Phụ nữ mang thai có hệ miễn dịch suy giảm nên rất dễ mắc phải các bệnh lý truyền nhiễm, trong đó có bệnh sởi. ThS.BS Lê Nhất Nguyên,Bác sĩ Sản Phụ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8 chia sẻ, bà bầu bị sởi nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm đến cả mẹ và thai nhi. Vậy các triệu chứng của bệnh sởi khi mang thai là gì? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Sởi là căn bệnh lây truyền cao do virus gây ra, lây lan dễ dàng từ người bệnh sang người lành khi nói chuyện hoặc hít phải các chất dịch tiết mũi họng văng ra khi người bệnh ho, hắt hơi. Người mắc bệnh sởi có nguy cơ diễn tiến nặng, gặp các biến chứng, thậm chí là tử vong. (1)
Bệnh sởi có thể xảy ra ở bất kỳ mọi độ tuổi, nhưng phổ biến nhất là ở trẻ nhỏ. Theo số liệu báo cáo của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), năm 2024 cả nước ghi nhận 6.725 ca dương tính với sởi, tăng hơn 130 lần so với năm 2023, trong đó có 13 ca tử vong chủ yếu là trẻ có “bệnh chồng bệnh” và người già có bệnh lý nền.
Ông Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho biết, nguyên nhân gia tăng các ca mắc sởi là do miễn dịch cộng đồng không đạt yêu cầu, tỷ lệ tiêm vắc xin sau đại dịch Covid-19 ở mức thấp. Tại các thành phố lớn, không ít bà mẹ “anti” vắc xin nên dịch sởi ở một số thành phố xuất hiện nhiều hơn.
Tiêm vắc xin là cách tốt nhất để phòng ngừa tình huống bà bầu bị sởi và hạn chế nguy cơ lây bệnh cho người khác. Những người chưa có miễn dịch đầy đủ, bao gồm người chưa tiêm vắc xin hoặc đã tiêm vắc xin nhưng chưa đủ mũi, vẫn có thể mắc bệnh. Trong đó, trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai chưa được tiêm vắc xin có nguy cơ cao nhất gặp các biến chứng sởi nghiêm trọng.
Bác sĩ Nguyên cho biết, phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc sởi nếu tiếp xúc với người bệnh. Các triệu chứng của sởi thường phát triển trong khoảng 8-12 ngày sau khi bà bầu tiếp xúc với nguồn lây nhiễm bệnh, nhưng cũng có những trường hợp phải mất tới 21 ngày mới phát triển các triệu chứng. (2)
Khi bà bầu bị sởi, bà bầu có khả năng lây nhiễm ngay trước khi bắt đầu cảm thấy cơ thể không được khỏe. Theo nghiên cứu, người mắc bệnh sởi vẫn có khả năng lây nhiễm cho đến 4 ngày sau khi phát ban. (3)
Nếu bị sởi khi mang thai, bà bầu có thể gặp các triệu chứng sau:
Các triệu chứng đầu tiên của sởi trông giống như cảm lạnh, bà bầu có thể bị:
Sau các triệu chứng như cảm lạnh một vài ngày, bà bầu bị mắc sởi sẽ bắt đầu xuất hiện triệu chứng phát ban. Phát ban của bệnh sởi là các đốm đỏ, hơi nổi và có thể loang lổ nhưng không ngứa.
Tình trạng phát ban bắt đầu trước tiên ở mặt và sau tai, sau đó lan ra các phần còn lại của cơ thể. Khi phát ban hết toàn thân, triệu chứng sốt sẽ giảm dần. Phát ban có thể kéo dài đến 1 tuần.
Giống như các đối tượng khác, bệnh sởi khi mang thai là do virus Polinosa Morbillarum gây ra. Virus sởi có khả năng lây lan dễ dàng từ người bệnh sang người lành thông qua những tiếp xúc thông thường như:
Ngoài ra, một số yếu tố làm tăng nguy cơ phụ nữ mang thai bị sởi gồm:
Bị sởi khi mang thai có thể gây ra nhiều vấn đề cho cả bà bầu và thai nhi. Đối với bà bầu, việc nhiễm trùng sởi tăng nguy cơ nhập viện và viêm phổi. Thai nhi có mẹ nhiễm trùng sởi có nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc trẻ nhẹ cân khi sinh. (4)
Bác sĩ Nguyên cho biết, tùy vào thời điểm bà bầu bị sởi mà mức độ ảnh hưởng lên thai nhi là khác nhau, cụ thể như sau:
Khi mắc sởi, bà bầu thường nổi phát ban đặc trưng, nhưng cũng có một số trường hợp không điển hình có thể chỉ sốt nhẹ thoáng qua, viêm long đường hô hấp nhẹ và phát ban ít, nên chủ quan nghĩ rằng bệnh cúm hoặc sốt phát ban thông thường. Bác sĩ Nguyên khuyến cáo, giai đoạn thai kỳ cực kỳ nhạy cảm, mọi vấn đề ở mẹ đều tiềm ẩn nguy cơ gây hại đến sự phát triển khỏe mạnh và bình thường của thai nhi.
