Huyết áp tụt thấp không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà ngay cả những người trẻ cũng có thể gặp phải tình trạng này. Vậy tụt huyết áp ở người trẻ có nguy hiểm không? Đâu là nguyên nhân và những dấu hiệu nào cảnh báo tụt? ThS.BS Trần Đức Minh, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này.
Tụt huyết áp ở người trẻ là tình trạng huyết áp thấp mới xuất hiện đột ngột, người bệnh có các triệu chứng thiếu máu nuôi cơ quan như lú lẫn, người lơ mơ, da xanh tái, đổ nhiều mồ hôi, đi tiểu ít… có thể gặp trong bệnh mất máu cấp, sốc giảm thể tích, sốc nhiễm trùng hoặc sốc tim. Đây là tình trạng nguy hiểm, nếu người bệnh không được nhập viện cấp cứu nhanh chóng, có nguy cơ diễn tiến dẫn đến suy đa cơ quan.
Huyết áp thấp xảy ra khi mức huyết áp thấp hơn bình thường. Huyết áp bình thường đối với thanh thiếu niên là khoảng 110/70mmHg. Ở trẻ em từ 10 tuổi trở xuống, huyết áp thấp hơn 90/50mmHg được định nghĩa là huyết áp thấp hoặc hạ huyết áp
Người trẻ tuổi gặp tình trạng huyết áp tụt có thể được phân thành các loại sau, với các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng.
Hạ huyết áp trung gian thần kinh là tình trạng huyết áp giảm đột ngột khi người trẻ đứng lâu, khó chịu, gặp vấn đề gây hoảng sợ quá mức hoặc trong môi trường nóng bức. Nguyên nhân chủ yếu là do rối loạn điều hòa thần kinh tự động, dẫn đến giãn mạch quá mức và giảm lưu lượng máu về tim. Người trẻ bị hạ huyết áp trung gian thần kinh thường chóng mặt, mờ mắt, buồn nôn và có thể ngất xỉu.
Loại tụt huyết áp này thường xảy ra ở người trẻ, đặc biệt là nữ giới và người có thể trạng gầy. Để khắc phục tình trạng này, người trẻ nên thay đổi lối sống lành mạnh, tránh các yếu tố kích thích và trong một số trường hợp có thể cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. (1)
Hạ huyết áp tư thế đứng xảy ra khi huyết áp giảm đột ngột khi chuyển từ tư thế nằm hoặc ngồi sang tư thế đứng. Nguyên nhân chính là do cơ thể không điều chỉnh kịp lưu lượng máu khi thay đổi tư thế, dẫn đến giảm tưới máu não tạm thời. Triệu chứng thường gặp bao gồm chóng mặt, hoa mắt, mất thăng bằng và đôi khi ngất xỉu.
Tình trạng này thường gặp ở người trẻ có thể trạng cao gầy hoặc những người bị mất nước. Để tránh bị hạ huyết áp tư thế đứng, bạn nên lưu ý thay đổi tư thế từ từ, uống đủ nước và trong một số trường hợp có thể cần dùng thuốc tăng huyết áp.
Hạ huyết áp nặng là tình trạng huyết áp giảm đột ngột và nghiêm trọng, có thể đe dọa tính mạng. Nguyên nhân có thể do mất máu cấp tính, sốc nhiễm trùng, nhồi máu cơ tim hoặc phản ứng dị ứng nặng. Người bệnh thường chóng mặt dữ dội, da xanh tái, vã mồ hôi lạnh, mạch nhanh nhỏ và có thể dẫn đến hôn mê. Hạ huyết áp nặng cần được điều trị khẩn cấp tại cơ sở y tế để tránh các biến chứng nguy hiểm.
Các dấu hiệu khi huyết áp tụt ở người trẻ có thể xuất hiện đột ngột và gây ra nhiều triệu chứng khó chịu. Những triệu chứng này thường xảy ra khi đứng lên nhanh, đứng lâu hoặc trong môi trường nóng bức. Để nhận biết tình trạng này, người trẻ cần chú ý các dấu hiệu sau:
Trong tường hợp người bệnh huyết áp bị tụt xuống đến mức cực thấp, có nguy cơ gây sốc với các biểu hiện như: lơ mơ, lú lẫn, xanh xao, da lạnh, rối loạn nhịp, thở nhanh và nông… Lúc này, cần lập tức đưa người bệnh đến cấp cứu.
Người trẻ có thể hay gặp tình trạng huyết áp này và nguyên nhân có thể do nhiều yếu tố khác nhau gây ra. Hạ huyết áp đột ngột có thể đe dọa đến tính mạng nên việc tìm hiểu rõ về nguyên nhân sẽ giúp phòng ngừa và quản lý tình trạng này hiệu quả hơn. ThS.BS Trần Đức Minh cho biết, những nguyên nhân gây hạ huyết áp đột ngột ở người trẻ thường gặp là:
Huyết áp tụt xuống thấp ở người trẻ là tình trạng nguy hiểm, có thể gây ra nhiều triệu chứng do thiếu máu cung cấp cho các cơ quan trong cơ thể. Khi huyết áp giảm đột ngột hoặc duy trì ở mức thấp trong thời gian dài, các cơ quan quan trọng như não, tim, thận có thể không nhận đủ oxy và chất dinh dưỡng cần thiết. Nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách, tình trạng này có thể diễn tiến thành suy đa cơ quan, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng của bệnh nhân.
