RSV ở người lớn và những thông tin hữu ích

Virus hợp bào hô hấp là virus thường gặp, gây nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Tuy nhiên, RSV cũng có thể gây bệnh ở người lớn, nhất là người cao tuổi, người có bệnh lý nền, suy giảm hệ miễn dịch. Vậy bệnh RSV ở người lớn có những triệu chứng đặc trưng nào, có cách nào để điều trị và phòng ngừa? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cụ thể.

Nhiễm virus RSV ở người lớn là gì?

Nhiễm RSV ở người lớn (nhiễm virus hợp bào hô hấp ở người lớn) là tình trạng virus xâm nhập vào cơ thể và gây viêm nhiễm đường hô hấp, có thể ảnh hưởng đến mũi, họng, khí quản, phổi.

Tại các khu vực có khí hậu ôn đới, dịch thường bùng phát vào mùa thu và kéo dài suốt mùa đông đến đầu mùa xuân. Trong khi đó, ở vùng nhiệt đới, thời gian bùng phát kéo dài hơn, tỷ lệ mắc cao nhất vào mùa mưa.

Đối với người lớn sống trong cộng đồng, tỷ lệ nhiễm RSV được ghi nhận khoảng 5% mỗi mùa đông, dao động từ 2% đến 20%. Tuy nhiên, tỷ lệ thực tế có thể cao hơn vì nhiều trường hợp nhiễm nhẹ hoặc không được chẩn đoán xác định.

Dấu hiệu cho thấy người lớn nhiễm virus RSV

Các triệu chứng RSV người lớn thường giống cảm lạnh nhưng một số trường hợp virus tấn công mạnh khiến tình trạng bệnh tiến triển nghiêm trọng. Các triệu chứng bao gồm:

• Sốt nhẹ, sốt cao hoặc có thể không sốt.
• Nghẹt mũi, chảy nước mũi trong.
• Ho khan.
• Đau họng.
• Đau đầu.
• Chán ăn.

Lý do nhiễm virus RSV ở người lớn

Virus RSV lây truyền qua giọt bắn hô hấp khi người nhiễm ho, hắt hơi hoặc có thể lây lan qua tiếp xúc với bề mặt giọt bắn chạm vào mắt, mũi, miệng. Sau khi xâm nhập, virus bám vào tế bào biểu mô đường hô hấp, nhân lên và gây tổn thương mô như sưng viêm, bong tế bào biểu mô, tăng dịch tiết và tắc nghẽn đường dẫn khí nhỏ ở người nhạy cảm. (1)

Một số đối tượng có nguy cơ nhiễm bệnh cao hơn như:

• Trên 65 tuổi.
• Mắc bệnh tim phổi mạn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), bệnh hen suyễn, suy tim, đột quỵ trước đó.
• Suy giảm hệ miễn dịch.
• Bệnh tiểu đường.
• Bệnh thận mạn tính.
• Béo phì.
• Hội chứng Down.

Hậu quả nghiệm trọng khi người lớn nhiễm RSV

Virus RSV có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng đối với một số người lớn có nguy cơ cao. Thông thường các triệu chứng thường kéo dài từ 2-8 ngày hoặc có thể kéo dài hơn nếu bệnh diễn tiến nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe đường hô hấp như: (2)

• Tăng nặng triệu chứng hen suyễn hoặc bùng phát bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
• Tăng nguy cơ viêm phổi gây khó thở, suy hô hấp thậm chí đe dọa tính mạng.
• Viêm tiểu phế quản, gây viêm các đường dẫn khí nhỏ trong phổi.
• Suy tim sung huyết: Nhiễm trùng RSV có thể gây ra các triệu chứng tim mạch nghiêm trọng hơn.

