Tiểu rắt, tiểu nhiều lần, nhu cầu đi tiểu thường xuyên hơn bình thường, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt và cuộc sống của người bệnh. Tình trạng này có thể làm gián đoạn giấc ngủ, dẫn đến mệt mỏi và giảm năng suất trong công việc, gián đoạn nhiều hoạt động,… Vậy làm sao để giải quyết tình trạng này? Tìm hiểu 9 cách trị tiểu rắt tại nhà nhanh nhất và an toàn thông qua những chia sẻ từ bác sĩ CKI Lý Minh Hoàng, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, BVĐK Tâm Anh TP.HCM trong bài viết bên dưới.
Tiểu rắt là tình trạng cần đi tiểu nhiều hơn bình thường, nhu cầu đi tiểu tăng lên, ảnh hưởng đến cả nam và nữ, mặc dù nguyên nhân có thể khác nhau. Nhìn chung, nguyên nhân gây tiểu rắt ở cả 2 giới thường do nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI), bàng quang hoạt động quá mức (OAB), tiểu đường và tăng lượng chất lỏng đưa vào cơ thể, đặc biệt là các loại đồ uống có tác dụng lợi tiểu như caffeine và rượu. (1)
Nam giới có thể gặp phải tình trạng tiểu rắt, tiểu nhiều lần do phì đại tuyến tiền liệt (phì đại lành tính tuyến tiền liệt hoặc BHP), viêm tuyến tiền liệt, sỏi niệu đạo, hẹp niệu đạo,… Nhìn chung, nam giới hiếm khi mắt tiểu rắt hơn nữ giới, tuy nhiên, các nguyên nhân gây bệnh ở nam thường phức tạp hơn, cần được can thiệp điều trị tích cực hơn.
Tiểu rắt dễ mắc phải ở phụ nữ hơn, trong nhiều trường hợp, tiểu rắt ở nữ là bình thường, ví dụ, khi phụ nữ mang thai, họ có thể bị tiểu rắt kéo dài trong cả thai kỳ. Nhưng đôi khi, tiểu rắt ở nữ nguy hiểm hơn khi có thể liên quan đến tình trạng sa sinh dục, sa bàng quang. Tùy theo mức độ sa xuống của các cơ quan, mức độ ảnh hưởng sẽ khác nhau. Bên cạnh gây tiểu rắt, són tiểu, sa sinh dục còn gây đau khi quan hệ, nhiễm trùng, viêm bàng quang, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Tiểu rắt có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống, dẫn đến sự gián đoạn trong các hoạt động hàng ngày, gián đoạn giấc ngủ và gây lo lắng hoặc trầm cảm. Trên thực tế, tiểu rắt ảnh hưởng đến cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh theo nhiều cách khác nhau. Tiểu rắt có thể xảy ra cả ngày lẫn đêm. Việc phải đi tiểu thường xuyên gây gián đoạn công việc và sinh hoạt vào ban ngày. Vào ban đêm, tiểu rắt có thể làm gián đoạn giấc ngủ, thiếu ngủ, mệt mỏi và giảm khả năng tập trung. (2)
Về mặt xã hội, tiểu rắt tiểu khó có thể khiến người bệnh có xu hướng sống khép mình hơn, hạn chế việc tham gia các hoạt động vì phải đi vệ sinh nhiều lần. Tiểu rắt nghiêm trọng, nhu cầu đi tiểu quá nhiều có thể làm giảm năng suất làm việc hoặc học tập. Tiểu rắt có thể xảy ra sau quan hệ, có thể khiến người bệnh thấy xấu hổ, ngại gần gũi và nhiều vấn đề tâm lý kéo theo, có liên quan đến tiểu rắt diễn ra quá thường xuyên.
Tiểu rắt có thể điều trị tại nhà trong trường hợp việc đi tiểu thường xuyên có nguyên nhân không do bệnh. Ví dụ như tiểu rắt do uống nhiều nước, rượu và caffeine, do cơ sàn chậu suy yếu, sa sinh dục nhẹ (độ 1),… hoặc tiểu rắt do các nguyên nhân có thể khắc phục được bằng thay đổi thói quen sinh hoạt và tập luyện cơ sàn chậu.
