra bệnh barrett thực quản.
Lưu ý, không phải ai bị trào ngược dạ dày cũng sẽ bị barrett thực quản hoặc ngược lại. Bệnh GERD chỉ là một yếu tố dễ dẫn đến barrett thực quản, nhất là khi bệnh tái lại nhiều lần. Người bị trào ngược dạ dày thực quản vẫn có thể hạn chế nguy cơ bị barrett thực quản bằng cách cải thiện hệ tiêu hóa, tăng cường sức khỏe bằng chế độ dinh dưỡng khoa học và lối sinh hoạt lành mạnh.
Phương pháp chẩn đoán barrett thực quản là nội soi thực quản – dạ dày. Phương pháp này được thực hiện bằng cách đưa ống nội soi đầu có gắn camera chuyên dụng vào thực quản của người bệnh qua đường miệng. Bác sĩ tiến hành quan sát tình trạng niêm mạc và các tế bào ở thực quản thông qua hình ảnh chi tiết phát ra từ camera của ống nội soi đã được kết nối với màn hình. Những dữ liệu này sẽ giúp bác sĩ đánh giá được mức độ tổn thương thực quản của người bệnh.
Trong khi nội soi thực quản – dạ dày, nếu trên hình ảnh nội soi có nghi ngờ barrett đã tiến đến ung thư thực quản, các bác sĩ nội soi sẽ tiến hành sinh thiết thực quản. Với phương pháp này, bác sĩ cũng dùng một ống nội soi đưa vào thực quản và lấy một mẫu mô tại thực quản. Mẫu mô này sẽ được đem đi làm xét nghiệm mô bệnh học.
Điều trị barrett thực quản chính là điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản và tái khám định kỳ. Mỗi người bệnh sẽ có phác đồ điều trị khác nhau dựa vào mức độ tổn thương, triệu chứng lâm sàng và phạm vi tổn thương.(1)
Đối với những tổn thương nhỏ hơn 3cm, việc điều trị sẽ giống như điều trị trào ngược dạ dày. Nếu kích thước tổn thương lớn hơn 3cm, đồng nghĩa bệnh có khả năng cao chuyển biến thành ung thư thực quản, sẽ có cách cách điều trị khác nhau cho từng trường hợp.
Barrett thực quản không loạn sản là barrett thực quản không có khả năng tiến triển thành ung thư, với kích thước niêm mạc tổn thương thường nhỏ hơn 3 cm. Với trường hợp này, bác sĩ sẽ điều trị trào ngược dạ dày thực quản cho người bệnh. Phương pháp điều trị là sử dụng thuốc ức chế bài tiết acid, giúp người bệnh thuyên giảm tình trạng acid dạ dày trào lên thực quản. Ngoài ra, khi điều trị barrett thực quản bằng thuốc, người bệnh cũng cần thay đổi lối sống và chế độ dinh dưỡng. Việc ăn uống và sinh hoạt khỏe mạnh được xem là một phương pháp hiệu quả và cần thiết để phục hồi chức năng thực quản, cải thiện sức khỏe tiêu hóa. Nội soi tái khám định kỳ được khuyến cáo sau 6 tháng và sau đó là mỗi 3 năm nếu không có bất thường thêm.
Barrett thực quản có loạn sản mức độ thấp có khả năng tiến triển thành ung thư với kích thước tổn thương thường lớn hơn 3 cm. Ở giai đoạn loạn sản mức độ thấp, việc điều trị nhằm mục đích ngăn ngừa ung thư thực quản.
Người bị loạn sản mức độ này thường được điều trị theo quy trình:
Barrett thực quản có loạn sản mức độ cao là tiền ung thư thực quản. Do vậy, quá trình điều trị cũng sẽ dài hơn, và yêu cầu người bệnh thực hiện nội soi kiểm tra thực quản nhiều hơn loạn sản mức độ thấp.
Phương pháp điều trị cũng hướng đến loại bỏ tế bào bị tổn thương, hạn chế khả năng ung thư. Một số phương pháp được áp dụng gồm:
Phòng ngừa bệnh barrett thực quản cũng chính là phòng ngừa trào ngược dạ dày thực quản. Điểm mấu chốt trong phòng ngừa các bệnh lý về hệ tiêu hóa là duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, cân bằng các nhóm dưỡng chất, ổn định chức năng tiêu hóa. Bên cạnh đó, bạn cũng cần kết hợp với lối sống lành mạnh, thường xuyên luyện tập thể dụng thể thao để giữ gìn sức khỏe toàn diện.
Những biện pháp giúp bạn có thể phòng ngừa cùng lúc trào ngược dạ dày thực quản và barrett thực quản là:
Barrett thực quản có nguy cơ tiến triển thành ung thư thực quản, sẽ diễn biến qua từng giai đoạn: loạn sản mức độ thấp -> loạn sản mức độ cao -> ung thư thực quản. Theo thống kê của các nghiên cứu trên thế giới, tỷ lệ gia tăng tiến triển thành ung thư thực quản là 0,1%/năm.
Không có chế độ ăn uống cụ thể cho người mắc barrett thực quản. Người bệnh có thể ăn uống bình thường, tuy nhiên cần hạn chế tối đa việc tiêu thụ quá nhiều các thức ăn có nguồn dinh dưỡng kém như: bánh kẹo, đồ ăn vặt, thức ăn nhiều đường tinh luyện, thức ăn nhiều dầu mỡ hay chất béo xấu,…
Một chế độ ăn uống lành mạnh dành cho người bị barrett thực quản cần có những yếu tố sau:
Một số lưu ý trong ăn uống mà người bệnh barrett thực quản có thể tham khảo:
Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật nội soi tiêu hóa (BVĐK Tâm Anh TP.HCM) và Khoa Tiêu hóa – Gan mật – Tụy (BVĐK Tâm Anh Hà Nội) là những trung tâm y tế chuyên khoa Tiêu hóa uy tín, cung cấp dịch vụ thăm khám và điều trị cao cấp, hiệu quả cho các bệnh nhân mắc các vấn đề về tiêu hóa từ nhẹ đến nặng (viêm dạ dày, trào ngược dạ dày, nhiễm trùng đường ruột, đau ruột thừa,…). Hệ thống BVĐK Tâm Anh quy tụ đội ngũ bác sĩ Nội khoa – Ngoại khoa – Nội soi tiêu hóa chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm, bên cạnh đó là sự hỗ trợ của hệ thống thiết bị y tế hiện đại, nhập khẩu từ nước ngoài, phục vụ tối đa nhu cầu thăm khám và điều trị của khách hàng.
Để đặt lịch thăm khám và điều trị các bệnh về tiêu hóa với các chuyên gia bác sĩ về Tiêu hóa của Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, xin vui lòng liên hệ:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Barrett thực quản là một biến chứng của tình trạng trào ngược dạ dày thực quản tái lại nhiều lần. Bệnh thường không có triệu chứng, phần lớn người bệnh chỉ phát hiện bệnh khi vô tình đi nội soi thực quản. Barrett thực quản có nguy cơ tiến triển thành ung thư thực quản với tỷ lệ tích lũy là 0,1%/năm. Khi được chẩn đoán là Barrett thực quản, người bệnh cần được tái khám định kỳ và theo dõi có kế hoạch tại các trung tâm Tiêu hóa uy tín. Bác sĩ đánh giá rất cao tầm quan trọng của việc thay đổi lối sống lành mạnh và duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học trong việc điều trị barrett thực quản. Vì đây là 2 yếu tố chính giúp phục hồi chức năng của hệ tiêu hóa và giữ chúng ở mức độ ổn định.
