Một khớp cắn đúng không chỉ mang lại lợi ích về thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng đến ăn nhai và sức khỏe răng miệng. Vậy khớp cắn chuẩn là gì? Làm thế nào để có và duy trì răng đúng khớp cắn? Hãy cùng BS.CKI Dương Thị Anh Thư, Trưởng đơn vị Răng Hàm Mặt, Trung tâm Khám chữa bệnh Tâm Anh Quận 7, TP.HCM tìm hiểu dưới bài viết này nhé!
Khớp cắn chuẩn là tình trạng răng và hai hàm trên – dưới nằm đúng vị trí tương quan với nhau khi ngậm miệng, đảm bảo các răng tiếp xúc đều, răng hàm trên phủ răng hàm dưới khoảng 1–2 mm, đường giữa hai hàm trùng nhau, từ đó giúp duy trì chức năng ăn nhai, phát âm, thẩm mỹ và sức khỏe răng miệng một cách tối ưu.
Một khớp cắn đúng phải tuân thủ sự cân đối và hài hòa với các bộ phận khác trên khuôn mặt như mắt, mũi, cằm, trán,… từ cả góc độ nghiêng lẫn chính diện. Bên cạnh đó, khớp cắn cũng cần đảm bảo các yếu tố cân xứng liên quan đến vòm hàm, cung răng cũng như tỷ lệ, kích thước, vị trí và hướng mọc của các răng trên cả hai hàm.
Khi khớp cắn bình thường, làm cho xương hàm trở nên gọn và hài hòa với khuôn mặt. Từ đó, dẫn đến sự cân đối giữa trán, cằm, mắt, mũi, và môi Các bộ phần này kết hợp lại với nhau tạo ra một gương mặt hấp dẫn hơn từ cả góc nghiêng và góc nhìn từ phía trước.
Khi hàm răng có khớp cắn chuẩn, 2 hàm sẽ có cấu trúc cân xứng và cắn khít vào nhau, khiến việc ăn nhai trở nên dễ dàng hơn. Đặc điểm này được thể hiện qua 2 nhóm răng sau:
Răng đúng khớp cắn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một khuôn mặt hài hòa, cân đối giữa hai bên.
Để kiểm tra xem gương mặt có cân đối không, bạn chia khuôn mặt thành 2 phần bằng cách vẽ một đường thẳng dọc. Nếu bạn có khớp cắn chuẩn, đường chia này sẽ hoàn toàn thẳng, chia đều trán, mũi, khuôn miệng, hàm răng và cằm thành hai phần bằng nhau, không lệch về bên trái hoặc bên phải.
Khuôn mặt tỷ lệ vàng có răng chuẩn khớp cắn chia thành 3 phần bằng nhau, gồm:
Một số dấu hiệu nhận biết khớp cắn chuẩn như sau: Gương mặt thon gọn hơn khi đi về phía cằm, xương hàm nhọn, không thô kệch, khi cười không bị méo, lệch và vẫn duy trì được sự cân đối, hài hòa.
Khớp cắn chuẩn mang lại các lợi ích như sau:
Khi khuôn mặt có khớp chuẩn giúp bạn sở hữu một nụ cười tươi sáng, rạng rỡ hơn và một khuôn mặt không có góc chết.
Hình dáng của khuôn hàm và cằm đóng một vai trò rất quan trọng, nó quyết định phần lớn đến vẻ đẹp của một người. Ngay cả khi các đường nét trên khuôn mặt không quá nổi bật, nhưng khi khuôn hàm chuẩn sẽ vẻ đẹp được cải thiện rất nhiều.
Khớp cắn chuẩn sẽ làm hàm răng không bị lệch hay khập khiễng. Từ đó giúp vệ sinh răng miệng dễ dàng hơn.
Người bị lệch khớp cắn thường phải đối mặt với các tình trạng như đau khớp thái dương hàm, nghiến răng khi ngủ, khó thở hoặc phát âm không rõ ràng. Đặc biệt, do khó vệ sinh, họ cũng dễ mắc các bệnh về răng miệng bao gồm viêm lợi, sâu răng, hôi miệng,… (1)
Khi quan sát từ phía trước, hàm răng có khớp cắn chuẩn sẽ cho thấy đường nối khe hở giữa 2 răng cửa ở hàm trên và hàm dưới thẳng hàng với nhau. Cung hàm trên có xu hướng rộng hơn cung hàm dưới. Bên cạnh đó, khi ở trạng thái nghỉ, hàm trên che lấp không quá 25% hàm dưới.