Vì thế, ngay khi nhận thấy cơ thể có những dấu hiệu bất thường dù chỉ ở mức độ nhẹ, bà bầu cũng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được thăm khám, kiểm tra tìm nguyên nhân, loại trừ được những bệnh lý nghiêm trọng hoặc bệnh truyền nhiễm, can thiệp xử trí kịp thời đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.
Để chẩn đoán bệnh sởi, đầu tiên bác sĩ sẽ dựa vào các biểu hiện lâm sàng như sốt, viêm long đường hô hấp, viêm thanh quản cấp, viêm kết mạc mắt, hạt Koplik và dấu hiệu đặc trưng nhất là phát ban hồng dát sẩn. Tuy nhiên, một số trường hợp bệnh sởi không điển hình, các dấu hiệu nhẹ thoáng qua nên cần thêm một số kiểm tra chẩn đoán.
Bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng như:
Hiện nay vẫn chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh sởi, chủ yếu là hỗ trợ điều trị triệu chứng gồm:
Bác sĩ sẽ có những hướng dẫn điều trị thích hợp nhất để đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh và an toàn cho cả hai mẹ con.
Cách tốt nhất để bảo vệ bản thân khỏi bệnh sởi là tiêm vắc xin trước khi mang thai. Vắc xin sởi được tiêm dưới dạng vắc xin sởi đơn (MVVAC) hoặc vắc xin dạng phối hợp sởi – quai bị – rubella (MMR). Tối ưu nhất, phụ nữ nên tiêm ngừa ít nhất 3 tháng trước khi mang thai để cơ thể tạo kháng thể chống lại virus. Tuy nhiên, nếu vô tình tiêm vắc xin trong giai đoạn thụ thai hoặc giai đoạn đầu thai kỳ, việc này không được xem là chỉ định chấm dứt thai kỳ.
Không tiêm vắc xin sởi trong thai kỳ vì những loại vắc xin này là vắc xin sống giảm độc lực, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi.
Bác sĩ Nguyên chia sẻ thêm, đối với những bà bầu không có bằng chứng miễn dịch với bệnh sởi nên tiêm vắc xin phòng bệnh sau sinh, lý tưởng nhất là trước khi xuất viện về nhà.
Ngoài ra, phụ nữ mang thai cần lưu ý những điều sau:
Nếu đang mang thai, bà bầu không nên tiêm vắc xin phòng bệnh sởi cho đến khi sinh con bởi vắc xin phòng bệnh sởi là vắc xin sống giảm độc lực, có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi. Sau khi tiêm vắc xin, phụ nữ nên sử dụng các biện pháp tránh thai trong một khoảng thời gian tùy theo loại vắc xin và hướng dẫn của bác sĩ vì những lo ngại đối với thai nhi khi tiêm vắc xin sống. Tốt nhất, phụ nữ có kế hoạch mang thai nên tiêm vắc xin phòng bệnh sởi trước khi mang thai 3 tháng để mang lại miễn dịch tối ưu.
Lựa chọn đơn vị tiêm chủng là rất quan trọng để đảm bảo việc tiêm vắc xin trong thai kỳ được hiệu quả và an toàn. Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh cung cấp đầy đủ các loại vắc xin cần thiết cho trẻ em và người lớn, có nguồn gốc rõ ràng, nhập khẩu chính hãng từ các hãng vắc xin hàng đầu thế giới như Glaxosmithkline – Bỉ (GSK), Sanofi Pasteur (Pháp), Pfizer (Pháp), Merck Sharp and Dohme (Mỹ)…
Toàn bộ vắc xin được bảo quản trong điều kiện tối ưu của hệ thống dây chuyền lạnh đạt chuẩn quốc tế, đảm bảo bảo quản vắc xin trong nhiệt độ chuẩn theo yêu cầu của nhà sản xuất. Khách hàng được khám sàng lọc kỹ càng trước tiêm chủng, đồng thời theo dõi sức khỏe sau tiêm, đảm bảo tính an toàn và hiệu quả tiêm chủng.
Đặc biệt, Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh quy tụ đội ngũ chuyên gia – bác sĩ giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phác đồ thăm khám và điều trị cá thể hóa, tùy từng trường hợp bệnh sởi cụ thể mà bác sĩ sẽ tư vấn và hướng dẫn cho bà bầu phác đồ phù hợp, đảm bảo thai kỳ khỏe mạnh, an toàn.
Để đặt hẹn thăm khám với các chuyên gia – bác sĩ Sản Phụ khoa tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, quý khách hàng vui lòng liên hệ đến:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Trên đây là thông tin tổng quan về tình trạng bà bầu bị sởi. Khi nhận thấy các triệu chứng nghi ngờ bệnh sởi khi mang thai, bà bầu hãy đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám, kiểm tra và hướng dẫn can thiệp điều trị kịp thời, bảo vệ thai kỳ khỏe mạnh và an toàn!
