Tuổi thai là thông tin vô cùng quan trọng giúp bác sĩ chỉ định những xét nghiệm kiểm tra cần thiết và lên kế hoạch chăm sóc thai kỳ khỏe mạnh, cũng như chuẩn bị sẵn sàng cho quá trình sinh nở diễn ra an toàn. Vậy tuổi thai tính như nào? Dưới đây là 5 cách tính tuổi thai mẹ bầu có thể tham khảo.
Tuổi thai (Gestational age) là thuật ngữ phổ biến trong thai kỳ để mô tả quãng thời gian phụ nữ mang thai. Tuổi thai được tính bằng tuần, tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh nguyệt cuối cùng (LMP – last menstrual period) đến hiện tại. Một thai kỳ bình thường có thể kéo dài từ 38 đến 42 tuần. Trẻ sinh trước tuần thứ 37 được xem là sinh non, sinh sau tuần thứ 42 được xem là sinh già tháng.
BS.CKII Lê Thanh Hùng, Phó khoa Sản – Trung tâm Sản Phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chia sẻ, tính tuổi thai giúp mẹ cũng như bác sĩ theo dõi và đánh giá quá trình phát triển của thai nhi trong tử cung. Tuổi thai là cơ sở giúp bác sĩ đưa ra những chỉ định xét nghiệm kiểm tra thích hợp và quản lý thai nghén ở từng giai đoạn của thai kỳ, so sánh từng giai đoạn có đạt tiêu chuẩn hay không để có những điều chỉnh thích hợp. (1)
Khi nắm rõ tuổi thai, mẹ sẽ biết được ngày dự sinh để có thể chủ động chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ chào đón con yêu, hạn chế những thiếu sót không cần thiết.
Sau khi đã biết tuổi thai tính từ khi nào, nhiều mẹ bầu thắc mắc nên tính tuổi thai theo tuần hay theo tháng? Thực tế, cách tính tuổi thai theo tuần cho độ chính xác cao, mẹ có thể theo dõi được sự phát triển của thai nhi ở từng cột mốc cụ thể. Bên cạnh đó, số ngày trong mỗi tháng không cố định mà thường dao động từ 28 đến 31 ngày, nếu tính tuổi thai theo tháng thường không chuẩn xác.
Một thai kỳ phát triển qua 3 giai đoạn, mỗi giai đoạn được gọi là tam cá nguyệt và mỗi tam cá nguyệt tương đương với khoảng 13-14 tuần. Cụ thể như sau:
Thông thường, mẹ bầu sẽ được bác sĩ thông báo tuổi thai ở lần thăm khám đầu tiên. Tuy nhiên, ngay từ khi có những dấu hiệu có thai, nhiều mẹ bầu tò mò không biết con yêu của mình đã được bao nhiêu tuần tuổi? Mẹ có thể tự tính tuổi thai tại nhà theo các cách sau đây:
Đây là cách tính tuần tuổi thai cổ điển và thông dụng nhất, thường được bác sĩ Sản khoa áp dụng. Theo cách tính này, ngày đầu của kỳ kinh cuối cùng sẽ là ngày đầu tiên của thai kỳ.
Cách tính tuổi thai này được áp dụng cho những chị em có chu kỳ kinh nguyệt đều 28 ngày và nhớ rõ ngày bắt đầu hành kinh. Không áp dụng cho những chị em có chu kỳ kinh không đều và không nhớ rõ chu kỳ kinh.
Ví dụ:
Tính tuổi thai theo ngày rụng trứng cũng khá chính xác vì trứng chỉ tồn tại khoảng 24 giờ sau khi rụng. Việc thụ thai sẽ chỉ diễn ra trong khoảng thời gian ngắn này, khi tinh trùng di chuyển đến gặp trứng diễn ra quá trình thụ tinh thành công sẽ tạo thành phôi thai.
Tuy nhiên, với cách tính này chị em cần nhớ chính xác ngày rụng trứng và thời điểm quan hệ tình dục. Trường hợp không nhớ chính xác ngày rụng trứng hoặc chu kỳ kinh nguyệt không đều sẽ dẫn đến tuổi thai không chính xác.
