Theo thống kê, ước tính trong khoảng 1.000 trẻ em được sinh ra, có 8 trẻ mắc phải bệnh tim bẩm sinh. Vậy khi sinh ra, trẻ sơ sinh bị tim bẩm sinh có chữa được không, và bệnh ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển lâu dài của trẻ? Hãy cùng tìm hiểu tất tần tật về bệnh tim bẩm sinh, và giải đáp thắc mắc qua bài viết bên dưới. [1]
Bệnh tim bẩm sinh (TBS) rất nguy hiểm ở trẻ sơ sinh nếu không được chữa trị kịp thời. Đây là nhóm các dị tật tim có từ khi sinh, ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của tim, gây cản trở khả năng của tim bơm máu hiệu quả đến cơ thể. Nguy cơ nguy hiểm ở trẻ sơ sinh bị bệnh tim bẩm sinh phụ thuộc vào loại dị tật, mức độ phức tạp, và tình trạng chức năng của tim. Một số dị tật có thể không biểu hiện rõ ngay sau sinh nhưng có thể gây biến chứng nặng nếu không được phát hiện kịp thời.
Theo thống kê, tỷ lệ mắc bệnh tim bẩm sinh ở trẻ sơ sinh vào khoảng 1%, và những dị tật nghiêm trọng chiếm tới 3% các ca tử vong sơ sinh. Mức độ nguy hiểm của bệnh tim bẩm sinh rất đa dạng. Một số trường hợp dị tật đơn giản có thể không cần can thiệp y tế, và trẻ vẫn phát triển bình thường. [2]
Tuy nhiên, các bệnh lý nặng như tứ chứng Fallot, hội chứng thiểu sản tim trái, chuyển vị đại động mạch, hẹp eo động mạch chủ… có thể gây suy tim, rối loạn chức năng phổi, và ảnh hưởng đến việc cung cấp máu oxy hóa. Những dị tật này, có thể đe dọa tính mạng của trẻ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Những trẻ mắc các dị tật nghiêm trọng, thường phải trải qua nhiều ca phẫu thuật phức tạp trong suốt quá trình lớn lên.
Ngoài ra, trẻ sơ sinh bị tim bẩm sinh có thể gặp một số triệu chứng điển hình tùy theo loại dị tật và mức độ ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và phổi. Các biểu hiện này nếu không được kiểm soát tốt, sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Do đó, nên đưa trẻ sơ sinh đến cơ sở y tế, hoặc bệnh viện gần nhất khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu sau:
Bệnh tim bẩm sinh có thể được điều trị bằng nhiều phương pháp, bao gồm phẫu thuật, can thiệp qua da, và dùng thuốc. Mục tiêu là cải thiện chức năng tim, giảm triệu chứng và giúp trẻ phát triển bình thường. Khả năng chữa khỏi hoàn toàn phụ thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng của dị tật. Một số dị tật có thể được sửa chữa hoàn toàn, trong khi các dị tật phức tạp hơn có thể cần điều trị suốt đời..
Hiện nay, nhờ siêu âm thai nhi và các phương pháp chẩn đoán trước sinh hiện đại, các bác sĩ có thể phát hiện bệnh tim bẩm sinh từ tuần 16-17 của thai kỳ, giúp chuẩn bị các phương án điều trị ngay từ khi trẻ sinh ra.
Khoảng 25% trẻ sơ sinh mắc bệnh tim bẩm sinh cần phải trải qua phẫu thuật hoặc các can thiệp y tế phức tạp trong những năm đầu đời để có thể sống sót và phát triển. Tuy nhiên, khoảng 69% trẻ mắc các dị tật tim bẩm sinh nghiêm trọng có thể sống đến 18 tuổi với các biện pháp điều trị phù hợp.
Ngay cả sau khi điều trị thành công, trẻ có thể phải đối mặt với các vấn đề sức khỏe lâu dài như chậm phát triển, hạn chế khả năng vận động, rối loạn nhịp tim, suy tim, nguy cơ đột tử. Vì vậy, trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh cần được theo dõi y tế thường xuyên và có kế hoạch chăm sóc dài hạn.
