Viêm mũi vận mạch là tình trạng viêm mũi không gây nên bởi các tác nhân dị ứng, không do nhiễm trùng và thường không có nguyên nhân chính xác. Bệnh viêm mũi vận mạch có thể được điều trị bằng một số loại thuốc, kết hợp với làm sạch mũi và thay đổi lối sống. Trong trường hợp những phương pháp điều trị viêm mũi vận mạch kể trên không mang lại hiệu quả, bệnh nhân sẽ có thể cần thực hiện phẫu thuật.
Bệnh nhân viêm mũi vận mạch có thể điều trị bằng các phương pháp không dùng thuốc, hoặc kết hợp với một số loại thuốc chứa corticoid, thuốc kháng cholinergic… Một số trường hợp điều trị bằng thuốc không có hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật.
Các phương pháp không dùng thuốc trong điều trị viêm mũi vận mạch bao gồm: hạn chế tiếp xúc với yếu tố kích thích, dùng nước muối sinh lý làm sạch mũi, kết hợp với thay đổi lối sống.
Các yếu tố gây kích thích có thể là nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm mũi vận mạch, dù bệnh nhân không có phản ứng dị ứng với chúng. Một số tác nhân có thể kích thích viêm mũi vận mạch bao gồm: (1)
Khác với viêm mũi dị ứng, bệnh nhân viêm mũi vận mạch không bị dị ứng với những tác nhân kể trên. Song những yếu tố này gây kích thích và làm cho niêm mạc mũi bị viêm, sưng, người bệnh xuất hiện những dấu hiệu như hắt hơi liên tục, chảy nước mũi, nghẹt mũi… tương tự như viêm mũi dị ứng.
Việc hạn chế tiếp xúc với chúng giúp mũi hạn chế bị kích thích, từ đó giảm bớt các triệu chứng của viêm mũi vận mạch. Chẳng hạn:
Làm sạch mũi bằng nước muối sinh lý (Natri Clorid 0,9%) giúp loại bỏ các tác nhân gây kích thích niêm mạc mũi, làm dịu tình trạng sưng viêm từ đó giảm nghẹt mũi, chảy nước mũi. Đặc biệt, nước muối sinh lý rất lành tính và an toàn, có thể dùng được cho cả trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
Bệnh nhân có thể vệ sinh mũi bằng cách nhỏ nước muối sinh lý, hoặc xịt rửa khoang mũi – xoang bằng bình rửa mũi. Nên chọn nước muối sinh lý chuyên dùng để làm sạch mũi, không nên dùng nước muối tự pha tại nhà.
Trong một số trường hợp, việc xông mũi bằng hơi nóng có thể giúp giảm cảm giác nghẹt mũi, khiến đường thở được thông thoáng. Tuy nhiên, nếu lạm dụng việc xông hơi mũi trong điều trị viêm mũi vận mạch có thể khiến niêm mạc mũi bị khô rát, dẫn tới tình trạng viêm, sưng trầm trọng hơn. Chú ý khi xông mũi cần chú ý kiểm soát nhiệt độ của hơi nóng, bởi có thể làm niêm mạc mũi bị bỏng.
Độ ẩm không khí quá thấp hoặc quá cao đều có thể kích thích các triệu chứng viêm mũi. Thời tiết hanh khô có thể khiến niêm mạc mũi thiếu độ ẩm tự nhiên dẫn tới khô rát và viêm, thậm chí có thể gây chảy máu cam. Ngược lại, nếu không khí có quá nhiều hơi ẩm cũng có thể gây kích thích mũi, đồng thời tạo điều kiện cho các yếu tố gây viêm như bụi, nấm mốc phát triển.
Do đó, bệnh nhân viêm mũi vận mạch nên chú ý tới độ ẩm trong không khí, đặc biệt vào thời điểm giao mùa thu – đông hanh khô, mùa đông – xuân mưa phùn ẩm ướt. Dùng thêm máy tạo ẩm, máy phun sương, nhỏ nước muối sinh lý để làm mềm niêm mạc mũi trong thời tiết hanh khô và sử dụng máy hút ẩm khi thời tiết ẩm ướt, nhằm duy trì độ ẩm thích hợp.