Tuy nhiên, cần phân biệt giữa huyết áp thấp sinh lý và bệnh lý. Đối với những người khỏe mạnh có huyết áp thấp mà không kèm theo bất kỳ triệu chứng nào, thường được xem là tương đối lành tính và không cần lo lắng hay điều trị.
Nhiều vận động viên hoặc người trẻ khỏe mạnh có thể có huyết áp thấp mà vẫn hoạt động bình thường. Tuy nhiên, nếu huyết áp bị tụt gây ra các triệu chứng rõ rệt hoặc xảy ra đột ngột, đặc biệt ở những người không có tiền sử huyết áp thấp, cần đi khám ngay để tìm nguyên nhân và có hướng xử trí phù hợp.
Huyết áp thấp không chỉ ảnh hưởng đến tim và não mà còn có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác như:
Cách xử trí khi gặp trường hợp này ở người trẻ là cần thực hiện nhanh chóng và đúng cách để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân như sau:
Để chẩn đoán người trẻ gặp vấn đề huyết áp này, cần có sự kết hợp giữa thăm khám lâm sàng và các phương pháp cận lâm sàng. Nên bắt đầu đo huyết áp tại chỗ càng sớm càng tốt và nếu có thể đếm mạch trong khi người bệnh ngồi hoặc nằm, sau đó đo lại khi người bệnh đứng dậy sau 1 phút và 3 phút.
Khi có mặt, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra lại huyết áp và hỏi bệnh sử chi tiết, bao gồm các triệu chứng, thời gian xuất hiện và các yếu tố nguy cơ gây hạ huyết áp đột ngột. Để xác định chính xác và tìm ra nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh làm một số phương pháp chẩn đoán sau:
Điều trị vấn đề này ở người trẻ thường tập trung vào việc xử lý nguyên nhân gốc rễ và giảm thiểu các triệu chứng. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng huyết áp, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cho từng trường hợp:
Đối với hầu hết các trường hợp nhẹ, các biện pháp không dùng thuốc thường được áp dụng trước, bao gồm:
Trong trường hợp cần can thiệp y tế, bác sĩ có thể chỉ định:
Đối với các trường hợp nghiêm trọng hoặc cấp tính, bệnh nhân có thể được truyền dịch tĩnh mạch để tăng thể tích máu hoặc sử dụng thuốc vận mạch trong trường hợp khẩn cấp. Điều quan trọng là người bệnh cần được theo dõi chặt chẽ và điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết. Người trẻ bị hạ huyết áp nên tuân thủ chỉ định của bác sĩ và thông báo ngay nếu có triệu chứng bất thường hoặc tác dụng phụ nào.
Bằng cách áp dụng một số thay đổi đơn giản trong lối sống và thói quen hàng ngày, người trẻ có thể giảm đáng kể nguy cơ gặp phải tình trạng huyết áp bị xuống thấp và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Huyết áp bình thường ở người trẻ thường dao động trong khoảng 90-120 mmHg đối với huyết áp tâm thu và 60-80 mmHg với huyết áp tâm trương. Tuy nhiên, một số người trẻ khỏe mạnh có thể có huyết áp thấp hơn mà không gặp vấn đề gì.
Sử dụng thuốc điều trị huyết áp ở người trẻ thường chỉ được xem xét sau khi đã áp dụng điều chỉnh lối sống nhưng không hiệu quả. Bác sĩ sẽ dựa trên đánh giá về nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng của tình trạng huyết áp và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân để đưa ra chỉ định dùng thuốc.
Người trẻ khi xuất hiện các triệu chứng huyết áp bị tụt như chóng mặt, mờ mắt, mệt mỏi kéo dài hoặc ngất xỉu nên đến bệnh viện thăm khám sớm. Nếu huyết áp thấp kèm theo đau ngực, khó thở hoặc nhịp tim không đều, cần được cấp cứu nhanh chóng. Bên cạnh đó, người trẻ cũng nên tuân thủ lịch thăm khám sức khỏe định kỳ để theo dõi huyết áp và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, ngay cả khi không có triệu chứng rõ ràng.
Để đặt lịch khám, tư vấn và điều trị trực tiếp với các bác sĩ chuyên khoa tim mạch tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách có thể liên hệ theo thông tin sau:
HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH
Tụt huyết áp ở người trẻ nếu có kèm theo các triệu chứng rõ rệt hoặc xảy ra đột ngột, cần nhanh chóng đưa người bên đi cấp cứu để được điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm. Để phòng ngừa tình trạng này, người trẻ nên điều chỉnh lối sống khoa học, theo dõi huyết áp thường xuyên tại nhà và đi kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện và khắc phục sớm các yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến huyết áp.