Bệnh tim bẩm sinh bao gồm nhiều loại dị tật với mức độ từ nhẹ đến nghiêm trọng. Một số dị tật có thể được điều trị hoàn toàn, bao gồm: Thông liên thất, thông liên nhĩ, hẹp eo động mạch chủ, chuyển vị đại động mạch,… Tuy nhiên với những trường hợp nghiêm trọng thường sẽ áp dụng các phương pháp điều trị hỗ trợ để kéo dài sự sống cho bệnh nhân.
Khả năng sống sót và chất lượng cuộc sống của trẻ sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm: Thời điểm phát hiện bệnh, phương pháp điều trị và việc các biện pháp chăm sóc sau phẫu thuật.
Trước đây, chỉ khoảng 10% trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh sống sót đến tuổi trưởng thành. Hiện nay, tỷ lệ này đã tăng lên đáng kể, đạt khoảng 90% đối với những bệnh nhân được phát hiện và điều trị kịp thời. Các phương pháp điều trị hiện tại không chỉ giúp trẻ cải thiện triệu chứng mà còn giúp ngăn ngừa các biến chứng lâu dài như rối loạn nhịp tim, viêm nội tâm mạc và suy tim. [4]
Sau khi đã có câu trả lời cho thắc mắc trẻ sơ sinh bị tim bẩm sinh có chữa được không, hãy tim hiểu về các hướng điều trị. Phương pháp điều trị bệnh tim bẩm sinh còn phụ thuộc vào loại dị tật, và mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến, được áp dụng để cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho trẻ:
Trong trường hợp trẻ mắc bệnh còn ống động mạch, các loại thuốc như acetaminophen, indomethacin hoặc ibuprofen thường được sử dụng để giúp ống động mạch co lại và đóng lại, ngăn ngừa biến chứng do tồn tại ống động mạch kéo dài:
Đây là kỹ thuật ít xâm lấn sử dụng ống thông đưa vào qua mạch máu để sửa chữa các dị tật mà không cần phẫu thuật mở lồng ngực. Các thủ thuật phổ biến bao gồm: đặt dụng cụ đóng lỗ thông trong tim (như thông liên nhĩ hoặc thông liên thất), nong mạch bằng bóng hoặc đặt stent cho các mạch máu bị hẹp.. Phương pháp này giúp giảm nguy cơ chảy máu, nhiễm trùng, thời gian hồi phục nhanh hơn và thường ít đau hơn so với phẫu thuật tim hở.
Trong những trường hợp mà can thiệp qua da không thể thực hiện hoặc không hiệu quả, phẫu thuật tim hở có thể được chỉ định. Các loại phẫu thuật tim thường bao gồm:
Điều này có thể bao gồm sửa chữa hẹp động mạch chủ hoặc sửa chữa các bất thường trong cấu trúc mạch máu như trong chuyển vị đại động mạch.
Các phương pháp điều trị này được cá nhân hóa tùy theo từng loại dị tật và tình trạng của trẻ, nhằm đạt hiệu quả tối ưu trong việc cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống, mang lại hy vọng và cơ hội sống khỏe mạnh cho trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh.
Ngoài việc quan tâm trẻ sơ sinh bị tim bẩm sinh có chữa được không, bạn nên tìm hiểu thêm về các biện pháp chăm sóc trẻ. Việc chăm sóc trẻ sơ sinh mắc bệnh tim bẩm sinh đòi hỏi sự kiên trì, cẩn trọng và theo dõi sát sao trong suốt cuộc đời của trẻ. Dưới đây là một số biện pháp chăm sóc quan trọng giúp cải thiện tình trạng bệnh và nâng cao chất lượng cuộc sống cho trẻ bị tim bẩm sinh.