Dưới đây là một số hướng dẫn về cách trị tiểu rắt tại nhà nhanh nhất nhưng nếu sau khoảng 1 tháng áp dụng không thấy hiệu quả, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời các nguyên nhân tiềm ẩn.
Uống nhiều nước có thể giúp pha loãng nước tiểu, giảm kích ứng bàng quang và từ đó giúp cải thiện tình trạng tiểu rắt tại nhà. Nhiều người vẫn có quan điểm về việc hạn chế uống nước để giảm tình trạng tiểu rắt, tuy nhiên, thiếu nước làm nước tiểu cô đặc, kích ứng bàng quang và tăng nguy cơ tạo sỏi, khiến người bệnh có thể đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe và các triệu chứng khác.
Người bệnh tốt nhất nên uống nhiều nước vào ban ngày nhưng tránh uống nước nhiều vào ban đêm, vì dễ gây tiểu đêm. Uống nhiều nước cũng giúp loại bỏ nhiễm trùng đường tiết niệu, tăng cường trao đổi chất. Cần quan sát màu sắc và lượng nước tiểu, khi nước tiểu có màu vàng nhạt, chứng tỏ cơ thể đang đủ nước và lượng nước tiểu có sự cải thiện, người bệnh nên duy trì lượng nước này, không cần uống thêm.
Điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp có thể giúp cải thiện tần suất đi tiểu, đặc biệt là trong các trường hợp tiểu rắt do bàng quang hoạt động quá mức. Người bệnh có thể bắt đầu các điều chỉnh này từ việc hạn chế chất kích thích bàng quang và quản lý lượng chất lỏng nạp vào, cụ thể:
Các bài tập kiểm soát bàng quang, thường được gọi là bài tập sàn chậu hoặc các bài tập kegel, có thể giúp kiểm soát các vấn đề về tiểu tiện như tiểu không tự chủ, tiểu rắt,… bằng cách tăng cường các cơ hỗ trợ bàng quang và niệu đạo. Những bài tập giúp kiểm soát bàng quang tập trung vào việc tăng cường các cơ hỗ trợ bàng quang, niệu đạo và trực tràng. Các cơ này giúp cải thiện kiểm soát khả năng bàng quang và giảm rò rỉ nước tiểu.
Các bước để tập luyện cơ Kegel như sau:
Các bác sĩ Tiết niệu khuyến khích người bệnh nên duy trì tập luyện bài tập cơ kegel cả đời để duy trì sức khỏe cơ sàn chậu, đặc biệt là phụ nữ đang mang thai, đã trải qua sinh nở, sinh thường, có khâu rạch tầng sinh môn, người có tiền sử phẫu thuật tuyến tiền liệt.
Đi tiểu theo lịch cụ thể cũng là cách tốt để rèn luyện khả năng chịu đựng của bàng quang, cải thiện tình trạng tiểu rắt. Đây cũng là chiến lược quan trọng khác để cải thiện khả năng kiểm soát bàng quang. Trước tiên, người bệnh cần theo dõi lịch trình đi tiểu của mình, khoảng thời gian giữa các lần đi tiểu là bao nhiêu.
Ví dụ, khoảng thời gian giữa các lần đi tiểu của bạn là 1 tiếng, hãy cố gắng nhịn tiểu thêm 10 – 15 phút nữa. Kéo dài thời gian giữa các lần đi tiểu, bàng quang sẽ dần quen với điều này, cần tăng từ từ thời gian giữa các lần đi tiểu, tránh tăng đột ngột hoặc kéo dài thời gian giữa các lần đi tiểu có thể gây áp lực lớn lên bàng quang và gây nhiều vấn đề về sức khỏe khác. Ghi lại tần suất và thời gian đi tiểu để theo dõi quá trình điều trị.