Xem thêm: Cách tính tuổi thai theo ngày quan hệ
Tuổi thai cũng có thể được tính dựa vào kích thước của tử cung. Tử cung của phụ nữ là cơ quan mềm ở vùng chậu và có hình dáng giống quả lê úp ngược. Trong suốt thai kỳ, tử cung sẽ tăng dần kích thước để tương thích với sự phát triển của thai nhi.
Khi thai nhi được khoảng 12 tuần, tử cung lớn hơn bình thường, có thể sờ thấy ngay trên xương mu. Khi thai được 16 tuần, có thể sờ thấy phần đáy tử cung ở vị trí giữa rốn và xương mu. Đến khi thai được 20 tuần, có thể sờ thấy phần lõm ở ngang rốn. Thai sau 20 tuần, tính bề cao tử cung so với mức ngang xương mu tính bằng đơn vị centimet (cm) sẽ tương quan với tuổi thai.
Hiện nay có rất nhiều phần mềm, app hay website giúp chị em tính tuổi thai và ngày dự sinh nhanh chóng, thuận tiện. Chị em chỉ cần nhập ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng, ứng dụng sẽ tính toán cho kết quả tuổi thai, ngày dự sinh và các thông tin liên quan mà không cần ngồi đong đếm cộng trừ.
Với sự tiến bộ của y học cùng sự hỗ trợ của hệ thống máy móc siêu âm hiện đại, siêu âm thai là phương pháp giúp xác định chính xác tuổi thai nhi và được bác sĩ Sản khoa chỉ định. Khi xác định chính xác tuổi thai, mẹ bầu và thai nhi sẽ được lên kế hoạch chăm sóc và theo dõi với đầy đủ lịch thăm khám, các xét nghiệm tầm soát quan trọng ở từng giai đoạn để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh.
Bác sĩ Hùng chia sẻ, siêu âm trong tam cá nguyệt thứ nhất là thời điểm tốt nhất để xác định chính xác tuổi thai. Trong giai đoạn này, sự phát triển của thai nhi ít bị ảnh hưởng bởi các yếu tố nào khác ngoài tuổi thai. Thông qua siêu âm, bác sĩ sẽ tính tuổi thai bằng cách đo chiều dài đầu mông của thai nhi (CRL) hoặc kích thước túi thai.
Bước sang tam cá nguyệt thứ hai, bác sĩ sẽ dựa vào các chỉ số khác như đường kính lưỡng đỉnh (BPD), chu vi vòng đầu (HC), vòng bụng (AC) và chiều dài xương đùi (FL) của thai nhi. Tuy nhiên, việc xác định tuổi thai ở giai đoạn này thường có độ sai lệch, không chính xác.
Trường hợp có sự chênh lệch tuổi thai khi tính theo siêu âm và các phương pháp khác, bác sĩ sẽ có những chỉ định cần thiết để xác định thai nhi có chậm tăng trưởng hoặc quá to do bệnh lý nào hay không. Nhờ đó có kế hoạch chăm sóc và quản lý thai nghén trước và sau sinh phù hợp, an toàn.
“Để xác định chính xác phôi thai có làm tổ trong tử cung hay không, tuổi thai cũng như ngày dự kiến sinh, tốt nhất chị em nên thăm khám và siêu âm ngay khi có những dấu hiệu mang thai”, bác sĩ Hùng nhấn mạnh.
Sau khi biết tuổi thai tính như nào, nhiều chị em thắc mắc vậy cách tính nào chính xác nhất? Bác sĩ Hùng cho biết, ngoại trừ các trường hợp có thai bằng phương pháp hỗ trợ sinh sản (IUI, IVF…), cách tính tuổi thai chính xác nhất vẫn là dựa vào các chỉ số siêu âm ở tam cá nguyệt thứ nhất của thai kỳ. Chính vì lý do này, các bác sĩ Sản khoa khuyến cáo chị em nên thăm khám và siêu âm ngay khi nhận thấy các triệu chứng mang thai hoặc sử dụng que thử thai tại nhà cho kết quả 2 vạch.
Ngoài xác định chính xác tuổi thai, siêu âm còn giúp kiểm tra xem phôi thai làm tổ trong tử cung hay ngoài tử cung, theo dõi sự phát triển của thai cũng như tình trạng sức khỏe của mẹ để lên kế hoạch chăm sóc và quản lý thai nghén phù hợp, giúp mẹ an tâm tận hưởng thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.