Cách để xác định mắc bệnh do RSV ở người lớn

Nhiễm trùng RSV có triệu chứng giống với cảm lạnh thông thường và cảm cúm. Để chẩn đoán phân biệt với các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp khác, bác sĩ sẽ khám sức khỏe tổng quát, hỏi thăm bệnh sử. Nếu nghi ngờ bệnh RSV người lớn, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm hoặc phương pháp chẩn đoán chuyên sâu hơn để đánh giá biến chứng, mức độ tiến triển bệnh:

• Xét nghiệm test nhanh phát hiện kháng nguyên, thời gian cho kết quả 15-30 phút, độ nhạy và độ đặc hiệu trên 90%.
• Xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR) có độ chính xác cao, phát hiện được virus tải lượng thấp, có thể phát hiện đồng thời nhiều loại virus gây bệnh đường hô hấp như cúm, Covid-19, adenovirus… Đây là xét nghiệm tiêu chuẩn giúp xác định người lớn có mắc bệnh hay không.
• Xét nghiệm máu, kiểm tra số lượng bạch cầu để đánh giá tình trạng viêm.
• Nghe phổi bằng ống nghe: Phát hiện, đánh giá âm thanh bất thường ở phổi gợi ý viêm đường hô hấp dưới.
• Đo độ bão hòa oxy trong máu (SpO2): Đánh giá mức oxy trong máu gợi ý dấu hiệu suy hô hấp.
• Chụp X-quang ngực: Chỉ định khi nghi ngờ biến chứng viêm phổi, viêm tiểu phế quản nhằm đánh giá mức độ tổn thương phổi.

Bị nhiễm virus RSV ở người lớn phải làm sao?

Không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho nhiễm RSV. Người bệnh được kiểm soát triệu chứng bằng cách:

• Uống nhiều nước, nghỉ ngơi đầy đủ để tăng sức đề kháng đối với triệu chứng nhẹ.
• Nếu có triệu chứng ngạt mũi, chảy mũi có thể sử dụng nước muối sinh lý để nhỏ mũi và hút dịch mũi.
• Đảm bảo không gian thông thoáng, sạch sẽ, đủ ấm và tránh khói thuốc lá.
• Nếu mắc các bệnh phổi mạn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hoặc hen suyễn, nên dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để giảm khó thở.
• Nếu các triệu chứng nghiêm trọng cần đến bệnh viện để theo dõi và điều trị. Bác sĩ có thể chỉ định truyền dịch tĩnh mạch nếu mất nước hoặc thở oxy bổ sung để cải thiện độ bão hòa oxy. Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh nếu nhiễm trùng thứ phát.

>>>Bạn có biết: Bị RSV rồi có bị lại không?

Có cách phòng ngừa nhiễm virus RSV ở người lớn không?

Để phòng ngừa nhiễm virus RSV ở người lớn, đặc biệt người trên 60 tuổi, người mắc bệnh mạn tính hoặc suy giảm miễn dịch nên tiêm ngừa đầy đủ và điều chỉnh thói quen sinh hoạt:

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng.
• Tránh tiếp xúc với giọt bắn bằng cách che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, hạn chế tiếp xúc với người bị sốt hoặc cảm lạnh.
• Vệ sinh bề mặt như mặt bàn, phòng tắm, tay nắm cửa sạch sẽ, bỏ khăn giấy đã qua sử dụng vào thùng rác.
• Không dùng chung ly, cốc, bàn chải, dụng cụ cá nhân với người khác.
• Không hút thuốc lá hoặc tránh hít khói thuốc lá thụ động.
• Tiêm phòng vắc xin RSV (Abrysvo) đầy đủ, đặc biệt với đối tượng nguy cơ cao như người trên 60 tuổi, sức đề kháng kém, nhiều bệnh nền để phòng ngừa bệnh hô hấp dưới do virus này gây ra. Vắc xin phòng RSV chứa protein F ở dạng tiền hợp của hai chủng RSV-A và RSV-B, khi đi vào cơ thể sẽ kích thích tạo kháng thể trung hòa chống lại protein F. Từ đó ngăn ngừa virus xâm nhập và hợp nhất với tế bào hô hấp, phòng ngừa viêm đường hô hấp dưới do virus gây ra.
• Người cao tuổi nên tiêm phòng cúm mùa, covid-19, phế cầu để giảm nguy cơ mắc đồng thời nhiều bệnh hô hấp, hạn chế biến chứng nặng và nhập viện trong mùa dịch.

RSV ở người lớn mặc dù hiếm gặp nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng đối với sức khỏe, đặc biệt ở người cao tuổi, người có bệnh lý nền, suy giảm hệ miễn dịch. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, người bệnh cần thăm khám, xét nghiệm RSV để điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng cách giúp giảm biến chứng, rút ngắn thời gian hồi phục và nâng cao chất lượng cuộc sống.