Thay đổi lối sống tích cực như quản lý lượng chất lỏng, điều chỉnh chế độ ăn uống, quản lý cân nặng và bài tập sàn chậu, có thể cải thiện đáng kể tình trạng tiểu rắt và khả năng kiểm soát bàng quang. Những thay đổi dưới đây sẽ giúp bạn có lối sống tích cực hơn:
Tiểu rắt có thể do tác dụng phụ của một số loại thuốc, thuốc lợi tiểu, lithium, thuốc ức chế SGLT2 và một số loại thuốc huyết áp như thuốc chẹn kênh canxi và thuốc chẹn beta. Nếu đang phải sử dụng các loại thuốc này và gặp phải tình trạng tiểu rắt, hãy nói cho bác sĩ biết điều này để có thể điều chỉnh liều dùng, đổi thuốc hoặc có biện pháp giúp cải thiện triệu chứng.
Giảm cân hoặc kiểm soát cân nặng, vì thừa cân, béo phì có thể gây áp lực lên bàng quang, có khả năng dẫn đến tăng tần suất đi tiểu. Giảm cân có thể cải thiện khả năng kiểm soát bàng quang, các nghiên cứu cho thấy việc giảm cân có thể làm giảm các triệu chứng của tiểu không tự chủ.
Việc đi tiểu thường xuyên có thể là triệu chứng của các bệnh tiềm ẩn khác nhau, bao gồm nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI), tiểu đường, bàng quang hoạt động quá mức, tuyến tiền liệt mở rộng (ở nam giới) và các vấn đề về thận,… một số điều kiện y tế cơ bản có thể gây ra sự đi tiểu thường xuyên:
Bổ sung thêm sữa chua và men vi sinh là cách hỗ trợ cân bằng vi khuẩn có lợi trong ruột và đường tiết niệu, có khả năng giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) và cải thiện chức năng bàng quang. Probiotic, đặc biệt là các loại có chứa các chủng Lactobacillus, đã được chứng minh là giúp ngăn ngừa nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát (UTI) ở một số cá nhân.
Tuy nhiên, các nghiên cứu về khả năng hỗ trợ điều trị tiểu rắt bằng sữa chua và men vi sinh còn hạn chế nhưng việc sung men vi sinh vào chế độ ăn uống có lợi cho sức khỏe tổng thể, bao gồm có khả năng hỗ trợ sức khỏe bàng quang và ngăn ngừa UTI. Tuy nhiên, phương pháp này không hẳn là cách trị tiểu rắt tại nhà được kiểm chứng.
Nước râu ngô (râu bắp) có tác dụng lợi tiểu và có khả năng thanh lọc cơ thể, tuy nhiên với những tác dụng phụ tiềm ẩn như phản ứng dị ứng, các vấn đề về đường tiêu hóa và tương tác với một số loại thuốc (như thuốc lợi tiểu, thuốc huyết áp và thuốc tiểu đường), có thể làm giảm mức kali trong máu,… Hơn nữa, hiệu quả điều trị tiểu rắt bằng nước râu ngô vẫn chưa được kiểm chứng, người bệnh không nên tự ý sử dụng, đặc biệt là khi nguyên nhân gây tiểu rắt có liên quan đến các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn.
Nước dừa là nguồn hydrat hóa tự nhiên, thường được khuyến khích bổ sung vào chế độ ăn uống, có thể giúp nâng cao sức khỏe tổng thể, trong đó có sức khỏe đường tiết niệu. Lượng chất lỏng đầy đủ có thể giúp pha loãng nước tiểu và có thể làm giảm kích ứng bàng quang. Nếu bổ sung thêm 1 phần vừa đủ nước dừa thay thế cho nước lọc, có thể cung cấp cho cơ thể các chất điện giải tốt như: kali, natri và magie.
Mặc dù tốt cho sức khỏe nói chung, nhưng tác dụng lợi tiểu của nước dừa có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tiểu rắt ở một số trường hợp. Đặc biệt nếu uống nhiều nước dừa, cơ thể sẽ dung nạp quá nhiều kali, có thể gây áp lực lên thận, điều này không tốt cho những người bị tiểu rắt có nguyên nhân do các bệnh về thận, hoặc những người dùng một số loại thuốc như thuốc huyết áp hoặc thuốc lợi tiểu vì lo ngại vì nguy cơ mất cân bằng điện giải.