Mỗi thai nhi chỉ có 1 ngày dự sinh, được tính ở tam cá nguyệt thứ nhất. Trường hợp chị em thăm khám nhiều nơi, nhiều lần khác nhau, mỗi nơi cho kết quả tuổi thai và ngày dự sinh khác nhau, chị em hãy tìm một cơ sở y tế uy tín, đáng tin cậy để được kiểm tra lại. Chỉ sử dụng 1 tuổi thai cũng như 1 ngày dự sinh nhất định để làm cơ sở cho các hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ trong suốt thai kỳ.
Tuổi thai có thể bị sai lệch vì nhiều yếu tố, chẳng hạn như phương pháp tính dựa vào chu kỳ kinh nguyệt cần nhớ rõ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối, tính tuổi thai dựa vào ngày rụng trứng cần nhớ thời điểm rụng trứng và quan hệ thụ thai… Nếu không nhớ rõ thời gian hoặc chu kỳ kinh không đều sẽ dẫn đến sai lệch trong tính toán. Trường hợp tính tuổi thai theo siêu âm cũng có thể có sai số, đặc biệt là trong giai đoạn sau của thai kỳ hoặc thực hiện siêu âm tại cơ sở y tế không uy tín.
Thai to (macrosomia) là thuật ngữ y khoa dùng để chỉ những trường hợp thai nhi có cân nặng lớn hơn nhiều so với cân nặng trung bình theo tuần tuổi thai. Theo Hiệp hội Sản Phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), trẻ sinh ra có cân nặng trên 4000g ở bất kỳ tuổi thai nào được gọi là thai to.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, thường gặp nhất là do mẹ bầu bị đái tháo đường thai kỳ không kiểm soát tốt đường huyết hoặc mẹ bị béo phì. Thai to làm tăng các nguy cơ cho cả mẹ và thai nhi. Vì thế, ngoài xác định tuổi thai, siêu âm còn giúp ước lượng cân nặng thai nhi trước khi sinh, dự đoán những trường hợp thai to để có kế hoạch quản lý thai kỳ tốt hơn.
Cân nặng hoặc kích thước của thai nhi nhỏ hơn so với tiêu chuẩn trung bình của tuổi thai được xem là thai giới hạn tăng trưởng trong tử cung, tình trạng mà nhiều mẹ bầu gọi là thai suy dinh dưỡng. Thai giới hạn tăng trưởng có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ và có thể gây ra nhiều vấn đề cho thai nhi.
Tuy nhiên, cũng có những trường hợp thai nhỏ hơn tuổi thai là sinh lý chứ không có bất thường nào khác. Do đó, khi theo dõi thai kỳ, bác sĩ sẽ nhận định rõ hai tình huống này để có chẩn đoán chính xác và hướng dẫn chăm sóc, quản lý thai nghén phù hợp.
Khi mang thai, hầu hết mẹ bầu đều mong ngóng được nghe tim thai để biết được con yêu vẫn đang phát triển khỏe mạnh. Vậy thai bao nhiêu tuần thì có tim thai?
Thông thường, ở tuần thứ 6-7 của thai kỳ với sự hỗ trợ của kỹ thuật siêu âm tiên tiến mẹ bầu đã có thể nghe được tim thai. Nhưng một số trường hợp muộn hơn, do sự phát triển của phôi thai mà có thể đến tuần thứ 8-10 của thai kỳ mẹ mới nghe được tim thai. Tuy nhiên, có một số khuyến cáo mẹ không nên nghe tim thai trước tuần thứ 10 của thai kỳ vì lo sợ ảnh hưởng của sóng siêu âm Doppler đến thai nhi.
Nếu được chẩn đoán thai sớm và chưa có tim thai, mẹ không nên quá lo lắng. Hãy theo dõi các dấu hiệu của cơ thể và tuân thủ đúng hẹn thăm khám của bác sĩ để được khảo sát tim thai.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng qua bài viết này chị em đã biết cách tính tuổi thai. Tuy nhiên, để có kết quả chính xác nhất, chị em nên đến ngay cơ sở y tế uy tín để được siêu âm xác định tuổi thai cũng như các vấn đề khác trong thai kỳ, được bác sĩ lên kế hoạch chăm sóc và quản lý thai nghén phù hợp đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh và an toàn. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc lo lắng nào, chị em có thể đến Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh để được các chuyên gia – bác sĩ tư vấn cụ thể!