Việc theo dõi sức khỏe định kỳ là cực kỳ quan trọng, giúp bác sĩ đánh giá sự tiến triển của bệnh tim bẩm sinh và điều chỉnh kế hoạch điều trị khi cần thiết. Trẻ có thể cần trải qua nhiều phương pháp điều trị khác nhau như dùng thuốc, can thiệp qua da, hoặc phẫu thuật, tùy thuộc vào tình trạng bệnh. Sự phối hợp chặt chẽ với bác sĩ chuyên khoa tim mạch giúp đảm bảo hiệu quả điều trị lâu dài.
Việc cho trẻ bú sữa mẹ là ưu tiên hàng đầu, tuy nhiên, trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh có thể gặp khó khăn trong việc bú, do vậy bác sĩ có thể khuyến cáo bổ sung thêm các nguồn dinh dưỡng khác như sữa công thức đặc biệt. Việc duy trì cân bằng dưỡng chất, bao gồm protein, chất béo lành mạnh, vitamin, và khoáng chất, là rất quan trọng để hỗ trợ sức khỏe tim mạch và sự phát triển tổng thể của trẻ.
Trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh cần hạn chế các hoạt động thể chất quá mức, đặc biệt là những hoạt động làm tăng nhịp tim quá cao hoặc gây căng thẳng lên hệ tuần hoàn. Tuy nhiên, các bài tập vận động nhẹ nhàng dưới sự giám sát của bác sĩ có thể giúp cải thiện tuần hoàn máu, duy trì sức khỏe tim và phổi, đồng thời tăng cường thể lực.
Việc duy trì cân nặng hợp lý là điều quan trọng cho sức khỏe tổng thể của trẻ mắc bệnh tim bẩm sinh. Thừa cân hoặc thiếu cân đều có thể gây ảnh hưởng xấu đến chức năng tim. Vì vậy, cần theo dõi chặt chẽ cân nặng của trẻ thông qua chế độ ăn uống cân bằng và hoạt động thể chất phù hợp, nhằm giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan như suy tim hoặc tăng huyết áp.
Trong nhiều trường hợp, trẻ sơ sinh mắc bệnh tim bẩm sinh sẽ cần dùng thuốc để kiểm soát triệu chứng và hỗ trợ tim hoạt động tốt hơn. Các loại thuốc này có thể bao gồm thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, thuốc chống đông máu hoặc thuốc điều chỉnh nhịp tim. Phụ huynh cần tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ dẫn của bác sĩ về liều lượng và thời gian dùng thuốc, đồng thời theo dõi phản ứng của trẻ để phát hiện sớm các tác dụng phụ hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
Việc chăm sóc cho trẻ sơ sinh bị bệnh tim bẩm sinh yêu cầu sự chú ý đặc biệt và sự phối hợp chặt chẽ với bác sĩ chuyên khoa tim tim bẩm sinh, để đảm bảo sức khỏe và chất lượng cuộc sống tốt nhất cho trẻ.
Thăm khám định kỳ với bác sĩ chuyên khoa tim mạch là điều thiết yếu để theo dõi sức khỏe của trẻ. Qua các lần thăm khám, bác sĩ có thể phát hiện sớm các biến chứng hoặc diễn biến bất thường, từ đó điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời, như điều chỉnh thuốc hoặc tiến hành can thiệp sớm khi cần thiết.
Chăm sóc trẻ sơ sinh mắc bệnh tim bẩm sinh bên cạnh chăm sóc dinh dưỡng hợp lý, sử dụng thuốc đúng cách còn đòi hỏi sự theo dõi thường xuyên với các bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp trẻ có cơ hội phát triển tốt hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách hàng có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tóm lại, trẻ sơ sinh bị tim bẩm sinh có chữa được không, còn phụ thuộc vào loại dị tật và mức độ nghiêm trọng của tình trạng đó. Với sự tiến bộ của y học hiện đại, cơ hội điều trị thành công và cải thiện chất lượng cuộc sống cho trẻ bị tim bẩm sinh ngày càng cao. Việc phát hiện sớm dị tật bẩm sinh đóng vai trò vô cùng quan trọng, giúp nâng cao hiệu quả điều trị, và cải thiện chất lượng cuộc sống cho trẻ sau này.