Tóm lại, người bị tiểu rắt có thể uống nước dừa nhưng cần uống lượng vừa đủ, không uống quá nhiều trong thời gian ngắn. Những người bị bệnh thận, đang dùng thuốc huyết áp, thuốc lợi tiểu,… không nên sử dụng nước dừa.
Trà hoa cúc được biết đến với khả năng chống viêm và lành tính, nhưng sản phẩm này không có khả năng cải thiện trực tiếp tình trạng tiểu rắt, vì đó là thuốc lợi tiểu nhẹ và có thể làm tăng tần suất đi tiểu.
Nước ép cần tây là nguồn hydrat hóa tốt và có thể có một số tác dụng lợi tiểu. Hiện vẫn chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy nước ép cần tây có thể cải thiện trực tiếp tình trạng tiểu rắt hoặc các triệu chứng bàng quang hoạt động quá mức.
Nước chanh ấm được xem là thuốc lợi tiểu tự nhiên, có nghĩa là nó giúp thận loại bỏ nước và một số độc tố bằng cách tăng tần suất đi tiểu. Cho nên, đối với những người bị tiểu rắt, có thể không nên sử dụng loại thức uống này. Hơn nữa, axit trong nước chanh có thể không phù hợp cho người bị viêm loét dạ dày, viêm bàng quang vì dễ kích ứng niêm mạc các cơ quan này.
Gừng được biết đến với đặc tính chống viêm, có tác dụng lợi tiểu và mật ong có thể làm dịu các đợt viêm cổ họng và tạo vị ngọt nhẹ. Việc đi tiểu thường xuyên có thể được gây ra bởi các yếu tố khác nhau, bao gồm uống quá nhiều chất lỏng, một số thực phẩm hoặc đồ uống (như caffeine hoặc rượu) có tác dụng lợi tiểu, hoặc các tình trạng y tế tiềm ẩn như nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc bàng quang hoạt động quá mức.
Với tác dụng lợi tiểu, trà gừng mật ong không phải là lựa chọn phù hợp cho những người bị tiểu rắt có nguyên nhân do nhiễm trùng, bàng quang tăng hoạt,…
Việc phòng ngừa và hỗ trợ điều trị tiểu rắt thường cần đến sự kết hợp của các việc điều chỉnh lối sống, quản lý các điều kiện cơ bản và trong một số trường hợp cần can thiệp y tế. Dưới đây là các thói quen giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị tiểu rắt, người bệnh có thể tham khảo:
Mặc dù việc đi tiểu thường xuyên có thể là bình thường do tăng lượng chất lỏng, một số loại thuốc hoặc tiêu thụ caffeine, rượu, nhưng người bệnh nên đến gặp bác sĩ nếu có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
Trước khi áp dụng những cách trị tiểu rắt tại nhà, người bệnh cần phải được chẩn đoán để tìm ra nguyên nhân gây tiểu rắt, sau đó nên tham khảo ý kiến bác sĩ điều trị trước khi thực hiện các phương pháp này, để tránh những rủi ro, tác dụng phụ không đáng có.
Hệ thống BVĐK Tâm Anh là địa chỉ uy tín trong việc chẩn đoán và điều trị tiểu rắt, tiểu không tự chủ, tiểu đêm và nhiều vấn đề sức khỏe tiết niệu khác. Đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm trong điều trị nội khoa, ngoại khoa cho các bệnh đường tiết niệu, đặc biệt là những bệnh về rối loạn tiểu tiện liên quan đến đường tiểu dưới, trong đó có chứng tiểu rắt, tiểu thường xuyên.
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Hy vọng, với những thông tin bài viết vừa chia sẻ đã giúp bạn có thêm những thông tin tham khảo về những cách trị tiểu rắt tại nhà nhanh nhất. Quan trọng hơn, người bệnh cần được chẩn đoán để xác định nguyên nhân, để loại trừ các tình trạng sức khỏe có liên quan, tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng những phương pháp điều trị này.