Khi quan sát khớp cắn chuẩn từ góc nghiêng, việc nhận biết sẽ trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, một số biểu hiện chung bao gồm: Mặt trong của răng cửa hàm trên sẽ chạm nhẹ vào mặt ngoài của răng cửa hàm dưới. Ngoài ra, răng cửa của hàm trên sẽ nằm bên ngoài răng cửa hàm dưới, tuy nhiên khoảng cách không quá xa.
Về phía răng hàm, rìa cắn phía trước của răng hàm trên sẽ nằm giữa mặt cắn của răng hàm dưới. Để nhận biết rõ hơn về khớp cắn khi quan sát từ góc nghiêng, cần chụp X-quang và có sự chẩn đoán chính xác từ bác sĩ.
Khi nhìn từ trên xuống dưới có 1 hàm răng thẳng đều trên cung hàm, không có khe hở giữa các răng và không bị chen chúc.
Ba phương pháp để có khớp cắn đạt đúng chuẩn là niềng răng, phẫu thuật hô – móm và bọc răng sứ. Cụ thể như sau:
Niềng răng thẩm mỹ là giải pháp ưu tiên trong điều trị sai khớp cắn, giúp chỉnh lại hàm răng để đạt được khớp cắn chuẩn và làm cho răng trở nên thẳng và đều. Để niềng răng, bạn sẽ cần sử dụng các dụng cụ nha khoa như mắc cài, dây cung, máng trong suốt, cũng như một số dụng cụ hỗ trợ khác như nong hàm, thun tách kẽ, chun chuỗi,… để cân đối khớp cắn.
Tùy thuộc vào nhu cầu và khả năng tài chính cá nhân, để lựa chọn một kỹ thuật chỉnh nha phù hợp, bao gồm niềng mắc cài kim loại, mắc cài sứ, mắc cài tự buộc hoặc niềng răng trong suốt. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến thời gian cần thiết để niềng răng, thường là từ 18 – 24 tháng.
Đối với trường hợp sai khớp cắn do xương hàm phát triển không đều, không thể thực hiện phương pháp bọc hay niềng răng được. Lúc này, cần tiến hành phẫu thuật xương hàm mới điều chỉnh được khớp cắn, cải thiện chức năng ăn nhai và thẩm mỹ.
Thủ thuật này khá phức tạp, cần can thiệp trực tiếp vào xương hàm. Do đó, cần lựa chọn các cơ sở y tế, bệnh viện uy tín, có đội ngũ bác sĩ tay nghề cao và sử dụng trang thiết bị hiện đại để đảm bảo an toàn trong quá trình điều trị.
Kỹ thuật bọc răng sứ được áp dụng trong một số trường hợp khi sai khớp cắn nhẹ, hoặc khi các răng không quá chen chúc hay xô lệch. Để thực hiện, bác sĩ tiến hành mài răng góc theo tỷ lệ quy định và bọc mão sứ lên ngoài răng thật. Quá trình này diễn ra khá nhanh chóng, chỉ mất khoảng từ 3- 5 ngày để hoàn tất.
Có 4 cách để duy trình hàm răng chuẩn khớp cắn, cụ thể như sau:
Để duy trì hàm răng có khớp cắn chuẩn, bạn phải có 1 chế độ ăn uống an toàn và hợp lý. Tránh thực phẩm cứng như thịt khô, kẹo cứng và thức ăn dẻo không được nấu chín kỹ, để giảm nguy cơ gây hại cho răng và khớp cắn. Ngoài ra, đồ uống có ga, cà phê, và thuốc lá nên được hạn chế, thay vào đó, ưu tiên uống nước hoặc sữa tươi không đường.
Bổ sung chế độ ăn uống với rau củ, trái cây, thịt, cá và sữa chua giúp cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể, xây dựng cơ bắp và xương khỏe mạnh. Đồng thời, chúng cung cấp canxi, vitamin D và khoáng chất để duy trì sức khỏe của hàm răng và khớp cắn.
Chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ đảm bảo sức khỏe của răng và nướu mà còn giúp duy trì hàm răng đúng khớp cắn. Để đạt được điều này, bạn nên:
Tư thế ngồi và nằm cũng ảnh hưởng đáng kể đến hàm răng và khớp cắn. Để duy trì hàm răng có khớp cắn chuẩn, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
Cuối cùng, để duy trì một khớp cắn đúng chuẩn lâu dài, cần thực hiện đúng các phương pháp nha khoa đề xuất như sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh hy vọng qua bài viết này đã giúp quý độc giả hiểu rõ hơn về khớp cắn đúng, bình thường. Hãy chăm sóc răng miệng hàng ngày, kết hợp thăm khám nha khoa định kỳ, bạn hoàn toàn có thể sở hữu và duy trì được một hàm răng khỏe mạnh với khớp cắn chuẩn.
