Bạn băn khoăn làm thế nào để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm? Bài viết chia sẻ những thói quen an toàn với các nguyên tắc lựa chọn, nấu nướng và bảo quản thực phẩm giúp bạn và gia đình ăn uống an toàn, bảo vệ sức khỏe mỗi ngày với các mẹo đơn giản mà hiệu quả.
Mục tiêu của các quy tắc này là ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào hệ tiêu hóa của cơ thể và ngăn chặn vi khuẩn phát triển sinh sôi, gây ra các triệu chứng bất thường.
Để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và nhiều cơ quan y tế khuyến cáo áp dụng “5 chìa khóa an toàn thực phẩm” (Five Keys to Safer Food), bao gồm:
Dựa trên các nguyên tắc đã đề cập, người dân cần lưu ý các vấn đề sau để hỗ trợ phòng ngừa trúng thực:
Vệ sinh là yếu tố nền tảng khi nhắc đến cách phòng tránh ngộ độc thực phẩm. Người chế biến thức ăn cần rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi nấu ăn, sau khi đi vệ sinh, sau khi tiếp xúc động vật hoặc thay tã cho trẻ.
Bàn tay, dao thớt, khăn lau, bát đĩa và bề mặt bếp đều có thể mang vi sinh vật gây bệnh ngay cả khi trông có vẻ sạch. Vì vậy, cần rửa sạch và khử trùng dụng cụ, bề mặt chế biến trước và sau khi tiếp xúc với thực phẩm. Đồng thời, đảm bảo nhà bếp và khu vực nấu nướng phải được giữ sạch sẽ, thoáng mát, tránh côn trùng, chuột, bọ và vật nuôi tiếp cận thực phẩm.
Làm thế nào để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm, tại sao nên tách biệt thực phẩm sống và chín? Thực phẩm sống, đặc biệt là thịt, cá, gia cầm và hải sản luôn tiềm ẩn nhiều vi sinh vật có hại. Để ngăn nhiễm khuẩn chéo, người dân lưu ý không dùng chung dao, thớt hoặc hộp đựng cho thực phẩm sống và thực phẩm đã nấu chín. Nếu bắt buộc dùng chung dụng cụ, cần vệ sinh và khử trùng kỹ sau mỗi lần sử dụng.
Trong quá trình bảo quản, thực phẩm sống phải được đặt ở ngăn dưới của tủ lạnh để tránh nước rỉ nhiễm bẩn sang thực phẩm chín hoặc rau củ. Nguyên tắc tách biệt này giúp giảm nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh từ thực phẩm sống sang món ăn đã sẵn sàng để ăn.
Nấu chín đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu diệt hầu hết vi sinh vật gây bệnh, là một trong những biện pháp tốt nhất dành cho bạn. WHO khuyến cáo thịt gia cầm cần được nấu đạt ít nhất 74℃, thịt xay 71℃, cá và hải sản có vỏ đạt 63℃, các món súp hoặc hầm cần được đun sôi đúng cách.
Thức ăn đã nấu chín nên ăn ngay, không để ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ. Thức ăn hâm lại phải được đun sôi hoặc làm nóng toàn bộ để đảm bảo an toàn. Cần hạn chế những món ăn chưa chín như thịt tái, trứng lòng đào, sashimi hay gỏi cá vì nhóm thực phẩm này có nguy cơ cao chứa vi khuẩn hoặc ký sinh trùng.
Liên quan đến “Làm thế nào để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm” người dân cần lưu ý vấn đề nhiệt độ an toàn của thức ăn. Vi khuẩn phát triển nhanh nhất trong khoảng “vùng nguy hiểm” từ 5℃ đến 60℃. Đây là lý do vì sao thức ăn nấu chín không nên để ở nhiệt độ phòng trong thời gian dài. Đồng thời, thức ăn thừa phải được làm nguội nhanh trước khi cho vào tủ lạnh. Nhiệt độ bảo quản lý tưởng ở ngăn mát là ≤5℃ và ngăn đông là ≤ -18℃.
Ngoài ra, không nên lưu trữ thực phẩm quá lâu, ngay cả trong tủ lạnh. Đồ ăn cần được hâm lại đến mức “bốc hơi nóng” trước khi dùng. Việc rã đông thực phẩm cũng cần thực hiện trong tủ lạnh hoặc nước sạch mát, không nên rã đông ở nhiệt độ phòng vì có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Đối với trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có miễn dịch yếu, thức ăn nên được nấu tươi mỗi lần và hạn chế bảo quản lâu.
Nguồn nước và nguyên liệu là yếu tố quyết định chất lượng thực phẩm, cũng là một cách giữ an toàn vệ sinh thực phẩm hiệu quả. Nước sử dụng để nấu ăn, rửa rau củ quả hoặc vệ sinh dụng cụ phải là nước sạch đã qua xử lý. Thực phẩm cần được mua ở nơi uy tín, có nguồn gốc rõ ràng, còn hạn sử dụng và bao bì nguyên vẹn.
Không nên tiêu thụ thực phẩm có dấu hiệu bất thường như mùi lạ, đổi màu, nhớt hoặc mốc. Rau quả cần rửa kỹ dưới vòi nước chảy và gọt vỏ khi cần thiết. Sữa nên được dùng loại tiệt trùng hoặc đun sôi trước khi uống. Các chất độc hại tự nhiên (aflatoxin từ nấm mốc) hay hóa chất bảo quản, thuốc trừ sâu tồn dư có thể gây ngộ độc, vì vậy cần lựa chọn nguyên liệu an toàn và bảo quản đúng cách.
Cảnh giác khi ăn uống bên ngoài là yếu tố cần được quan tâm. Ăn uống bên ngoài là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ngộ độc bởi chúng ta không thể kiểm soát toàn bộ công đoạn bảo quản nguyên liệu và chế biến các món ăn.
Để đảm bảo an toàn, người dân nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn. Trường hợp ăn bên ngoài hãy chọn các quán ăn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm để tránh ngộ độc.
Tùy vào thể trạng mà mỗi người cần lưu ý thêm một số vấn đề để phòng ngừa ngộ độc thức ăn, đặc biệt là người đang mang thai, dị ứng hoặc mắc các bệnh nền. Các trường hợp này cần đến bệnh viện tham vấn bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn thêm.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Như vậy, bài viết đã cung cấp đầy đủ thông tin liên quan đến vấn đề làm thế nào để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm hay biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Ngộ độc thực phẩm nếu không được can thiệp kịp thời và đúng cách có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Ngay khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đau bụng, buồn nôn hoặc nôn, tiêu chảy… kéo dài, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế uy tín, có chuyên khoa Tiêu hóa để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
