Xét nghiệm RSV là phương pháp quan trọng giúp phát hiện virus hợp bào hô hấp, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Việc thực hiện xét nghiệm đúng thời điểm giúp ngăn ngừa lây lan, hạn chế các biến chứng nguy hiểm như suy hô hấp, viêm phổi nặng, đặc biệt ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người cao tuổi… Vậy xét nghiệm RSV là gì? Khi nào cần thực hiện? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cụ thể.
Xét nghiệm RSV là xét nghiệm dùng để phát hiện sự hiện diện của virus hợp bào hô hấp gây nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người cao tuổi, người có hệ miễn dịch kém. (1)
Đây là một loại virus gây bệnh đường hô hấp rất phổ biến, đặc biệt ở trẻ sơ sinh, trẻ dưới 2 tuổi, người cao tuổi và người có bệnh nền như tim, phổi hoặc suy giảm miễn dịch.
Bệnh thường biểu hiện giống cảm cúm thông thường: sốt, ho, sổ mũi, nghẹt mũi, thở khò khè. Tuy nhiên, ở trẻ nhỏ, virus này có thể gây viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi nặng, cần nhập viện điều trị.
Virus hợp bào hô hấp rất dễ lây lan qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc khi chạm vào đồ vật có dính dịch tiết mũi họng của người bệnh.
Triệu chứng khi nhiễm virus này giống nhiều bệnh hô hấp khác như cúm, COVID-19 hay nhiễm Adenovirus nên bác sĩ không thể chẩn đoán chính xác chỉ dựa vào biểu hiện bên ngoài.
Xét nghiệm giúp xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, từ đó:
Xét nghiệm RSV được khuyến cáo cho:
Có hai loại xét nghiệm chính thường được sử dụng để chẩn đoán nhiễm trùng do virus hợp bào hô hấp: (2)
Xét nghiệm kháng nguyên RSV nhanh là xét nghiệm phổ biến nhất để phát hiện virus này. Phương pháp này xét nghiệm mẫu dịch mũi hoặc dịch ngoáy họng để phát hiện protein đặc hiệu của virus, gọi là kháng nguyên. Kháng nguyên RSV sẽ kích hoạt hệ thống miễn dịch để tấn công virus.
Xét nghiệm nhanh thường cho kết quả trong vòng 15-30 phút. Tuy nhiên độ nhạy trung bình, có thể bỏ sót ca nhẹ.
Xét nghiệm sinh học phân tử RT-PCR (phản ứng chuỗi polymerase phiên mã ngược thời gian thực) nhằm phát hiện vật liệu di truyền (RNA) của virus này. Đây là phương pháp tiêu chuẩn hiện nay để chẩn đoán xác định RSV. Độ chính xác của xét nghiệm cao, có thể phát hiện được lượng virus rất nhỏ.
Xét nghiệm PCR có thể kết hợp phát hiện nhiều virus cùng lúc như virus RSV, virus cúm, Covid-19 và nhiều loại virus đường hô hấp khác. Thời gian trả kết quả thường từ 2-6 giờ.
Ngoài 2 phương pháp xét nghiệm RSV phổ biến là test nhanh kháng nguyên và xét nghiệm RT-PCR, trong một số trường hợp, có thể sử dụng phương pháp xét nghiệm như:
Việc lựa chọn xét nghiệm nào phù hợp phụ thuộc vào độ tuổi, triệu chứng, tình trạng sức khỏe và mục đích chẩn đoán.
Vì triệu chứng RSV giống nhiều bệnh hô hấp khác như cúm, COVID-19 hay nhiễm Adenovirus, nên bác sĩ không thể chẩn đoán chính xác chỉ dựa vào biểu hiện bên ngoài.
Xét nghiệm giúp xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh, từ đó:
Nhiều người thắc mắc xét nghiệm RSV như thế nào, chi phí bao nhiêu? Tùy thuộc vào từng loại xét nghiệm, chi phí có thể khác nhau. Chi phí test có thể thay đổi theo đơn vị thực hiện lấy mẫu, thời điểm hoặc các yêu cầu thêm như lấy mẫu tại nhà, trả kết quả nhanh, xét nghiệm thêm bằng PCR. Nếu xét nghiệm bằng phương pháp PCR, chi phí có thể cao hơn.
Nếu muốn xét nghiệm cụ thể, bạn nên liên hệ phòng xét nghiệm hoặc bệnh viện dự định thực hiện xét nghiệm để biết giá chính xác và các chi phí phụ.
Để hạn chế virus lây lan, ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người cao tuổi, nên phòng ngừa bằng cách:
Hiện tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh đã triển khai tiêm kháng thể đơn dòng nisevimab (Beyfortus) cho các đối tượng trẻ em trong mùa dịch, giúp trẻ có kháng thể sẵn, ngăn ngừa nhiễm RSV nặng. Với hệ thống trang thiết bị đồng bộ, ứng dụng công nghệ hiện đại cho kết quả nhanh chóng và chính xác, giúp bác sĩ chẩn đoán sớm, điều trị hiệu quả, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Quy trình tiêm kháng thể đơn dòng được đảm bảo nghiêm ngặt, theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm.
Việc tiêm vắc xin phòng RSV cũng được khuyến khích cho phụ nữ mang thai, đặc biệt từ tuần 24-36, giúp truyền kháng thể sang thai nhi, bé được bảo vệ ngay từ khi chào đời. Đồng thời khuyến nghị cho người từ 60 tuổi trở lên nhằm giảm nguy cơ nhiễm trùng hô hấp.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Xét nghiệm RSV đóng vai trò quan trọng giúp phát hiện sớm virus hợp bào hô hấp gây viêm đường hô hấp, đặc biệt ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh lý nền. Nhờ kết quả xét nghiệm chính xác, bác sĩ có thể xác định nguyên nhân gây bệnh, phân biệt các bệnh lý đường hô hấp khác, từ đó đưa ra hướng điều trị và chăm sóc phù hợp. Nếu có các triệu chứng nghi ngờ nhiễm trùng đường hô hấp do RSV, người bệnh hoặc phụ huynh nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để xét nghiệm và điều trị sớm.