Với bệnh nhân viêm mũi vận mạch, một hệ miễn dịch khỏe mạnh sẽ tăng cường khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh, từ đó làm giảm đáng kể các triệu chứng bệnh, rút ngắn thời gian điều trị, hạn chế nguy cơ biến chứng.
Một số gợi ý về việc điều chỉnh và xây dựng lối sống tích cực, lành mạnh trong quá trình điều trị viêm mũi vận mạch gồm:
Một số loại thuốc được dùng để điều trị viêm mũi vận mạch bao gồm:
Ngoài ra, hầu hết thuốc kháng histamin khác thường không có tác dụng với viêm mũi vận mạch. Thuốc kháng histamin có hiệu quả rõ rệt đối với chứng viêm mũi dị ứng, chúng ngăn chặn sự giải phóng quá mức của histamin trong cơ thể, làm giảm các triệu chứng kích thích của phản ứng dị ứng (hắt hơi liên tục, ngứa mũi, nghẹt mũi).
Phẫu thuật được chỉ định cho bệnh nhân viêm mũi vận mạch trong trường hợp cuốn mũi dưới có kích thước lớn (cuốn mũi quá phát), hoặc khi chữa viêm mũi vận mạch bằng nội khoa không có hiệu quả, bệnh nhân sẽ cần cắt dây thần kinh vidian.
Khi điều trị bệnh viêm mũi vận mạch, cần lưu ý một số điều như sau:
Không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định từ bác sĩ: Bệnh viêm mũi vận mạch rất dễ nhầm lẫn với bệnh viêm mũi dị ứng và nhiều bệnh viêm mũi khác, bên cạnh đó, tuỳ theo triệu chứng và tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ kê các loại thuốc khác nhau. Do đó bệnh nhân không nên tự mua thuốc điều trị viêm mũi vận mạch.
Các phương pháp điều trị có thể làm thuyên giảm triệu chứng của bệnh viêm mũi vận mạch. Việc chữa khỏi hoàn toàn sẽ phụ thuộc đáng kể vào nguyên nhân gây bệnh, cũng như thể trạng, môi trường làm việc, không gian sống… Nhiều bệnh nhân viêm mũi vận mạch mắc bệnh dai dẳng trong nhiều năm.
Bệnh nhân viêm mũi vận mạch khi hạn chế tiếp xúc với các tác nhân kích thích, kết hợp với vệ sinh mũi sạch sẽ, cải thiện lối sống, các triệu chứng bệnh có thể thuyên giảm và chấm dứt.
Các nhóm thực phẩm chứa nhiều vitamin C, omega 3 như bưởi, cam, ổi, súp lơ, ớt chuông, cá ngừ, cá thu… có thể góp phần tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa phản ứng viêm từ đó giúp cải thiện triệu chứng bệnh viêm mũi vận mạch.
Tập thể dục thường xuyên có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường hệ miễn dịch và giảm căng thẳng, từ đó hỗ trợ kiểm soát triệu chứng viêm mũi vận mạch. Tuy nhiên, việc tập luyện cần phù hợp với thể trạng từng người, tránh tập ở môi trường có không khí lạnh, khô hoặc ô nhiễm để hạn chế kích thích niêm mạc mũi.
Khoa Tai – Mũi – Họng Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, cùng trang thiết bị khám chữa bệnh tiên tiến – hiện đại là đơn vị uy tín trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý viêm mũi, bao gồm viêm mũi vận mạch. Để đặt lịch tư vấn, thăm khám viêm mũi và các bệnh lý khác, mời quý khách đặt lịch tại khoa Tai – Mũi – Họng Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Viêm mũi vận mạch là một bệnh lý viêm mũi không do dị ứng và cũng không do virus, vi khuẩn gây nên. Cần kết hợp các phương pháp điều trị viêm mũi vận mạch bao gồm dùng thuốc uống, thuốc xịt theo chỉ định, vệ sinh mũi thường xuyên, giữ độ ẩm không khí ở mức an toàn, hạn chế tiếp xúc với tác nhân kích thích. Khi có dấu hiệu mũi sưng viêm, chảy nước mũi, nghẹt mũi kéo dài, cần đi khám tại các cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
